1
INTERNATIONALE EN EUROPESE CRIMINELE
POLITIEK
-
Academiejaar 2024-2025
-
Prof.dr. Dirk Van Daele
Vergelijkingsvragen mogelijk op examen!
Stellingen en vraagt becommentarieer deze stelling (mogelijke stelling: gezien de
evolutie van de strafrechtelijk samenwerking binnen de europese unie, speelt de rve de
dag van vandaag geen rol meer op dat domein) (maw rve was goed historisch maar nu is
het betekenisloos geworden) => rve mensenrechten evrm straatsburg : blijft dus even van
belang + rve is meer dan raad van state
, 2
DEEL I. EUROPESE INTEGRATIE BUITEN DE EUROPESE UNIE
I.1. De Raad van Europa
I.1.1. De historische achtergronden en ontwikkeling
Einde WOII , Churchill (bolhoed), eerste minister van verenigd koninkrijk, achteraf in
jaren 50 nog eens, in 1946 zat hij niet in de regering (jaar na einde woII), reisde en
belandde in Zurich in de unief en gaf daar een speech: ‘What we need, is a kind of
united states of Europe’. Er was een woI geweest, en ook een woII, dus europa lag in
puin (veel werkloos, dakloos, industrie was kapot), vrees was WOIII: vermoedelijk de
laatste omdat ze atoomwapens gingen gebruiken: Er werd geopperd voor een soort
Verenigde Staten van Europa, een “kind of United States of Europe”, met een
gezamenlijk beleid. Dit was de aanzet tot Europese samenwerking op verschillende
vlakken om toekomstige agressies te vermijden. Om dit te vermijden (iets positiefs
nodig) een samenwerkingsverband oprichten met gemeenschappelijke doelstellingen, een
eenheid worden. De speech heeft resultaat gehad.
1) in 1948 (2j na de speech) wordt er een organisatie opgericht: Europese
economische samenwerking
a. bestaat nu onder naam: OESO
b. context: economisch herstel in Europa (veel werkloos, wezen, crimi,
industrie kapot) Amerikanen hebben gezegd dat ze Europa zouden
helpen (Marshall plan: Dit kaderde in het Marshallplan waar de
Verenigde Staten enorm veel geld investeerde om Europa te
ondersteunen), veel geld erin stoppen maar met voorwaarde dat we het
geld niet gaan versnipperen land per land, ze willen dat er ook een
vredevolle sl creëren => organisatie oprichten voor een gecoördineerd
economisch beleid om Marshall plan te laten verdelen.
2) In 1948: congres in den haag wordt opgericht. Prominenten van uit
verschillende landen komen samen om na te denken over de toekomst van
Europa (niet enkel economisch): een niet gouvernementele conferentie (Een
organisatie op Europees niveau was nodig die de democratie beschermt en die
de mensenrechten bewaakt, aldus een eerste resolutie. Een tweede resolutie
was dat de economische sectoren voor een deel samen beheerd moesten
worden. Dit om te zorgen dat de sectoren niet voor oorlogsdoeleinden wordt
gebruikt. De kernenergiesector moet bijvoorbeeld goed beheerd worden, om
kernoorlogen te vermijden.)
a. Moeten belangrijke onderdelen van ons eco beleid, industrie
gezamenlijk aanpakken/beheren
i. Vb. staalindustrie was toen belangrijk, kan vredevol gebruikt
worden, maar als je bv wilt oorlog voeren zijn ze ook handig.
Willen vermijden dat Duitsland vb die industrie opnieuw zal
misbruiken. Dus willen dat het gezamenlijk geregeld wordt.
, 3
ii. Keek ook naar sovjet unie, wisten dat volgende aanval niet van
Duitsland zal komen maar misschien uit Rusland. Als er ook
oorlog kwam met Rusland wilden ze samen sterk staan ertegen
b. Willen een organisatie uitbouwen om democratie te waarborgen en de
mensenrechten
i. Nazi Duitsland, Hitler is op democratische manier aan de
macht gekomen, moeten democratie weerbaarder maken tegen
misbruiken en mensenrechten Europees waarborgen over het
niveau van de staten heen met een controlemechanisme = heeft
geleid tot raad van Europa in 1949
1949
10 stichtende leden
De Europese Unie kent 28 lidstaten (27 als het Verenigd Koninkrijk vertrekt) en
deze nemen allemaal deel aan de Raad van Europa.
