Architectuur theorie
LES 1, WAT IS INTERIEUR ARCHITECTUUR THEORIE ?
INLEIDING
-> Powerpoint komt altijd na de les online
28/11 = wat is interieurarchitectuur ?
5/12 = onderwijs en theorie vorming
12/12 = stelling over interieur en begrenzing
19/12 = stelling names over materialiteit en beleving
HOORCOLLEGE LES 1
INTERIEUR ARCHITECTUUR
- Als voltijdse opleiding een zeer jonge discipline, ontstaan sinds midden 20ste eeuw
-> In 1949 = voltijdse opleiding interieur architectuur in Sint Lucas (na WO2)
-> Beroepsorganisaties
- Richting parallel met industrieel ontwerp of product ontwikkeling
- Kenmerkend aan deze richting : aanhoudend debat over de de niëring van de discipline
-> The emergence of interior architecture in Belgium, 1945-1999 (voorbeeld van zo’n onderzoek/
debat)
-> Ook vandaag is er dus nog veel onderzoek hierover. Onderzoek toont universiteiten die de
opleidingen aanbieden (blauw = katholiek onderwijs). Debat is dus nog zeer actueel.
-> Er bestaan ook studies over de Sint Lucas scholen, in die boeken kolt interieur architectuur niet
aan bod !
Voorbeelden beroepsorganisaties
- Belgische Beroepsvereniging voor Binnenhuis architecten, opgericht in 1952 (nu = de
Associatie van Interieur architecten AiNB -> België)
- The Finnish Association of Interior Architects (SIO), opgericht in 1949 -> Finland
- The American National Society of Interior Designers, opgericht in 1957 -> Amerika
INTERIEUR ARCHITECTUUR THEORIE EN GESCHIEDENIS
- Nog een jongere discipline, het onderzoek naar ontwerp ontstaat later dan het ontwerp zelf
- Sterke ontwikkeling in de afgelopen decennia
-> Onderzoekscentra
-> Publicaties
-> Netwerken (geven plaats voor onderzoek)
Voorbeeld onderzoekcentra
- Modern Interior Research Centre, Kingston University
-> Slide omschrijft wat ze doen
Voorbeelden publicaties
- Readers
-> Brengt teksten samen van verschillende auteurs over dezelfde topic
• 2011 = Toward a New Interior, An Athology of Interior Design Theory
• 2013 = The Handbook of Interior Architecture and Design
• 2013 = From organisation to decoration
• 2018 = Flow
fi
,- Boekenreeksen
• Cafés and Bars, the architecture of public display
• Hotel lobbies and lounges
- Tijdschriften
• Home cultures
• Interiors
• Tijdschrift voor interieur geschiedenis en design (Nederlandstalig)
-> Publicaties tonen dat het debat in ontwikkeling is
Voorbeelden netwerken
-> Netwerken = kennis uitwisselen in debatten
• International Scienti c Committee on Interior Design, Docomomo
-> Het is een internationale organisatie die zich bezighoudt met modernistische architectuur die
achter het tijdschrift zit
-> Heeft een Belgische cel
• Historic Interiors A liate Group, Society of Architectural Historians
-> Brengt internationaal een netwerk samen
-> Sinds kort een cel die speci ek met historische interieurs bezig is
THEMA’S EN UITDAGINGEN
1. Hoe interieur architectuur de niëren ?
“Interior design is the professional activity of constructing the homes, workplaces, institutions,
retail and leisure environments which constitute the insides of the built environment.”
-> Een mogelijke de nitie
-> Uit : Journal of Design History van Grace Lees-Ma ei, 2008
Vragen die je kunt stellen bij deze de nitie :
- Is dit een gepaste de nitie ?
- Hebben we een bredere, meer uïde de nitie nodig die bv: ook rekening houdt met niet
professionele ontwerpers ?
- Waar begint een interieur en waar eindigt het ?
- Kan een buiten ruimte ook een interieur zijn ?
- Hoe maken we onderscheid tussen interieurvormgeving, interieur architectuur en interieur
decoratie ?
Hoe onderscheid maken ? => Kijken naar de reader : From organisation to decoration : an
interiors reader
Wat zeggen zij over interior decoration ? :
“Is the art of decorating interior spaces or rooms to impart a particular character and to function
well with the existing architecture. Interior decoration is concerned with such issues as surface,
pattern, ornament, furniture, soft furnishings, lightning and materials. In generally it deals only with
minor structural changes to the existing building. Typical examples of this practice are the design
of domestic, hotel and restaurant interiors.”
Graeme Brooker and Sally Stone
• Café Una, Vienna, Lacaton & Vassal
-> Het is een restaurant interior, het is een café vlak bij het architectuur centrum in Wenen. Ze zijn
daar vertrokken van de bestaande architectuur, voormalige paardenstallen die men heeft
omgebouwd tot een café.
-> Een belangrijk punt : bekleden van de gewelven met een betegeling die ze hebben laten
ontwerpen.
ffififi fififl fi fi ff
,Wat zeggen zij over interior design ? :
“Is an inter disciplinary practice that is concerned with the creation of a range of interior
environment that articulate identity and atmosphere, through the manipulation of spatial volume,
placements of speci c elements and furniture ans treatment of surfaces. It generally describes
projects that require little or no structural changes to the existing building. It often has an
ephemeral quality and typically would encompass sucs projects as retail, exhibition an domestic
interiors”.
