DEEL 1: WERKEN IN EN MET DE CONTEXT
In dit hoorcollege worden er 3 onderdelen besproken → Maatschappelijk verantwoorde zorg en
ondersteuning (1); Welzijns- en zorgbeleid voor ouderen (2); Profiel ergotherapeut in de geriatrie (3)
1. MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORDE ZORG EN ONDERSTEUNING
→ Tijdens het examen kan er gebruik gemaakt worden van “MAATSCHAPPELIJK TENDENS”
1.1. VISIENOTA (SAR WGG 20/12/20&8)
→ (Gebruikt om beeld te krijgen wat er met maatschappelijk verantwoorde zorg en ondersteuning wordt
bedoeld)
- Visienota SAR WGG (20/12/2018): Een strategische adviesraad voor het Vlaams welzijns-,
gezondheids- en gezinsbeleid
- Opgesteld → om een kader te schappen over wat goede zorg en ondersteuning inhoudt en wat
er daarbij verwacht mag worden van de verschillende factoren (overheid – organisaties &
voorzieningen – professionals – personen met zorgbehoefte en burgers)
Er zijn 5 grote uitgangspunten:
KWALITEIT Structurele kwaliteit, Proceskwaliteit, Kwaliteit van het resultaat, Veiligheid,
Voortdurend verbeteren en innoveren, Integratie, Ethiek en privacy en
Transparantie
PERFORMABCE Doeltreffendheid, Doelmatigheid, Transparant sociaal ondernemen,
Continuïteit en Betaalbaarheid
RELEVANTIE Doelgerichte zorg en ondersteuning, Het algemeen belang, Menselijke
waardigheid, integriteit en diversiteit, Invulling behoeften en vragen in relatie
tot keuzevrijheid van het individu en subsidiariteit
SOCIALE Universaliteit, Proportioneel universalisme, Solidariteit en Te rechtvaardigen
RECHTSVAARDIGHEID zorg en ondersteuning
TOEGANKELIJKHEID Beschikbaarheid, Tijdigheid, Bereikbaarheid, Betaalbaarheid voor de
persoon met zorgbehoefte, Toegang tot informatie en Aanvaardbaarheid
2. WELZIJNS EN ZORGBELEID VOOR OUDEREN
DEFINITIE
= Het welzijns- en zorgbeleid voor ouderen is het beleid dat er zich specifiek op richt de autonomie, de
waardigheid, de integriteit en de levenskwaliteit van ouderen te behouden, te herstellen, te
ondersteunen of daar waar mogelijk verbeteren.
2.1. AUTONOMIE VAN DE OUDEREN BEHOUDEN/HERSTELLEN/ONDERSTEUNEN/VERBETEREN
AUTONOMIE = Onafhankelijk zijn van anderen en handelen naar eigen wensen en inzichten
zonder de ander te schaden.
ZELFMANAGEMENT = Dat mensen met een chronische aandoening zelf kunnen kiezen in hoeverre
men de regio over het leven in eigen handen wil houden en mede richting wil
geven aan hoe beschikbare zorg wordt ingezet, om een optimale kwaliteit van
leven te bereiken of te behouden
,EMPOWERMENT DEFINITIE
= Een proces van versterking waarbij individuen greep krijgen op de eigen
situatie en hun omgeving. En dit via verwerven van controle, het aanscherpen
van kritisch bewustzijn en het stimuleren van participatie
CONTEXT
Empowerment werkt slechts als hij wordt uitgewerkt over verschillende
(systeem)niveaus:
- MACRONIVEAU = maatschappelijke structuren, de overkoepelende
beheerraden, koepelorganisaties en beleidsmakers
o Bijvoorbeeld: de Vlaamse ouderenraad (= het advies- en
inspraakorgaan van ouderen bij de Vlaamse regering
- MESONIVEAU = omgevingsstructuren, de personeels-omkadering en
kwalificaties en competenties van het MDT, de visie en de werking
o Bijvoorbeeld: empowerment dient opgenomen te zijn in de visie
en het beleid van de inrichtende organisatie
- MICRONIVEAU = het individu, de oudere en zijn sociale relaties
o Gericht op het activeren van de betrokkenen -> vergroten van de
weerbaarheid en de veerkracht
LINK NAAR DE OUDERENZORG
- Verschillende generaties:
o De stille generatie*: oorlog + wederopbouw
o De protestgeneratie*:
heropbouw van de economie
o Generatie X
o Pragmatische generatie
o Generatie Y: ‘alles mogelijk’,
terrorisme
o Generatie Z: digitaal tijdperk
o Generatie Alpha
KENMERKEN KENMERKEN
STILLE GENERATIE* PROTEST GENERATIE*
- Stilzwijgende instemming met
het merendeel van de
handelingen die voor hen
worden bepaald
- Genoten beperkte opleiding - Hebben opleiding gehad
- Arbeid en zorg voor kinderen
stond centraal - Mondiger en kritisch
- Hun opvoeding was: niet ingesteld
mopperen en klagen - Eisen hoger niveau van
- Zijn tevreden met hetgeen ze dienstverlening
krijgen
UITDAGING UITDAGING
STILLE GENERATIE PROTEST GENERATIE
- Empoweren - Regie over eigen leven in
- Stimuleren in het nemen van handen te blijven nemen
beslissingen - Nodige ondersteuning
- Dragen van geven
verantwoordelijkheid in
functie van hun leven
1
, 2.2. WAARDIGHEID VAN DE OUDEREN BEHOUDEN/HERSTELLEN/ONDERSTEUNEN/VERBETEREN
= voor de cliënt het behouden van zelfrespect en het gewaardeerd worden door anderen om wie hij is
en wat hij kan
!!! Waardigheid uit zich in het respecteren van iemands privacy, het sensitief zijn voor iemands culturele
waarden en normen en het respectvol samen werken met de cliënt!!!
- Voorbeeld: bij ADL respecteer de privacy van de cliënt, vraag wat voor hen de comfortabel is,
sluit alle deuren
2.3. INTEGRITIEIT VAN DE OUDEREN BEHOUDEN/HERSTELLEN/ONDERSTEUNEN/VERBETEREN
- Integer handelen = handelen in overeenstemming met algemeen aanvaarde waarden en
normen.
o Voorbeeld: loyaliteit, objectiviteit, onkreukbaarheid, openheid, zorgvuldigheid,…
- De idee van integriteit = van oudsher in de medische wereld opgenomen in de hippocratische
eed en de principe-ethiek onder de noemer “WELDOEN, NIET SCHADEN,”.
2.4. LEVENSKWALITEIT VAN DE OUDEREN BEHOUDEN/HERSTELLEN/ONDERSTEUNEN/
VERBETEREN
SUBJECTIEVE = Hoe je zelf je eigen gezondheid ervaart. De
GEZONDHEID jongere voelen zich subjectief meer gezond
dan ouderen
GEZONDHEID = De gezondheidsstatus op de levenskwaliteit.
GERELATEERDE - Bij jongeren gemiddeld rond 0,8 EN bij ouderen meer tussen 0,7 en 0,6
LEVENSKWALITEIT o 1 = perfecte gezondheid
o 0 = dood
- Ouderen hebben meer gezondheid gerelateerde problemen
3. PROFIEL ERGOTHERAPEUT IN DE GERIATRIE
4 boeken waarop je beroep kan doen:
- Grondslagen van de ergotherapie → relevant voor stage
- Beroepsprofiel ergotherapie → Algemene weergave over het beroepsprofiel van een
ergotherapeut (visie en missie)
- Functieprofiel rusthuis/WZC → Vertaling van het beroepsprofiel naar een specifieke werksetting
(WZC)
- Functieprofiel G-dienst → Vertaling van het beroepsprofiel naar een specifieke werksetting (G-
dienst)
2
