HOOFDSTUK 18: OPBOUW VAN DE AARDE
ONTSTAAN VAN DE AARDE
restanten van diverse supernova’s
⇓
vorming interstellaire wolk
⇓
contractie
⇙ ⇘
groeiende gasbol in het midden microscopische deeltjes klitten samen
⇓ ⇓
jetfase: geboorde vd zon grotere brokken klitten samen
- start kernfusie ⇓
- alle stof wordt weggeblazen ⇒ vorming planetesimalen (babyplaneet)
⇓
groeien tot protoplaneten door
meteorietinslagen
⇓
temperatuur stijgt in proto-aarde
⇓
vorming vloeibare planeten met oeratmosfeer
meteorieten slaan in ⇒ impactwarmte:
ordening op basis van massadichtheid is de oorzaak vd gelaagde structuur vd aarde
ONDERZOEK NAAR INWENDIGE STRUCTUUR VAN DE AARDE
1) boringen tot 12km diep, minieme fractie vh bovenste deel vd aarde
2) vulkanisme: onderscheid tussen magma (in de aardbol) en lava (als het er uit komt)
- voor informatie over samenstelling van dieper gelegen lagen
- kan waargenomen worden bij vulkaanuitbarstingen
3) meteorieten & kometen
4) golven en trillingen bij een aardbeving:
- P-golf (primair) = longitudinale golf (snelste)
- S-golf (secundair) = transversale golf (niet door vloeistof)
- O-golf = oppervlaktegolf (meeste schade)
snelheid waarmee golven zich voortplanten hangt af vd aard vh materiaal en het soort golf,
veranderingen in snelheid maken het mogelijk om te bepalen door welk materiaal ze zich voortplanten
INWENDIGE STRUCTUUR VAN DE AARDE
straal vd aarde: 6.400km
druk, temperatuur en massadichtheid nemen toe met de
diepte
discontinuïteitsvlakken door massadichtheid verschil
asthenosfeer = plastisch (met magma)
geologie: de wetenschap die de Aarde bestudeert
bestudeert de geschiedenis vd aarde en de processen die de
Aarde vormen en gevormd hebben
1
, 1. continentaal plat: het gedeelte vh continent dat onder water staat
2. continentale helling: de zone waar de zeebodem overgaat van het continentaal plat naar de
diepere oceaan, met hoogteverschillen tot een paar kilometer
3. abyssale vlakte: vlakke diepere delen vd oceaanbodems (tussen 2200 en 5500m onder zeeniveau)
4. oceanische korst: de korst die zich onder de oceanen bevindt
(grotere massadichtheid, jonger en minder dik)
5. continentale korst: de korst die onder de continenten en het continentaal plat ligt
(kleinere massadichtheid, ouder en dik)
VERTICALE BEWEGINGEN VAN DE LITHOSFEER
zorgt voor geen doden, aardbevingen en vulkanen…
isostatisch evenwicht wordt bereikt wanneer de opwaartse stuwkracht (of Archimedeskracht)
uitgeoefend door het magma in de asthenosfeer in evenwicht is met de neerwaartse zwaartekracht die
inwerkt op de vaste lithosfeer
in Scandinavië is er geen evenwicht ⇒ continent gaat omhoog (Fa > Fz)
vroeger: 4km ijs op Sc. ⇒ continent zakt in asthenosfeer
nu: ijs is weg ⇒ continent terug omhoog (1 cm/jaar)
stopt als Fa = Fz
Doordat het gebergte erodeert zal
de massa vh gebergte afnemen,
het gevolg hiervan is dat de
zwaartekracht zal dalen. Daardoor
zal de continentale korst minder
diep zakken in de asthenosfeer.
Doordat er in de oceaan sedimentatie plaatsvindt, zal de massa op de korst toenemen en de zwaartekracht stijgen. Het
gevolg hiervan is dat de oceanische korst daalt en zal nu dieper zakken in de asthenosfeer.
Dit proces gaat verder tot het gebergte uiteindelijk volledig erodeert waardoor de continentale korst dunner wordt en sterk zal
stijgen, op de oceanische korst is er veel sediment verzameld, waardoor deze dieper in de asthenosfeer zakt
sedimentatie: bezinken van bodemmateriaal
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lolaatje179. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,06. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.