H1.1: De bankbalans
Hoofdtaak v/d bank = intermedia2efunc2e: fondsen aantrekken v. spaarders, & hiermee kredieten
verlenen aan ontleners
- Externe taak: buitenbalansac2viteiten, te vinden op de resultatenrekening i.p.v. de balans
Bankbalans: (v/d grootste Belgische banken)
- BalansgrooDe: 1.3 miljoen (zeer groot)
• Grootste post: kredieten & deposito’s ® intermedia2efunc2e
• 2de grootste post: interbankvorderingen & -schulden » leningen die banken geven
aan elkaar, interbancair
o Creëert een aNankelijkheid tussen banken Þ fragiliteit
o Vaak over een korte loop2jd
• Kleinste post: EV (uitgedrukt in weDelijk EV, zijn juridisch geen EV)
Ac2efzijde: overzicht v. wijze waarop de bank haar ingezamelde werkmiddelen besteedt
- VA:
• MVA: LT, bv. bankkantoren, ICT-hardware & IT infrastructuur, de kluizenzalen…
• FVA: deelnemingen v. banken in andere ondernemingen
• Oprich2ngskosten & IVA: bv. Knowhow, reputa?e…
- Effectenportefeuille: effecten waarin de bank haar middelen belegt (traceerbaar)
• Effect = verhandelbaar financieel product, op een financiële markt, uitgegeven door
een bedrijf/overheid dat een bewijs vertegenwoordigt v. kapitaalinbreng/lening
• Overheidspapier: staatsbon, schatkistcer2ficaat & OLO= om begro*ngstekort te financieren
• Fondsen, aandelen= bewijs v. mede-eigendom, schuldeiser, obliga2es= schuldbewijs, overige effecten
- Kredieten:
• Aan par2culieren:
o Consump2e- & Hypothecaire kredieten (voor AK/verbouwing v/e woning)
• Aan bedrijven:
o KT-kredieten: financiering v/h werkkapitaal, om de dagdagelijkse werking v/d
onderneming te garanderen
o LT-kredieten: kredieten voor investeringsdoeleinden
• Aan overheden: o.a. banklening
- Kasgelden: banken gaan een bepaalde Q cash aanhouden om te kunnen voldoen aan
onmiddellijke opvragingen aan de passiefzijde v/d depositohouders (we$elijk verplicht)
• Instrument = liquide indien: het op zeer KT & zonder groot waardeverlies in cash kan
w. omgezet - banken moet genoeg liquide zijn (omzetbaar in geld)
- Interbankvorderingen: bedragen die de bank tegoed hee] aan andere financiële instellingen
Passiefzijde: overzicht v. verschillende werkingsmiddelen
- EV/weDelijk EV (om EV vereisten te bepalen): staan onvoorwaardelijk ter beschikking om
verliezen op te vangen (vereisten opgelegd)
- Achtergestelde schulden: SE’s die helemaal op het einde staan v. zij die w. terugbetaald als SE,
vóór de AH’s
• Prioriteiten: werknemers, RSZ, depositohouders
- Deposito’s: Zichtdeposito= een betaalproduct, spaardeposito= flexibel, zonder termijn, termijndeposito= termijn
v. sparen w. vooraf bepaald (niet te lang)
- In schuldbewijzen belichaamde schulden: schuldpapier/effecten dat banken gaan uitgeven
• Obliga2es om zo financiering binnen te halen voor ac2viteiten: LT & verhandelbaar
• Kas- & kapitalisa2ebons: schuldbewijzen op MLT, niet vlot verhandelbaar (terug-
betaling vragen/verhandelen op veilingmarkt), hebben geen
publieke notering
, • Depositobewijzen: schuldbewijzen met een korte loop2jd, financiering v. werkkapitaal
- Interbankschulden: gelden die de bank terug te betalen hee; aan andere financiële instellingen
Bankbalans verschilt op 2 belangrijke punten v/d balans v. ondernemingen o.w.v/d intermediaAe-acAviteit:
- Ac2efzijde v/d bankbalans staan v.n.l. kredieten « Ac2efzijde v/d balans v/e niet-financiële
onderneming staan v.n.l. investeringen in VA & werkkapitaal
- Passiefzijde v/d bankbalans staan v.n.l. deposito’s « Passiefzijde v/d balans v/e niet-
financiële onderneming staan v.n.l. EV & schulden aan banken, leveranciers en/of beleggers
Een niet-financiële onderneming interageert met haar klanten enkel aan de ac2efzijde
Een bank interageert aan de ac2efzijde (produceert kredieten) & passiefzijde (deposito’s)
- Je voelt je klant v/d bank, terwijl je in werkelijkheid SE bent v/d bank
Verzekeringsmaatschappijen: volledig geïnverteerd model, interageren enkel via de passiefzijde
- Hebben een bepaalde schuld indien er schade zou optreden via premies
Buitenbalansac2viteiten: vinden we rechtstreeks in de resultatenrekening
- Beleggingsadvies, beleggingsbeheer, effec2sering, beheer v. beleggingsfondsen, verzekeren
- Sommige ondernemingen gaan zich enkel specialiseren in 1 v/d deze elementen
• Bv. vermogensbeheerders: specialiseren zich in het beheer v. beleggingsfondsen
• Via dochterondernemingen v. grote banken
ü W. buiten balans gehouden & hebben daardoor geen impact op het weDelijk EV dat banken
moeten aanhouden (aanhouden v. kapitaal is duur, dus minder zorgt voor sturing winstgevendheid)
H1.2: Methoden v. interestberekening
Vb. Stel dat je €1.000 belegt & na 1j €1.100 ontvangt.
