Resume
Samenvatting historische grondslagen van het (straf)recht (geslaagd 1ste zit)
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting op basis van de les en de slides.
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
InhoudHoofdstuk 1: De oudste sporen van strafrecht.......................................................................................2
1.1 Strarechtsgeschiedenis: bronnen.................................................................................................2
1.2 De alleroudste rechtsteksten........................................................................................................2
1.3 Codex hammoerabi......................................................................................................................3
1.4 Grondslagen van het recht?..........................................................................................................4
Hoofdstuk 2: De vroege middeleeuwen.................................................................................................4
2.1. Rechtstreekse Romeinse invloed uiterst beperkt........................................................................4
2.2. Germaans recht is gewoonterecht...............................................................................................5
2.3. Enkele principes van het strafrecht bij de Franken......................................................................6
2.4. Het bewijs in strafzaken...............................................................................................................6
Hoofdstuk 3: De kentering: laat-middeleeuws strafrecht.......................................................................6
3.1 bronnen van het strafrecht...........................................................................................................6
3.2. Grondslagen van het strafrecht...................................................................................................7
3.3. Enkele bijzondere misdrijven.......................................................................................................8
3.4. Enkele bijzondere straffen...........................................................................................................8
3.5. De invloed van het geleerde recht...............................................................................................8
Hoofdstuk 4: De vroegmoderne periode: absolutisme en verlichtingsideeën......................................10
4.1 De absolute monarchie...............................................................................................................10
4.2 De verlichting..............................................................................................................................13
4.3 De evolutie van het strafrecht....................................................................................................14
Hoofdstuk 5: Strafrecht van de Franse revolutie tot nu.......................................................................15
5.1 De Franse Tijd.............................................................................................................................15
5.2 Koninkrijk der Nederlanden........................................................................................................16
5.3 België..........................................................................................................................................17
Historische grondslagen
1
,Hoofdstuk 1: De oudste sporen van strafrecht
1.1 Strarechtsgeschiedenis: bronnen
Materiele sporen:
- Rechtsarcheologie
- Bvb. Gerechtsgebouwen, schandpalen, zwaarden, tortuurinstrumenten… (->
weerspiegelen het recht in die tijd en ruimte)
- Rechtsiconografie: de afbeeldingen van het recht interpreteren
- Rechtsiconologie: in welke maatschappelijke context is het beeld tot stand gekomen?
- Bvb. serie recht, gerechtigheidstaferelen, symbool recht, afbeelding advocaat…
(toepassingen)
Joos de Damhouder (16e E):
- jurist, Universiteit Leuven
- schrijft teksten/boeken van andere jurist (Wilant) over -> boek: criminele praktijk
- criminele praktijk:
- stap voor stap uitleggen hoe een proces verloopt (grotendeels gelijk aan
heden)
- geleerde recht vertaald naar simpelere taal belangrijke rol Nederlandse
rechtstaal ontstaan Nederlandse rechtstaal
- toevoegen van prenten -> zien hoe recht in die tijd eruit zag -> iconografisch
belang
Gerechtigheidstaferelen:
- = kunstwerken gemaakt in opdracht v/d rechtbank, met als doel een juridische boodschap
over te brengen en hier uit iets te leren
- bvb. schilderij laatste oordeel: liegen in rechtbank resulteert in naar de hel gaan
Geschreven bronnen (belangrijkst, meer info!)
- Rechtsbronnen: de bronnen waaruit het recht ontstaat
- Materiele rechtsbronnen: inhoud, eindeloze rechtsbronnen
- Formele rechtsbronnen: procedure
- wetgeving
- goede historische bron? Nee, we weten niet of die wet is toegepast
- probleem: verschrifting pas vanaf bepaald moment, daarvoor geen
zekerheid
- rechtspraak:
- betere historische bron: wel kijken of regel is toegepast (+ feiten
waarover het gaat en motivering)
- probleem: verschriftelijkingsgraad
- rechtsleer: bvb. Damhouder
- probleem: de praktijk, standpunt?
- gewoonterecht: ongeschreven
- algemene rechtsbeginselen: ongeschreven
- Rechtstoepassingen:
- probleem: representativiteit -> dark number
1.2 De alleroudste rechtsteksten
bakermat West-Europese cultuur:
2
, - Religie (Jeruzalem)
- Ratio (Athene)
- Recht (Rome)
Waarom daar?
- Eerste steden -> taakverdeling (WE toen jagers en verzamelaars -> weinig taakverdeling)
-> ontstaan school -> schriftstelsels (kennisopbouw door recht en religie) (bvb Codex
Hammoerabi, zie later)
Waar? Vruchtbare halve maan
Rechtsteksten in vruchtbare halve maan:
- Toepassing? Begrip? Redactie?
- Gevaar voor Hineininterpretierung
- Hedendaagse kennis projecteren op oorspronkelijke context
Belang oude rechtsteksten: legitimatie recht en macht:
- Weber: onderzoek: hoe slaagt een macht erin zich te legitimeren, waarom aanvaarden
onderworpenen de macht?
- Soorten legitmatie :
- Rationeel (vanaf 18e E) rede, rechtswetenschap
- Charistmatisch: macht door uitstraling (bvb. Napoleon, macht door
legitimiteit god) openbaring
- Traditioneel: geen vragen stellen, gewoon overnemen gewoonte
Toepassing: Hammoerabi (oudste wettekst):
- Legitimatie: Goddelijke wil
- Niet de rede, geen rechtswetenschap
- Wel: openbaring en gewoonte -> charismatische (en traditionele) macht
1.3 Codex hammoerabi
Teken van macht (charismatische legitimatie): neerzitten en rechtstaan
Wanneer: 18de E.v.Chr.
Wie: Hammoerabi (bouwt 1ste babylonische Dynastie uit)
Wetboek:
- Noch formeel, noch materieel exhaustief (282 artn.)
- Niet systematisch
- Geen concepten, maar casuïstiek (geen overkoepelende concepten, werkt kleiner, per
gevallen/casussen)
- Zowel ‘wetten’ (?) als gewoonte
Codex? Nee
Interessant? Ja
- Omwille van legitimatie
- Alleroudste systeem strafrecht (geschreven)
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur marteottoy. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,46. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
47561 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans