Naima Charkaoui – Opengrenzenmanifest
Inleiding
‘En toen trok ze de wijde wereld in’
• ‘Als je wijde wereld intrekt, keer je rijker terug naar huis met ervaringen’
• Veel mensen vinden het belangrijk om te reizen en uit eigen referentiekader te
treden. ‘Nodig tegen de stress’. ‘vleugje exotisme’
• Het zou onze identiteit mee bepalen, hoe ver je bent gegaan, je kan je zo met
anderen onderscheiden (filosoof en schrijver Ruud Welten)
• Tijdens corona ‘wegwee’: drang om weg te gaan
o Luxe-issue
• Vliegen werd ook steeds goedkoper
‘We zijn niet voor open grenzen’
• Laatste decennia vonden meer mensen hun weg naar Europa, onze maatschappij
werd een ‘superdiverse migratiesamenleving’
• Mensen ontvluchtten geweld, oorlog en ellende
• Slechts 10% komt naar Europa, ondanks het beeld van gigantische aantal. 2015:
‘migratiecrisis’
• Er kwamen cijfers naar buiten maar dit is een onderschatting, situatie is nog steeds
dramatisch
• Europese buitengrens is dodelijkste grens op aarde: 75% van migranten sterft er.
Onderweg ook geen basisrechten zoals onderdak, voeding,…
• Tijdens COVID: advies van afstand, in Moria 20.000 mensen opgevangen in een plaats
voor 3.000
• Vrijwilligers en organisaties pleitten voor een menswaardigere aanpak, respect voor
mensenrechten. Maar in elk interview wordt vermeld: ‘wij zijn niet voor open
grenzen’, om geloofwaardig te kunnen blijven. (karikatuur vermijden: ‘opengrenzen-
ngo, opengrenzen-maffia’)
• Open grenzen zijn een taboe geworden over hele politieke en maatschappelijke
spectrum
• Olivia Rutazibwa: ‘waarom zouden we open grenzen ondenkbaar vinden, terwijl we
de huidige gruwel als normaal zien? Die grenzen zijn een moordwapen geworden. We
durven het gesprek zelfs niet te voeren.’
• Debat is afwezig, focus op kortetermijnafwegingen. Stemmen die verder kijken
komen niet aan bod in media
• Tijdens corona veel nadruk op hoe het na corona beter kan. Beter=> ecologischer en
socialer. Grenzen en mobiliteit komen niet aan bod.
, • Migratie was altijd al hot topic, maar onderwerp valt weg vanaf we spreken over
betere toekomst
o Dit is wel het doel van dit manifest. Er moet over gepraat worden, anders
komen we niet dichter bij antwoorden.
Wat zijn Open Grenzen?
Bevat allerlei mogelijke praktijken. Gemeentegrenzen zijn reëel maar houdt niemand tegen.
Internationaal heeft elk land eigen regels over toegang. Migreren voor een job is vaak
gemakkelijker dan om privéredenen.
Shengenzone in Europa: vrij verkeer van personen, 26 landen. Er gelden wel nog steeds
regels. Tijdens corona ook bij veel overheden beperkingen.
Open grenzen staan dus niet gelijk met opheffen van enige vorm van regulering.
Gevangen in het status quo
Eenieder heeft het recht welk land ook, met inbegrip van het zijne, te verlaten en naar zijn
land terug te keren
• Universele Verklaring van de rechten van de mens, artikel 13: iedereen heeft het
recht hun of een land te verlaten, zonder voorwaarden
o Recht betekent weinig in praktijk als mensen niet een ander land binnen
kunnen
• Veel grenzen hebben doel om groot deel van de wereldbevolking buiten te houden
• Soms zichtbare grenzen zoals hekken, draden,… . Middellandse Zee is ook een
duidelijke grens. Maar de belangrijkste grenzen zijn onzichtbaar: van papier. Deze
worden bepaald door nationaliteit en hiermee waar je wel of niet naartoe kan.
o Belgisch paspoort: in 19% van landen visum nodig
o Syrisch paspoort: in 86% van landen visum nodig (visum dat vaak geweigerd
wordt, moeilijk om dit te bekomen, zelfs voor een gewoon bezoek aan
familie). V
• Voor heel wat mensen is het een onmogelijke opgave, zeker als ze administratief en
financieel niet sterk staan
• Het gaat om een doelbewust beleid, heel wat administratie wordt gedigitaliseerd en
versimpeld, maar niet als het gaat om de visumprocedures. Overheid wil zo min
mogelijk visa toe kennen
Mondiale apartheid