- €1.000 = je kapitaal
- De rente/interest die je ontvangt bedraagt €1.100 – €1.000 = €100 Þ slotwaarde – beginkapitaal
!""
- De jaarlijkse interestvoet bedraagt !.""" = 10% Þ %"&'#()*'$))+
!"#$"
, schaalvrije vergelijking maken
De interestvergoeding 𝐼, is aNankelijk v/d …:
- GrooDe v/h uitgeleende kapitaal 𝑉" : vereiste interestvergoeding is evenredig met de grooDe
v/h kapitaal dat men hee] geïnvesteerd
- Interestvoet 𝑖 (%): interestvergoeding per kapitaaleenheid & per beleggingsperiode
- Beleggingsduur / Q beleggingsperioden n: hoe langer de beleggingsduur, hoe groter
! De periode kan gekozen w. als een jaar, een semester, een trimester…
- Wijze v. interestberekening:
• Enkelvoudige: geen interest op interest, schalen met het Q perioden
• Samengestelde: wel interest op interest (meer interest krijgen)
Tijdswaarde v/h geld: €1 vandaag ¹ €1 in de toekomst, door…
- Infla>e: de belegger wil vergoed w. voor s2jgende prijzen, & dus dalende koopkracht
• Rentevergoeding zorgt voor een behoud v. koopkracht
• Tegenwoordig te groot, compenseert niet meer met de rente
- Reële interest: de belegger wil vergoed w. voor derving v. consump2e & opbrengsten op
alterna2eve investeringen
• Kapitaal kan produc2ef w. ingezet
® Hierdoor is de (nominale) interestvoet meestal +
,Berekeningen: verschillend voor enkelvoudige vs. samengestelde interestberekening
Slotwaarde, Vn » oprenten: Als je vandaag een kapitaal V0 belegt aan een interestvoet i, hoeveel
ontvang je dan na n perioden?
- Algemeen enkelvoudig: Vn = V0 + V0 ∙ 𝑖 ∙ 𝑛 = V0 ∙ (1 + 𝑖 ∙ 𝑛)= rentefactor
• De verworven interestbedragen w. niet rentegevend herbelegd
• Interest/periode: I = V0 ∙ 𝑖 (∙ 𝑛)
- Algemeen samengesteld: Vn = V0 ∙ (1 + i)n
• De verworven interestbedragen w. tegen dezelfde VWen rentegevend herbelegd
• Interest: I = V0 ∙ ((1 + i)n – 1)
Actuele waarde, V0 » actualiseren/verdisconteren: Hoeveel moet je vandaag beleggen aan een
interestvoet i om na n perioden een bedrag Vn te bekomen?
$!
- Algemeen enkelvoudig: V0 = ! & ' ∙ ) = discontofactor ! subscripts geven aan op welk moment je naar de cashflow kijkt
• de verworven interestbedragen w. niet rentegevend herbelegd
$
- Algemeen samengesteld: V0 = (! &!+)!
• De verworven interestbedragen w. rentegevend herbelegd
Enkelvoudige interestberekening: voor financiële instrumenten met loop2jd < 1j
- Geen rente op rente: belegd kapitaal blij] constant & de rente die je periodiek verdiend gaat
men in cash opzij houden
Zichtdeposito: rekening waarbij je con2nu bedragen kan aNalen & bijkomen, zichtrekeninghouder
hee] con2nu recht op het saldo
- OK waarbij afgehaalde & gestorte bedragen op dezelfde rekening w. geboekt zodat alleen het
saldo bij afslui2ng v/d rekening opeisbaar w.
- Afgesloten in het kader v. krediepaciliteit: rekening mag "in rood" gaan (!hoge kosten!)
