Resume
Volledige samenvatting dierkunde
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Een volledige samenvatting van het vak dierkunde in het eerste jaar bio-ingenieur.
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
DIERKUNDEHOOFDSTUK 1: INLEIDING
1.1 DE WETENSCHAP ZOÖLOGIE
1.1.1. Situering
Biologie = wetenschap van levende wezens, zowel recente als uitgestorven
Opgedeeld in Zoölogie (dierkunde), botanie (plantkunde), antropologie (menskunde) en
microbiologie
1.1.2. Leven
Moeilijk te definiëren, dus we omschrijven enkele eigenschapen van leven:
- Unieke en complexe moleculaire organisatie
• Macromoleculen zijn noodzakelijk voor leven (nucleïnezuren, eiwitten, koolhydraten,
lipiden)
- Complexe hiërarchische organisatie
• Populatie → organismen → orgaansystemen → organen → weefsels → cellen →
organellen → macromoleculen
- Communicatie : interactie met omgeving
• Waarnemen, verwerken en reageren op prikkels uit de omgeving
• Als de communicatie weg is → dood (je hebt enkel nog materie maar leeft niet meer)
- Reproductie
• Leven reproduceert zichzelf
- Leven begon 3 -4 miljard jaar geleden
1.1.3. Structuur van de zoölogie
- Systematiek
• Poging tot orde
→ bij zoölogie: Fylogenie (=afstammingsleer)
→ Classificatie gebeurt volgens regels en principes en staat niet vast, kan veranderen
• Ingedeeld in deelgebieden (niet duidelijk onderscheiden)
o Taxonomie (soort, geslacht, familie,…)
o Diagnostiek (beschrijven van organisme)
o Classificatie (rangschikken volgens taxa)
- Morfologie
• studie van de vorm
• inwendig: anatomie
• histologie = weefselleer
• cytologie = celleer
• karyologie = kernleer
1
,- fysiologie
• levensprocessen + onderdelen van levende organismen
- ecologie
• wisselwerking tussen organismen en omgeving
• omgeving bestaat uit abiotische factoren (temperatuur, licht, vochtigheid) en
biotische factoren (voedsel, natuurlijke vijanden)
• autecologie
o wisselwerking tussen 1 soort organisme en zijn milieu
o meestal door een dier te isoleren en te bepalen hoe het reageert op
bepaalde omstandigheden
• demecologie
o wisselwerking van een populatie (+ van populatie en milieu)
o populatie = 1 groep van een soort in 1 bepaalde ruimte (homotypische
groep)
o ontwikkeling van de populatie onder bepaalde omstandigheden doorheen de
tijd
• synecologie
o wisselwerking tussen organisme gezelschap en hun milieu
o organismen gezelschap = verschillende soorten
(heterotypische groep)
o interacties:
tritrofische interacties = plant-herbivoor-carnivoor →
intraguild interacties = predator-predator
predator-prooi interacties
interacties tussen micro-organismen in herbivoren
- zoögeografie
• verspreiding van soorten en oorzaak hiervan
o geografische factoren : bergen
o ecologische factoren : klimaatsverandering
o historische factoren: migratie mens
o passief (wind, mens) <-> actief (migratie)
• verspreiding heeft groot economisch belang
- ontogenie
• ontwikkelings en groeiprocessen van een dier van embryo tot de dood
• embryologie
o ontwikkeling embryo van ei tot zelfstandig leven
• post-embryonale ontwikkeling
o vanaf geboorte tot dood
- fylogenie
• afstammingsleer
• stamboom van organismen
• belang voor systematiek en evolutieleer
2
, 1.2 DIVERSITEIT EENHEID EN EVOLUTIE
1.2.1 Verscheidenheid en eenheid in de biosfeer
biosfeer = de som van alle levende organismen van de aarde
- Diversiteit in biosfeer: macro-schaal
• mens en: naaste verwanten, familie, rassen, andere dieren, planten, micro-
organismen
- Eenheid in biosfeer: micro-schaal
• organische stoffen: KH, AZ, ATP, DNA, RNA
• cellen: grote overeenkomsten
• bevruchting: eicel-zaadcel