Graeme Brooker and Sally Stone
• Petra Blaisse, Re-set, Dutch pavilion at the 13th Venice Architecture Biennale, 2012
-> Ze creëert een atmosfeer, je kan dit werk linken aan deze de nitie
Wat zeggen zij over interior architecture ? :
“Is concerned with the remodeling of existing buildings and attitudes towards existing spaces and
structures, re-use and organisational principles. It bridges the practices of interior design and
architecture, often dealing with complex structural, environmental and servicing problems. This
practice encompasses a huge range of project types from museums, galleries and other public
buildings, through o ce and other commercial buildings to domestic developments.”.
Graeme Brooker and Sally Stone
• TC plus, Kapel van de ontluiking, Groot-Bijgaarden, 2012
• Florence Knoll en Knoll Planning Unit, Interiors of the connecticut general life insurance CO
building, completed in 1957
-> Geeft op een slimme manier een antwoord op het probleem rond kantoor gebouwen
-> Haar aanpak binnen bestaande architecturale structuur, waarbinnen ze toch ruimtelijke
ingrepen doet lijkt ook te passen binnen de de nitie van interieur architectuur.
We vinden in boeken veel de nities, je kan een persoonlijke positie innemen in die de nities.
2. Het belang van interieur architectuur theorie
Kijken naar de reader : Toward a New Interior, An Athology of Interior Design Theory
“Architectural theory identi es major themes and ideas in the history of architecture but an
equivalent framework for interiors. One of that references design history and simultaneously
builds upon its interdisciplinary relationships, is missing and needs to be written.”
Lois Weinthal, 2011
- Architectuur theorie is al een langere tijd zeer belangrijk, maar dit bestond nog niet voor
interieur architectuur theorie.
- De ambitie van het boek is de ruggengraat van deze cursus.
- Ze hebben echt de ambitie om het belang hiervan te tonen.
-> Inleiding nog eens lezen
Inhoudstabel van Toward a New Interior :
- Titels gemaakt voor hoofdstukken
- Heeft dit ook gra sch voorgesteld in een tekening die je zou kunnen omschrijven als een reeks
cirkels/ovalen die in elkaar schuiven.
- Begint bij lichaam en thema’s. Waaieren steeds verder uit van het lichaam en eindigt met
“Bridging the interior and exterior”.
- De cirkels vertolken ruimtelijk hoe het boek is georganiseerd.
3. Dialoog theorie en ontwerp
Het belang dat we terug zien komen in teksten, boeken, debatten,… de dialoog om theorie en
ontwerp in leven te houden.
Om dat te duiden gaan we 2 teksten benaderen uit het boek van Weinthal :
- Tekst van Petra Blaisse
fi ffi
fi fi fi fi fi fi
, - Tekst van Adolf Loos
Petra Blaisse
- Maakt interieur ontwerpen maar ook landschapoen
- Ze werkt samen met belangrijke architectuur bureaus, Rem Koolhaas en OMA
- Haar werk en haar bureau Inside/Outside reikt verschillende relevante thema’s aan voor de
interieur architectuur theorie.
Thema 1 : Waar begint/eindigt het interieur ? :
• Project kantoorgebouwen in Leeuwarden, 2022 -> gordijn om ruimte mee af te werken + tapijt
met print van gras => interieur ontwerp.
• Bibliotheca degli Alberti => landschappelijk werk
Thema 2 : Relatie huis/bekleidung en structuur ? :
= Een thema dat haar werk bespreekbaar maakt is de relatie huis/bekleding en structuur.
-> Gaat om de afwerking van de ruimte : haar werk (tekst, werken) biedt daar een antwoord op.
• The principe of cladding van Adolf Loos is een interessante tekst over die bekleding
• Curtain as Architecture van Petra Blaisse
Beide teksten zitten in de tekst van Weinthal (zie PDF-expert).
Het werk van Petra Blaisse en Inside/Outside verkent opnieuw de relatie tussen huis en structuur
via de praktijk (opnieuw want Loos deed dit ook). Een voorbeeld van wat Petra in haar tekst
bespreekt : Casa de Musica in Porto.
Tekst van Adolf Loos, The principe of cladding, 1898 :
- Vestigt aandacht op de rol, belang en het potentieel ban bekledingsmaterialen
- We onderzoeken 3 punten uit deze tekst
A) Relatie bekleding, huis - structuur
“The architects general task is to provide a warm an livable space. Carpets are warm and livable.
He decides fort his reason to spread out one carpet on the oor and to hang up four to form the
four walls. But you cannot build a house out of carpets. Both the carpet on the oor and the
tapestry on the wall require a structural frame to hold them in the correct place, to invent this
frame is the architects second task.”
-> Hij benadrukt zeer goed hoe belangrijk bekleding is voor de ruimte. Voor hem komt de
bekleding eerst en de structuur komt later.
B) Achterliggende redenen voor bekleding
“The reasons for cladding things are numerous. At times it is e protection against bad weather –
oil-base paint, for example on wood, iron or stone, at times there are hygienic reasons for it – as in
case of enameled tiles that cover the wall surfaces in the bathroom ; at times it is the means to a
speci c e ect - as in the color painting of statues, the tapestries on walls, the veneer on wood.”.
-> Hij bespreekt waarom je bekleding zou gebruiken en noemt een paar redenen.
C) De “wet” van de bekleding
“The law goes like this: we must work in such a way that a confusion of the material clad with its
cladding is impossible. That means, for example, that wood may be painted any color exept one –
“the color of wood”
“Any and all materials used to cover walls – wallpaper, oilcloth, fabric or tapestries – ought not to
aspire to represent squares of brick or stone.”
fi ff fl fl
