Dit is een samenvatting van het vak strafrecht. Deze samenvatting is gemaakt op basis van de powerpoint en lesnotities. Alle gemaakte oefeningen zitten hier ook in.
Voor betere prijs mag je altijd prive bericht sturen.
- Vóór 1867: Code Napoléon
- Haus (U Gent) en Nypels (U Luik)
- Eigenlijk overname van Code Napoléon
- Klassieke leer
o Schuldbegrip staat centraal. Elkeen heeft keuze tussen het goede en het kwade
o Doelstelling van de bestraffing = vergelding, intimidatie en preventie
- Intussen gewijzigd, aangevuld -> onleesbaar kluwen
- Veel rechtsfiguren hebben geen wettelijke basis, veel straffen zijn artificieel (bv. door
correctionalisering), archaïsch taalgebruik, geen voeling met wetenschappelijk onderzoek,…
EINDELIJK EEN NIEUW WETBOEK
- Commissie tot hervorming van het strafrecht
o Vierde poging sinds 1979 (Châtel&D’Haenens; Legros; Holsters)
o Damien Vandermeersch, Joëlle Rozie en Jeroen De Herdt
- Publicatie: Belgisch Staatsblad 8 april 2024
- In werking: 2 jaar na publicatie: 8 april 2026
- Nog wachten op Strafuitvoeringswetboek
EEN EIGENTIJDS NIEUW STRAFWETBOEK
Accuraat = garantie voor rechtszekerheid
Coherent = vlotte toepassing op concrete situaties
Eenvoudig = iedereen wordt geacht de strafwet te kennen
GEVANGENISSTRAF ALS ULTIMUM REMEDIUM
- Grote aandacht voor resocialisatie en herstel
- MAAR: politiek heeft laatste woord:
o Nog steeds strenge recidiveregels
o Nog steeds TBS/ verlengde opvolging
DE BESTRAFFINGSPIJLERS
- Visie over de doelstellingen van de straf
- Gevangenisstraf als ultimum remedium
- Gelijkwaardige straffen, maar oog voor proportionaliteit en individualisering van de
bestraffing
- Gediversifieerd straffenpalet met strafniveaus
- Nieuwe vormen van bestraffing
- Strafuitvoeringsrechtbank (SURB) als centrale uitvoeringsinstantie
1
,BEGRIPSBEPALING STRAFRECHT
Niet gemakkelijk plaats- en tijdsgebonden: Strafrecht beoogt de handhaving van een aantal
waarden in een bepaald land op een gegeven ogenblik
Werkdefinitie: Het strafrecht is het geheel van rechtsregels die bepaalde gedragingen strafbaar
stellen en sancties bepalen die op de daders toepasselijk zijn
3 sleutelbegrippen
- Misdrijf
- Dader
- Strafrechtelijke sanctie
MISDRIJF
Misdrijf = algemene term = een gedraging waarop de wet een sanctie stelt
Niet langer driedeling: misdaad, wanbedrijf, overtreding
Niet alles wat moreel verwerpelijk is = een misdrijf
SANCTIE
Een straf = strafrechtelijke sanctie
Strafrechtelijke sanctie ≠ straf
- ook maatregelen (bv. internering)
- ook reacties in het Vlaams jeugddelinquentierecht (= maatregelen + sancties)
- ook punitieve sancties in de zin van artikel 6 EVRM (“criminal charge”)
- ook sancties sui generis
- ook bestraffingsmodaliteiten
Ook andere handhavingsmechanismen
- bestuurlijke sancties (Bv. GAS-sancties, tuchtsancties): opgelegd door een bestuurlijke
overheid
DADER
Een dader-persoon (natuurlijk persoon of rechtspersoon)
- Geen dieren (wel bv. instrument van het misdrijf)
- Geen strafrechtelijke verantwoordelijkheid voor andermans daad
Strafrechtelijk handhavingsmechanisme kan van start zonder geïdentificeerde persoon
Als geen identificatie -> geen bestraffing
- Seponering door OM (na OO)
- Beschikking tot ontslag van onderzoek door raadkamer (na GO)
,SANCTIERECHT
Non bis in idem: iemand kan niet twee keer voor hetzelfde feit worden gestraft
LEGAAL RECHT
Legaliteitsprincipe = wetgever moet een wettelijke verankering geven om van een gedraging een
misdrijf te maken