• contractiele eiwitten (actine, myosine)
- oorzaak? EVOLUTIE
1.2.2 Biologische evolutie
= progressieve ontwikkeling van dieren en planten uit voorouders met verschillende en in regel
minder complexe morfologie en fysiologie (Van simpel naar complex door evolutie)
- Micro-evolutie = een soort splitst in verschillende soorten of wordt omgevormd in andere
soort binnen zelfde genus
- Macro-evolutie = verwantschappen tussen grote taxa, traag proces
- Evolutie eigenlijk niet te bewijzen maar er is toch een algemene aanvaarding
→ postulaat = niet direct bewijsbare theorie die toch als waarheid aanvaard wordt
1.2.3 Verklarende evolutietheoriën
Verschillende pogingen gedaan om vormenrijkdom en diversiteit te verklaren:
- Anaximandros (611 - 546 BC)
Kosmos geleidelijk geëvolueerd uit chaos, leven uit stof, hogere uit lagere dieren: uit slijk
ontstonden pantservissen die later aanleiding gaven tot de mens
- Empédocles (485 - 425 BC)
levende wezens ontstaan uit losse organen die zich door de liefde verenigen en door de haat
weer gescheiden worden
- Linnaeus (1750)
FIXISME : het scheppingsverhaal. Alle planten en dieren zijn als onveranderlijke wezens op
één moment geschapen
- Buffon, De Lamarck, Darwin, Wallace
evolutietheorie – natuurlijke selectie
1. Theorie van De lamarck (= Lamarckisme) 1800
→ Milieu is belangrijkste oorzaak van evolutie
- 1ste wet: Het veelvuldig gebruik van een orgaan ontwikkelt dit orgaan, bij niet gebruik ervan
degenereert het (vb. giraf, mol)
- 2de wet: deze verkregen modificaties zijn erfelijk → NIET WAAR, want modificaties zijn niet
erfelijk
3
, 2. Theorie van Darwin (= Darwinisme) 1860
→ Natuurlijke selectietheorie
Theorie gebaseerd op aantal waarnemingen (W) en conclusies (C)
W1 : Dieren planten zich kwistig voort, exponentiële groei is mogelijk
W2 : Toch blijven de populaties ongeveer gelijk
W3 : Het milieu is beperkt: voedsel, schuilplaatsen, ruimte, predatie. Exponentiële groei zou oneindig
milieu nodig hebben
→ C1: ‘struggle for life’ omdat er beperkte middelen zijn
W4 : Tussen individuen van een soort bestaan variaties
W5 : Een deel van deze variatie is erfelijk
Darwin ontdekte zelf een erfelijkheidstheorie: ‘pangenese’ want nog niks ontdekt over
erfelijkheidstheorie
→ C2: de overleving van de struggle of life is niet ad random: bepaalde variaties hebben meer nut in
een bepaald milieu: survival of the fittest (=degene het beste aangepast aan het milieu overleeft)
→ C3: Deze survival veroorzaakt nieuwe vormen over de generaties heen
3. Theorie van Hugo de Vries
→ Evolutie niet geleidelijk maar sprongsgewijs: mutaties (spontaan ontstaan)
4. Neo-darwinisme
Wijzigingen aan Darwins theorie als gevolg van nieuwe ontdekkingen:
- Mutaties bron van variatie
• Kleine veranderingen in genoom
• Milieu bepaalt of ze nuttig zijn
- Geslachtelijke voortplanting en overerving van eigenschappen (wetten van Mendel)
• Verschillende genencombinaties door cross-over → variatie
• Aantal nakomelingen: hoe meer nakomelingen van organisme, hoe meer genen van
dat organisme in de populatie
→Mutatie + recombinatie = variatie
→ de ‘fittest’ varianten zijn meest succesvol en kunnen aanleiding geven tot nieuwe soorten
5. Synthesetheorie
Hedendaagse theorie: inzichten uit populatiegenetica, paleontologie, zoögeografie, embryologie en
systematiek geplaatst in Darwiniaans kader
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur laurenboogers13. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,56. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
53920 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans