GESCHIEDENIS VAN HET
(STRAF)RECHT
HOOFDSTUK 1: INLEIDEND COLLEGE + BRONNEN
BRONNEN
WAAROM (STRAF)RECHTSGESCHIEDENIS
Recht: maatschappelijk fenomeen
Geschiedenis: studie v/h verleden
Rechtsgeschiedenis:
- Geschiedenis van recht en instellingen
- Samenleven
- Relevantie: inzicht over hedendaagse maatschappij/politiek/cultuur/…
- Historische Schule (Von Savigny)
MATERIËLE SPOREN
Rechtsarcheologie:
- Gerechtsgebouwen
Filosofie achter (oud) gerechtsgebouw Gent: majestueusiteit, ernst
Filosofie achter (nieuw) gerechtsgebouw Gent: recht moet transparant zijn
- Schandpalen
- Tortuurinstrumenten
Guillotine: “humanisering” van strafrecht
Rechtsiconografie en -iconologie:
- Leerboeken, gerechtigheidstaferelen
- Schilderijen in rechtbank: rechter nadenken om goed recht te spreken
GESCHREVEN BRONNEN
Formele rechtsbronnen
- Wetgeving (probleem: toepassing?)
Geschreven bronnen niet altijd in overeenkomst met wat er in het echt gebeurde: papier
is gewillig
Grondig nakijken, chronologie bekijken
Louter wetboeken bekijken: verkeerd beeld van maatschappij
Wet in de Tijd: wet pas toegepast eenmaal gepubliceerd in BS + periode wachttijd
- Rechtspraak (probleem: verschriftelijkingsgraad?)
Manier van gebruik papier om beslissingen/recht over te brengen
Veel opgeschreven maar weinig bewaard
- Rechtsleer (probleem: praktijk, standpunt?)
Doctrine: wat professoren, studenten, advocaten, magistraten over recht schrijven
Praktijk: academici willen alles in theorieën gieten
Rechtsleer kan praktijk niet altijd helpen: verschillende standpunten
Rechtstoepassingen
- Gebruikt in vonnissen, contracten e.a. documenten
- Probleem: strafrecht
, Aangifte? vervolging? Compositie/minnelijke schikking? Genade?
Strafprocedure: start met aangifte + verklaring
o Ernstig genoeg: OM/overheid/procureur seponeren of vervolgen
o Indien vervolging: minnelijke schikking
o Genade: straf niet uitzitten van UM
OUDSTE BRONNEN
Middellandse Zee (bakermat West-Europese cultuur)
- Religie (Jeruzalem)
- Ratio (Athene)
- Recht (Rome)
Waarom?
- Schriftstelsels (spijkerschrift, hiërogliefen i.t.t. indirecte bronnen)
- Steden
- Zonder geschrift: geen bronnen/teksten voor recht
- Kerk veel overgeërfd van Romeinen
Waar?
- Vruchtbare halve maan/sikkel
Rechtsteksten in vruchtbare halve maan
- ± 2000 v.C.
- Wetten? Wetboeken?
Wet toen: opgelegd door vorst
Wet nu: tekst van WM
- Aandacht voor ‘publiekrecht’
Staatsorganisatie (alles wat overheid oplegt)
Strafrecht: valt onder publiekrecht
- Redactie? Toepassing?
Wie heeft dit gedaan? Worden regels toegepast?
Gevaar voor Hineiniterpretierung: situatie in juiste context
- Legitimatie van recht en macht
Niet rede/geen rechtswetenschap
Wel (cf. Weber)
o Charismatisch: niet per se slecht
o Traditioneel: macht is traditioneel aanvaard
o Rationeel: overheid kreeg macht door ons
o Actieve legitimatie: uitleggen aan volk waarom jij beslissingen kan nemen
RECHT KOMT VAN GODEN
Mesopotamië: Codex Hammoerabi
- Goden als excuus gebruiken voor macht
- 18e E v.C., Stèle in Susa (Iran) vandaag in Louvre
- Hammoerabi: bouwde na militaire veroveringen gecentraliseerd rijk uit
1e dynastie Babylon
- Inhoud: wereldlijk
- Legitimatie: Samas, groot recht van hemel en aarde dicteert
- Wetboek? Codex?
Nee: noch formeel, noch materieel
Niet exhaustief (282 Art.)
Niet systematisch (geen concepten, casuïstiek) = casussen, geen groot principe
Zowel wetten als gewoonte
, - Strafrecht: talio-principe/ius talionis (oog om oog…)
- Standenmaatschappij (de ene mag meer dan de andere)
- Niet eenvormig
- Interne machtsstrijd
- Privaat vergeldingsrecht: privaatrechtelijk
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jinthejonckheere. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,76. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.