Cervicaal
Cervicaal pathologieën
Cervicale artrose = degeneratief discuslijden (spondylosis deformans)
Voornamelijk laag-cervicaal (C5-C6 en C6-C7)
Progressief leeftijd (> 40 jaar) verlies discushoogte en vernauwing foramen
Klinisch onderzoek: lokale pijn bij drukpalpatie, minimale grotere bewegingsbeperking
Vaak met gerefereerde uitstraling (facetdisfunctie), bij bovenste segmenten vaak hoofdpijn
Radiculaire symptomen (zenuwwortelirritatie) bij vernauwing foramen (foraminale stenose)
Tekenen van myelopathie bij kanaalstenose
Facetdysfunctie
Acute vorm: meestal door verkeerde beweging/slecht gelegen tijdens de slaap
Chronische vorm: als gevolg van cervicale artrose
Klinisch onderzoek: bewegingsbeperking op segmentaal niveau, lokale pijnlijke palpatie,
spierhypertonie en gerefereerde pijn
Unilaterale doffe diepe pijn thv het facet, vaak uitstralend naar occipitaal of interscapulair
Cervicale discus hernia
Uitpuiling nucleus pulposus via annulus fibrosis in ruggenmergkanaal
Discus hernia komt meer lumbaal dan cervicaal voor
Discopathie met/zonder radiculaire compressie (compressie op zenuwwortel)
Klinisch onderzoek: bewegingsbeperking, spierpijn, lokale drukpijn
o Zonder radixprikkeling: ev. gerefereerde pijn (facetdisfunctie)
o Met radixprikkeling: uitstralende pijn met neurogeen patroon volgens dermatomen SMR
Kanaalstenose = vernauwing spinaal kanaal
Oorzaak: traumatisch > cervicale artrose, uitzonderlijk mediane discushernia
Kliniek
o Pijn nek-subscapulair-schouders
o Zwaartegevoel of paresthesieën armen
o Verlies controle fijne motoriek handen
o Gangstoornissen: spastisch gangpatroon,’ scissoring’
o Zwakte OL met upper motor neuron kenmerken: toegenomen reflexen & spiertonus
o Blaas dysfunctie
o Lhermitte's sign = elektrische gewaarwording gevoeld langs nek-wervelkolom-ledematen
o Bij veel patiënten opgewekt door hoofd voorover te buigen
Acute torticollis = scheefhals
Oorzaken: acuut nekprobleem, idiopathisch-trauma (whiplash), musculair (spierkramp),
articulair (facetdysfunctie, acute opstaat artrose, discuspathologie)
Klinisch onderzoek: hoofd scheef (antalgische houding), omnidirectionele
bewegingsbeperking met pijnprovocatie, globale drukpijn paravertebrale goot
,Repetitive strain injury (RSI)
Herhaaldelijk zelfde beweging (dynamisch) of langdurig statische houding (statisch)
overbelasting (microtraumata)
Persisteren meer diffuse klachten nek-schouders-armen, ev. subjectief krachtsverlies
Trapezius – semispinalis – levator scapulae – supraspinatus
Kliniek
o Doffe stekende pijn, intermittent
o Toename beweging, afname rust
o Spierhypertonie met lokale triggerpoints
o Gerefereerde pijn volgens specifieke pijnpatronen secundaire triggerpoints
o Gerefereerde hoofdpijn (occiput > voorhoofd)
o Verminderde cervicale mobiliteit door spierverkorting
Reumatoïde artritis
Chronische, systemische ontstekingsziekte
Vnl. perifere gewrichten (handen-voeten) & cervicaal (atlanto-axiaal > subaxiaal) (rest WK ↓)
Kliniek: nekpijn met eventueel neurologische uitval (sensorisch, spierzwakte …)
Rode vlaggen bij hoogcervicale instabiliteit: drop attack (evenwichtsverlies bij bewegingen
hoofd), nystagmus, nausea, lip paresthesieën, motorische dysfuncties
Whiplash
Acceleratie-deceleratie trauma, hyperextensie-hyperflexie trauma
Kliniek: diffuse nekpijn met bewegingsbeperking
Ernst: nekpijn – musculoskeletale klachten/dysfuncties – daling ROM – spiergevoeligheid –
neurologische tekenen (verminderde/afwezige reflexten, spierzwakte, sensibiliteitsverlies) –
fractuur/dislocatie
Ergere vorm: spierpijn, sterkte bewegingsbeperking, vertigo, tinnitus, hoofdpijn, nausea,
vergeetachtigheid
Chronische WAD (Whiplash Associated Disorders) : kenmerken centrale sensitisatie
(wijdverspreide pijn, hyperalgesie, allodynie)
Fracturen/dislocaties
Zeldzaam thv cervicale WK
Overige aandoeningen
Infectieuze aandoeningen: spondylodiscitis (septische aandoening) nekpijn, koorts,
rillingen, nachtzweten, malaise, drukgevoeligheid klachtenregio, mobiliteitsbeperking …
Vasculaire aandoeningen: aneurysma A. carotis interna, A. vertebralis nekpijn en
hoofdpijn, ook alleen nekpijn ! belangrijke DD acute nekpijn !
Neoplasmata/tumoren
, Cervicaal praktijk
Basisfunctieonderzoek (A & P)
Flexie
Pijn door rek: capsuloligamentair-discusweefsel-ligamenten-zenuwwortels-P spieren
Extensie
Pijn door compressie: capsuloligamentair-discusweefsel-facetG-neuroforamen-spinaal kanaal
Pijn door rek: A spieren
Lateroflexie
Pijn HOMO door compressie: facetgewricht-neuroforamen
Pijn HETERO door rek: musculair/neurogeen of articulair *
o Differentiatie door elevatie HETERO-arm ROM/pijn beter of gelijk
Rotatie
Pijn HOMO door compressie: facetgewricht
Pijn HOMO door rek: trapezius
Pijn HETERO door rek: levator-splenius *
Ventrale diagonale tests *
Fysiologisch: rek op levator-splenius (HETERO LF-ROT)
Afysiologisch: rek op trapezius (HETERO LF – HOMO ROT), compressie op facetgewricht
Dorsale diagonale tests
Fysiologisch: compressie neuroforamen & facetgewricht
Afysiologisch: meer compressie facetgewricht, minder compressie neuroforamen
Algemene compressietest
Vanuit flexie: compressie op facetgewricht en discus
Vanuit extensie: compressie op neuroforamen, facetgewricht en discus
Vanuit lateroflexie: compressie op homolaterale facetten en proc. uncinati
Algemene distractietest: enkel indien pijn zonder iets te doen (hoog actueel)
Pijnreductie: intra-articulair, discaal
Pijnprovocatie: peri-articulair (musculair, ligamentair, dura) whiplash