- 2 soorten: rekening-courant (bedrijven) & persoonlijke zichtrekening (par2culieren)
- Hee] elk een uniek IBAN-nummer: vb. BExx xxxx xxxx xxxx
- RV= roerende voorheffing op verworven interesten (30% in 2023): ineEo = ibruto · (1 – RV)
Termijndeposito: = spaarproduct, rekening met vaste termijn (geld hiervoor vastgelegd)
- Bij aanvang w. de rentevoet voor de hele duur v/d belegging vastgelegd
- De renteverrekening gebeurt jaarlijks/op vervaldag
- RV te betalen op verworven interest (30%) (bronheffing) ® niet fiscaal aantrekkelijk
- Vn = V0 ∙ (1 + 𝑖 (1 − 𝑅𝑉) ∙ 𝑛) ® neDo hou je maar 70% over
Spaardeposito: meest flexibele spaarinstrument, w. zonder bepaalde termijn geplaatst
- Al2jd dadelijk opvraagbaar, zeer liquide (verklaard aantrekkelijkheid, gee> zekerheid)
- Gereglementeerde spaardeposito:
• Min. & max. rente ligt weDelijk vast: minder transparan2e & te laag
o Basisrente: ontvangen rente vanaf de 1ste dag dat je geld op je spaarboekje
staat, ongeacht de spaartermijn
§ W. 1x/j betaald op het einde v/h jaar (startkapitaal ∙ ibasis)
o Getrouwheidspremie: w. enkel verworven voor bedragen die 12m
opeenvolgend op de rekening blijven staan
§ W. na 1j uitbetaald aan start v. elk kwartaal
• Geen RV op 1ste schijf v. interesten (als 𝑖 < €980 p.p per jaar + 15% RV)
• Tegoeden vallen onder het depositogaran2estelsel= fonds waaruit vergoedingen kunnen gebeuren moest
de instelling niet in staat zijn haar depositohouders terug te betalen (ook voor zicht- & termijndeposito)
o Gee; mensen een vertrouwen dat hun geld veilig is & dat moest er iets
gebeuren dit garanAestelsel is zodanig dat de angst zich niet verder zullen spreiden
, - Hoogrente spaardeposito: rente zijn vrij te bepalen (bruto hoger), hoewel ne@o hou je minder over
• Geen vrijstelling v. RV op eerste schijf v. interesten (RV v. 30% in 2023)
• Er is enkel een basisrente waarvan de hoogte niet weDelijk bepaald is
• Tegoeden vallen onder het depositogaran2estelsel
Samengestelde interestberekening: voor financiële instrumenten met een loop2jd > 1j
- De rente die men periodiek verdiend w. toegevoegd aan het hoofdkapitaal & de reeds
verworven rente w. vervolgens ook rentedragend herbeleggen (slotwaarde ligt hoger)
- Tijd speelt hier in je voordeel
Kasbons & kapitalisa>ebons: staan op de balans
- Schuldvordering op MLT1 – 5j met een vooraf bepaalde loop2jd & rentevoet, uitgegeven door
financiële instellingen (je weet hoeveel je betaald & terug krijgt)
- Terugbetaling v. nominale waarde op vervaldag
- Instrumenten staan op de effectenrekening, of zijn op naam (toegevoegd aan naamregister)
• Vroeger via fysiek papier: makkelijk belas2ngen ontwijken (erfenisbelas2ng)
- W. aangekocht bij de bank, hebben geen beursnotering
- Zijn iden2ek m.u.v moment waarop RV (30%) verschuldigd is Þ neDo-rendement verschilt
• Kasbon: tussen2jdse RV ® neDorentes herkapitaliseren
• Kapitalisa>ebon: RV op einde loop2jdw. op vervaldag afgehouden ® brutorentes herbeleggen
Tak 21 spaarverzekering: uitgegeven door een verzekeraar
- Spaarproduct » levensverzekering, op MLT/LT + vooraf bepaalde rentevoet & eventueel
jaarlijkse winstdeelname, uitgegeven door verzekeringsmaatschappij
- Contract hee] al dan niet een vaste vervaldag
- Bij aanvang: minimuminleg ("premie") (+ op2e op winstdeelname); bijkomende stor2ngen
kunnen al dan niet op flexibele 2jds2ppen Þ zeer veilig
- Op vervaldag: de gestorte premies vermeerderd met het behaald rendement w. teruggestort
- Geen RV verschuldigd als tegoeden na 8 jaar w. opgenomen (pensioenopbouw s2muleren)
- Varianten: tak 23= levensverzekering & tak 26= simpel spaarproduct ® geen min. rendement gegarandeerd,
volledige winstdeelname
Stel: periodieke interestvoet i & slotwaarde is een func2e v/h Q perioden n:
- Bij enkelvoudige interestberekening, 𝑉)- : lineaire func2e
- Bij samengestelde interestberekening, 𝑉). : exponen2ële func2e
- met:
• Voor n = 1: 𝑉!- = 𝑉!.
• Voor n < 1: 𝑉)- > 𝑉).
• Voor n > 1: 𝑉)- < 𝑉).
Effec>eve jaarlijkse rentevoet: samengestelde interestberekening (1+ semesters in 1j)
- In prak2jk: kapitaliseren interesten vaak 1+/periode, & w. interesten aan dezelfde VWen
herbelegd ® zeer voordelig
'(/)
- Semestriële interestvoet= effec*eve interestvoet/deelperiode / « jaarlijkse effec2eve interestvoet i
'(/) /
- 1 + i = (1 + /
) = effec*ef jaarlijks rendement
• m: q kapitalisa2es/j
• i(m): schijnbare/nominale jaarlijkse interestvoet (jaarlijks, niet rekeninghoudend met
tussen2jdse kapitalisa2es)
o Bv. bij kredieBasciliteiten
- Hoe meer kapitalisa2es, hoe groter de slotwaarde ® effec2eve jaarlijkse interestvoet #
