Dit is een samenvatting van het vak 'Ontwikkelingspsychologie, DEEL 2: Adolescentie tot late volwassenheid' (gedoceerd door R. Krampe).
Het zijn alle slides en lessen samengevat met afbeeldingen en hier en daar extra notities.
Samenvatting Ontwikkelingspsychologie
Intro en overzicht: het levensloopperspectief
1. Inleiding
Ontwikkelingstaken
Reeks van vaardigheden en vermogens (genetisch bepaald & ervaringen)
die mensen ontwikkelen doorheen hun levensloop
Bronnen
o Lichamelijke (biologische) rijping
Bv rijping en groei tijdens adolescentie, seksuele rijping
o Individuele doelen en waarden
Keuze voor job of hobby’s, morele beslissingen
Bv weten dat je klinische psychologie wil doen
o Culturele/maatschappelijke verwachtingen
Leren lezen, verantwoordelijkheid voor het milieu en de
samenleving
Bv op welke leeftijd huis kopen, wanneer kleinkinderen, ..?
o 3 aparte bronnen, maar staan niet los van elkaar
Uitdagingen, bepalingen en kansen (‘developmental constraints’ 1)
o Havinghurst
Brug tussen biologische facetten van ontwikkeling en
ontwikkelingsaspecten die worden gesteund door andere
mensen in het leven van het individu
Brug tussen verschillen bronnen
Periodes van ontwikkeling
Periodes gekoppeld aan leeftijden
o Niet willekeurig, maar ook niet betekenisvol
Ontwikkelingstaken definiëren de periodes niet de leeftijden
Heden: langere ontwikkeling van adolescenten dan 20j geleden
o Maatschappij moet dit steunen
o We veronderstellen dat iemand van 18j nu nog niet volwassen is
o Geldt alleen voor rijkere (westerse) landen dus cultureel bepaald
2. Levensloopperspectief
Ontwikkeling als:
1. Levenslang
o 0-18j veel gedetailleerder want veel meer onderzocht men denkt
dat hier de belangrijkste aspecten van ontwikkeling hier liggen
o Nood aan kennis over hele levensloop is heel groot
2. Multidimensioneel & multidirectioneel
o Dimensies: lichamelijk, cognitief, emotioneel & sociaal
o Traditionele zicht levensloop = levenstrap
Mens ontwikkelt, bereikt piek en gaat dan achteruit
o Dia 18: iemand van 70+ heeft 2x zo lang nodig om een taak uit te
voeren dan iemand van 25
1
Randvoorwaarden
1
, o Dia 20: we gaan nooit zo ongelukkige zijn als nu, want laagtepunt in
jong-volwassenheid
3. Plastisch
o Oudere mensen kunnen ook leren
o Werkzame mensen tussen 15-64 = 70% mannen en 54% vrouwen
(dia 23)
Old-age dependency ratio: aantal gepensioneerde mensen /
potentieel werkzame mensen (dus geen kinderen) sinds
jaren 80 stijgt dit
Steeds groter wordend deel van inkomsten werkzame
mensen, gaat naar de gepensioneerde
= ontwikkeling van onze samenlevingen
4. Beïnvloed door veelvoudige, interagerende krachten
o Contexteffect/contextdualisme sluit aan bij de 3 bronnen van
ontwikkelingstaken
o Bv reacties op menopauze
Individuele verschillen (gekoppeld aan maatschappelijke
veranderingen)
Ervaren als klein of groot probleem
Jongeren generaties aanvaarden eerder
Sociale status van de ouder wordende vrouw heeft invloed op
reacties
Individuele verschillen: Resilience
= bekwaamheid zich aan te passen aan uitdagingen en bedreigingen voor de
ontwikkeling
Veerkracht, weerstandigheid, wilskracht, (herstellingsvermogen)
o Ervaring beschouwen als controleerbaar
o Toewijding: interesse in dagdagelijkse activiteiten
o Uitdagingen zijn normaal en kansen om te groeien
Voorkomen/vermijden stoppen met ontwikkelen
Factoren
o Persoonlijkheidskenmerken
o Warme relatie ouders, sociale steun buiten de familie
o Bronnen en kansen in e samenleving
Hoe kunnen we onze eigen veerkracht ontwikkelen?
Bv depressie = meest verspreidde psychische probleem bij adolescentie
o Veerkracht ontwikkelen = leren wat onze ervaringen betekenen
Vragen vanuit een uitgebreid perspectief
Hoe bepaald de lichamelijke ontwikkeling tijdens de puberteit de vorming
van een adolescente identiteit?
Hoe verschillen vrouwen en mannen ten opzichte van mentale
vaardigheden en om welke reden?
Wat kan een maatschappij verwachten van ouderen bij hun overgang na
de pensioenleeftijd?
Wat betekend “normale” mentale gezondheid als 50% van de 90+ers een
dementie ontwikkelen?
2
, Adolescentie
1. Ontwikkelingstaken & Biologische rijping
Wat en wanneer?
Overgang kindertijd en volwassenheid
Aanvang = puberteit
o Verschillende biologische gebeurtenissen die leiden tot volwassen
lichaam en seksuele maturiteit
3 fasen
o Vroeg 11-14j
Snelle puberale verandering
o Midden 14-16j
Puberteit bijna voltooid
o Laat 16-18j
Volledig volwassen uiterlijk
Anticipatie volwassen rollen
Opvattingen
Biologisch
o Puberteit = rebellie & roekeloosheid
o Biologische opschudding zorgt voor verhoogde emotionaliteit &
conflict
o Freud – genitale fase: bewustwording seksuele impulsen
Sociaal
o Sociale & culturele invloeden
o Ruime individuele en bepaalde interculturele verschillen
Gebalanceerd standpunt
o Biologisch & sociale invloeden
o Interactie hersenontwikkeling & sociaal gedrag
Ontwikkelingstaken
Basis ontwikkelingstaken over hele wereld dezelfde
Duur & vereisten verschillen tussen culturen
Korte periode in stam- en dorpsgemeenschappen
In huidige geïndustrialiseerde samenlevingen: complex duur =
decennium
Welke?
o Psychologische adaptatie aan (aanvaarding van) fysieke
veranderingen
Volgroeid lichaam, onevenwichtigheid
o Leren mannelijke of vrouwelijke sociale rol in te vullen
o Verwerven van volwassen manieren van denken
Bv hypothetisch-deductief redeneren
o Bereiken van emotionele en economische onafhankelijkheid (tov
ouders)
o Ouders hebben minder invloed omdat peers belangrijker worden
3
, o Ontwikkeling van meer volwassen manieren van omgaan met
leeftijdsgenoten van beide geslachten
o Verwerven van waarde en ethisch kader voor gedrag
o Identiteitsconstructie
Veilig gevoel van ‘zelf’ in seksuele, morele en
maatschappelijke termen
Puberteit
Hormonale veranderingen
Genen beïnvloeden hormonale processen
Groeihormoon & thyroxine
o Toename rond 8-9j
Meisjes 2j vroeger
2 soorten
o Algemene groei van lichaam
o maturatie van seksuele kenmerken
Geslachtsverschillen
oestrogeen
o <meisjes
o Vrijgave door eierstokken & bijnieren
Androgeen
o <jongens
o Vrijgave door testikels
o Oestrogeen verhoogt GH-productie bij jongens en meisjes
Groeispurt
o Meisjes eerder
Proporties
o Heupen breder meisjes
o Schouders breder jongens
Spier-vet-verhouding
o Jongens meer spieren, aerobische efficiëntie
o Meisjes meer vet
Fysieke activiteit
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur liencnapelinckx. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,86. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
