Dit is een volledige en zeer uitgebreide samenvatting van het vak 'klinische neuropsychologie' gegeven door Prof. Eva Dierckx en Prof. Kurt Beeckmans in het eerste masterjaar klinische psychologie aan de VUB. Het is een combinatie van mijn de dia's en mijn eigen notities. Het is een samenvatting va...
1.1 Situering
• Neuropsychologie: Discipline die de relatie tussen hersenen en gedrag bestudeert
• Wikipedia: “Neuropsychologie is de psychologie die zich bezighoudt met de functies van
het brein en de relatie daarvan met gedrag”
• Onderzoek bij laesiepatiënten, mensen en dieren → hersenscans om te kijken hoe
hersenen functioneren en of dat overeenkomt met de gedragingen
De relatie tussen hersenen en gedrag moeten we dubbel bekijken; er is een deeltje in de
hersenen wat beschadigd is waardoor het brein niet optimaal kan functioneren, en we zien
daardoor een verandering in gedrag. Die relatie is meestal duidelijk, maar het kan ook
andersom. Het gedrag dag we gaan stellen (of niet meer gaan stellen) heeft ook weer effect
op het brein.
• Principe: beschadiging/disfunctioneren in de hersenen → cognitieve stoornissen
- Directe relatie (focaal letsel waarneembaar op scan) (Specifiek deel van de hersenen
kan gecorreleerd worden met specifieke gedragingen)
- Diffuse relatie (probleem in functioneel netwerk) (Minder duidelijke relatie, het is
duidelijk dat er iets misloopt maar onderzoek kan niet duidelijk aantonen wat of waar.
Meestal is het een diffuse relatie. Bv: bij ASS)
• Neuropsychologie:
1. Als wetenschapsgebied die een oplossing tracht te vinden voor theoretische
vraagstukken (bv: lokalisatievraagstuk) → onderdeel van (cognitieve)
neurowetenschappen
2. Als klinische toepassing die tracht om het cognitief functioneren op een
systematische manier te onderzoeken en te beschrijven (< testinstrumentarium) →
zelfstandige discipline
- Diagnostiek
- Psycho-educatie
- Behandeling
In de klinische toepassing wordt er vooral met testen gewerkt. Een minpunt daarbij is
dat er vaak geen goede normen zijn (verouderd of niet toegepast op jouw patiënt). De
test resultaten van een individuele patiënt moeten vergeleken worden met goede
normen
• Vroeger: neurologen en psychiaters
• Nu: klinische neuropsychologen → goede neuropsycholoog: sterk op zowel theoretisch
vlak als op praktische toegepast vlak→ kennis en inzicht in cognitieve functies en
ziektebeelden = noodzakelijk
• Stereotiep incorrect beeld: neuropsycholoog is een diagnosticus die enkel “testjes”
afneemt
• Klinische neuropsycholoog: erkend beroep?
- Stapjes in de goede richting → sinds corona erkend als aparte discipline binnen
klinische psychologie
5
, LenaC
Academiejaar ’24 – ‘25
• Cognitieve functies en stoornissen:
- Visuele waarneming (vb. prosopagnosie)
- Ruimtelijke cognitie (vb. neglect)
- Geheugen (vb. amnestische stoornis)
- Taal (vb. afasie)
- Aandacht en executieve functies (vb. dysexecutief syndroom)
- Emotie en sociale cognitie (vb. problemen met theory of mind)
- Actie en motoriek (vb. apraxie)
- …
• Ziektebeelden:
- Multiple Sclerose (MS)
- Cerebro Vasculair Accident (CVA)
- Traumatisch hersenletsel (TBI)
- Schizofrenie
- Epilepsie
- Ontwikkelingsstoornissen (ADHD, ASS, …)
- Dementie
1.2 Historische inleiding
Oudheid
• Craniotomie: openen va de schedel
De tumi die hier afgebeeld staat moet zeer effectief geweest zijn; want er zijn
hersenschedels gevonden met verschillende gaten die elk op een nader tijdstip zijn
aangebracht; dus de mensen overleefden het!
• Geen teksten bewaard over deze ingrepen
• Er was een magische kijk op gedragingen en op de hersenen. Mensen die moeilijk of raar
gedrag vertoonden waren bezeten door foute geesten. De behandeling was in de schedel
gaten boren om die kwade geesten vrij te laten
Oude Egypte
• Eerste studies van de hersenen
• +/- 1500 voor Christus: Ebers Papyrus
• Priester Imhotep (pionier in het begrijpen van hoe de hersenen werken)
• Edwin Smith Surgical Papyrus (vertaald in 1930)
• Geen magische, maar wetenschappelijke kijk op geneeskunde
6
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur LenaCoe. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,46. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