Nullum crimen sine lege = geen misdrijf zonder wet
Nulla poena sine lege = er is sprake van een misdrijf en er kan geen straf opgelegd worden zonder dat
daaraan een wet voorafgaat
PUBLIEK RECHT
- overheid straft omdat openbare orde werd geraakt
- spilfiguur = Openbaar Ministerie (vertegenwoordigt gemeenschap)
- slachtoffer niet nodig om strafprocedure op te starten (er zijn geen klachtmisdrijven meer)
- slachtoffer mag zich niet inlaten over de bestraffing, enkel schadevergoeding
- geen andersluidende overeenkomsten
- toestemming slachtoffer is irrelevant, tenzij de niet-toestemming een constitutief
bestanddeel is
- rechtsverwerking bestaat niet in het strafrecht
AUTONOME RECHTSTAK
- geen hulprecht ten dienste van andere rechtstakken
- = handhavingsrecht met algemene draagwijdte
- Conceptuele autonomie
o = strafrecht bepaalt eigen begrippenkader zonder gebonden te zijn door andere
rechtstakken (cf. Voorafgaande Titel Boek 2: art.79-81)
o Uitzonderlijk rekening houden met burgerlijk recht (art.16 V.T. Sv.: misdrijf houdt
verband met uitvoering van de overeenkomst waarvan het bestaan ontkend wordt of
waarvan de uitlegging betwist wordt)
INDELING VAN HET MATERIEEL STRAFRECHT
Twee delen: algemeen + bijzonder deel
Algemeen deel
- Op alle misdrijf toepasselijke regels
- Boek 1 Sw. + complementaire strafwetten
Bijzonder deel
- Verschillende misdrijven
- Boek 2Sw. + bijzondere stafwetten
- Lex specialis derogat lex generalis: art. 77 Sw. = de bijzondere wet heeft voorrang op de
algemene wet
INHOUD BOEK 1 NIEUW STRAFWETBOEK
Structuur:
- De strafwet
3
, - Het misdrijf
- De dader
- De straf
- Burgerrechtelijke bepalingen en beveiligingsmaatregelen
- Tenietgaan en verjaring van straffen envan burgerlijke veroordelingen
- Diverse bepalingen
INHOUD BOEK 2 NIEUW STRAFWETBOEK
Structuur
- Titel 1. Ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht
- Titel 2. Misdaad van ecocide
- Titel 3. Misdrijven tegen de persoon
- Titel 4. Misdrijven tegen de openbare veiligheid
- Titel 5. Valsheden
- Titel 6. Misdrijven tegen het vermogen
- Titel 7. Economische misdrijven
- Titel 8. Misdrijven tegen de staat en zijn functioneren
HOOFDSTUK 1: DE STRAFWET
I. LEGALITEITSPRINCIPE
LEGALITEITSBEGINSEL
Art 1 Sw. “ Niemand kan worden gestraft voor een misdrijf waarvan de bestanddelen niet in de wet
worden omschreven. Niemand kan worden gestraft met een straf waarin de wet niet voorziet. Dit
artikel staat niet in de weg aan de berechtin en bestraffing van iemand die schuldig is aan een
handelen of nalaten dat, ten tijde van het handelen of nalaten, een misdrijf was overeenkomstig de
algemene beginselen die door de internationale volkerengemeenschap worden erkend.”
Nullum crimen nulla poena sine lege = Zonder voorafgaande wettelijke strafbepaling is er geen
strafbaar feit, geen straf
- Art. 1 Sw. (+ art. 2 oud Sw.)
- Art. 12, tweede lid GW
- Art. 14 GW
- Art. 7 EVRM
- Art. 15 IVBPR
- Art. 49 Handvest van de Grondrechten van de EU
Cesare Beccaria
- "Dei delitti e delle pene" (1764)
- Reactie tegen willekeur en wreedheid in het strafrecht
- Heldere wetgeving met noodzakelijke bestraffing en geen doodstraf meer, maar toch nog
repressie (bv. eeuwige slavernij als straf)
Von Feuerbach
- Duitse school
- Wettelijke misdrijfomschrijvingen + straffen -> psychologische dwang op dader
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur enyav. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €11,16. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
