3.2 Vertroebelde gesprekken ...........................................................................................................11
3.2.1 Over feiten, vooronderstellingen en morele oordelen ............................................................ 11
3.2.2 Preferenties, smaken en voorkeuren: Over smaken en kleuren valt niet te twisten? ................ 12
3.3 Terug naar de basis: Waarden en normen ...................................................................................13
effect: sociale druk en verdeling van verantwoordelijkheid ................................................................25
4.2.1 Kitty Genovese en het experiment van Darley & Latané ......................................................... 26
4.2.2 Misschien deugen mensen toch? ......................................................................................... 27
4.2.3 Relevantie voor onderwijs .................................................................................................... 28
4.4 De bureaucratie van de gruwel en gehoorzaamheid aan autoriteit ................................................31
4.4.1 De banaliteit van het kwaad ................................................................................................. 32
4.4.2 Stanley Milgram: Obedience to Authority .............................................................................. 34
4.4.4 Over (onbewuste) vooroordelen, wij-zij-denken en verdraagzaamheid ................................... 38
4.4.5 Onbewuste vooroordelen en wij-zij-denken .......................................................................... 41
5.5.1 Dilemma-onderzoek ...............................................................................................................50
5.5.2 Stadia van morele ontwikkeling............................................................................................ 51
5.5.3 methode is een didactische strategie ................................................................................... 53
5.5.4 Dilemma’s en morele stadia ................................................................................................ 55
5.5.5 Lesstrategieen .................................................................................................................... 56
5.5.6 oefening dilemma’s............................................................................................................. 58
6. Filosoferen met Kinderen en Jongeren (FMKJ) ...................................................................... 60
2
, Emina Youssef 2024-2025
Zedenleer
1. Inleiding
De leerkracht niet-confessionele zedenleer (NCZ) begeleidt leerlingen in autonoom denken en handelen
via de methode van vrij onderzoek. Het vak richt zich op het kritisch onderzoeken van meningen, waarden
en normen om zo autonomie en samenleven te bevorderen.
Taken en Doelen
• Onderzoek en waardenverheldering: Meningen worden onderzocht op achterliggende waarden,
normen en aannames.
• Waardenoverdracht en -onderzoek: De leerkracht fungeert als rolmodel door zelfkritisch en
open te blijven.
• Vrij onderzoek: Kernwaarden als autonomie en humanisme worden uitgedragen in lespraktijk en
daarbuiten.
Vakinhoud
1. Ethische Bouwstenen: Inzicht in normen, waarden, ethiek en morele ontwikkeling.
2. Moreel Denken: Theorieën zoals Kohlberg (morele oordeelsvorming) en Selman
(perspectiefwisseling) komen aan bod.
3. Zingeving en Wetenschap: Antwoorden op levensvragen worden beïnvloed door
wetenschappelijke kennis en kritisch denken.
Didactische Methodes
• Filosoferen met Kinderen en Jongeren (FMKJ): De methode bij uitstek om vrij onderzoek te
stimuleren.
• Vraagtechnieken en Klasmanagement: Het structureren van input van leerlingen en het bieden
van een veilige leeromgeving zijn cruciaal.
Een succesvolle les NCZ draait om een veilige, open sfeer waarin leerlingen zichzelf kunnen zijn en vrijuit
kunnen spreken. Door middel van onderzoek en dialoog leren zij hun eigen waarden kritisch te bevragen
en vorm te geven.
1.1 Samenvatting van de powerpoint
1. Lesdoelen en Werkvormen
• Het verband tussen lesdoelen en werkvormen is cruciaal; werkvormen moeten aansluiten bij
specifieke leerdoelen en de beginsituatie van de leerlingen.
• Effectieve werkvormen:
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur eminazerelliyoussef. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,76. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.