Deze werd gevestigd in Straatsburg. Straatsburg ligt op de grens van Frankrijk en
Duitsland en de keuze om de Raad daar te laten zetelen is dus een symbolische
keuze geweest
VK zat erbij door Churchill
Frankrijk ook, België ook van in het begin een stichtend lid, Italië ook
(merkwaardig, zat bij kant van de verliezers bij de wereldoorlog) Duitsland niet,
vele landen vonden het wat te om ze nu al toe te voegen (paar jaar later waren ze
wel welkom)
Max 47 leden, nu 46 (oorlog in Oekraïne) = Rusland eruit, Oekraïne wel
Voorwaarden: je moet lid zijn van Europa + je mag maar toetreden als u
aanvaardt:
o Dat iedereen op uw grondgebied (dus ook vluchtelingen) de
mensenrechten moet genieten en de fundamentele vrijheden (Dit staat los
van nationaliteit: ook illegalen genieten van de rechten en vrijheden. Dit
wordt ook in de statuten (art. 3) vermeld.
o The rule of law aanvaarden (heerschappij van het recht) dus ook
overheden zijn gebonden door het recht en het moeten naleven,
aanvaarden dat je in een rechtstaat leeft
I.1.2. Het actieterrein
Alle mogelijke onderwerpen van economische, politieke, sociale aard… zeer breed
terrein, met 1 uitzondering: niet de nationale defensie (geen landsverdediging)
Merkwaardig? Eerst wel, raad van Europa is opgericht in 1949, dan al moeilijk
om te geloven van elkaar dat je die afspraken gaat volgen, dus dacht men, onze
nationale defensie onze troefkaart gaan we niet al weggeven aan de instelling die
zich nog eerst moet bewijzen
Via Stalin industrie kan je afspraken maakt dan wel, maar strikte legermateries
mag raad van Europa geen uitspraken over geven, ook moeilijk om met 46 landen
aan akkoord te vormen.
Moeten met die domeinen samenwerken, problemen bespreken… vb. jeugdwerkloosheid:
kunnen misschien leren van elkaar, kijken hoe verschillende landen het aanpakken.
, 4
Uiteindelijk zouden ze ook moeten komen tot bindende juridische afspraken
(verdragstekst)
Vanuit criminologie: in 49 dachten we aan veiligheidsbeleid in de zin van
criminaliteitsbeleid. Bracht raad van Europa niet in verband ermee. Maar laat wel toe na
49 dat ze ook op vlak van crimi beleid initiatieven gaan nemen, wat men ook gedaan
heeft. Dus tot op vandaag spelen ze nog een belangrijke rol op vlak van mensenrechten
en criminaliteit
I.1.3. De institutionele structuur
Begrippen:
- Intergouvernementeel vs supranationaal
o 1 van de 2, soms mengvorm bv europese unie
o Inter: tussen, gouvernementeel: gouvernement: regering (tussen
regeringen). Organisatie, meest klassieke soort, waarbij het gaat om een
samenwerking tss nationale regeringen en dus nationale ministers
(regeringen van de landen die deelnemen aan de organisatie) (vb. Benelux
is intergouvernementeel tussen 3 landen en dus tussen 3 regeringen). RVE
ook een samenwerking tussen die 46 landen dus 46 regeringen.) Je
behoudt al je eigen bevoegdheden. Je wilt met de collega landen aan tafel
gaan om te zien of ik tot afspraken kan komen. Je geeft geen
bevoegdheden af. We willen samenwerken, democratie beschermen enz.
en om tot een afspraak te komen moet je een ‘ja’ krijgen van iedereen die
aanwezig is. In inter heeft elk land een vetorecht. 1 nee is geen akkoord.
Dus als ze tot resultaten willen komen is dat niet eenvoudig als je meer
leden hebt.
o Supra: boven, hoger. Zijn staten vb. Europese Unie die een verdrag
sluiten (gebeurt ook bij inter). In dat verdrag geeft u bepaalde
bevoegdheden die je hebt als staat weg, schuif je door naar die organisatie
die ik zelf opricht. Ik geef die af maar vervolgens ben ik die kwijt en zal
die org daar beleid rond maken, niet met unanimiteit meer in vorm van
bijzondere meerderheid. Dus kan zijn dat u niet akkoord bent maar dat er
toch mee doorgegaan wordt. Vb. Brexit, Britten waren niet meer akkoord
dus zijn vertrokken. Nemen beslissingen die hoger zijn dan je nationaal
recht maar waar ik wel aan verbonden ben
Waarom niet sneller regeren, omdat ze moeten rekening houden
met de begroting => begroting wordt in de gaten gehouden door de
Europese Unie; die bevoegdheid hebben ze dus afgegeven aan de
Europese Unie waardoor ze er rekening mee moeten houden
Structuur: bij een inter is de structuur veel eenvoudiger dan bij supra. Omdat supra eigen
beleid gaat voeren, beslissingen gaan nemen waar sommige landen niet tevreden over
zijn dan heb je veel structuur nodig om het te kunnen laten doorgaan. Bij inter is structuur
minder complex
RVE:
1) een comité van ministers
a. ministers van de landen die aanwezig zijn aan tafel
b. ministers van de nationale regeringen (ministers van buitenlandse zaken)
