Resume
Samenvatting Complexe Contexten - 3e bach Toegepaste Psychologie
- Cours
- Complexe Contexten
- Établissement
- Hogeschool West-Vlaanderen (HoWest)
Samenvatting Complexe Contexten - 3e bach Toegepaste Psychologie AJ Howest Brugge
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Gypsy Rotsaert2024-2025
COMPLEXE CONTEXTEN
HOOFDSTUK 1: SYSTEEMGERICHT WERKEN
1. SYSTEMISCHE BRIL
Iedereen kijkt door zijn eigen lens naar de werkelijkheid; wat we zien, wordt gekleurd door onze ervaringen, overtuigingen
en relaties.
1.1 DEFINITIE
Systemisch werken houdt in dat er gekeken wordt naar de context waarin mensen leven en waarin problemen en
klachten zich voordoen.
• Gesprekken worden gevoerd met meerdere personen
• In gesprekken met individuen wordt aandacht besteed aan wie er allemaal een rol speelt in het leven van de cliënt
en wie er betrokken is
• In individuele gesprekken worden degenen die niet aanwezig zijn, toch binnen gehaald
Een systemische bril impliceert een specifieke wijze van kijken naar ‘gewone’ relaties en dagelijkse interacties, naar
problemen in relaties, de rol van de hulpverlening en naar wat mogelijk verandering kan geven.
2. SYSTEMISCHE UITGANGSPUNTEN
2.1 CONTEXT IS ESSENTIEEL
• Zonder context hebben woorden en daden geen betekenis bv gele hesjes
2.2 DENKEN IN SAMENHANGEN, VERBANDEN, WISSELWERKINGEN
• Circulaire beïnvloedingspatronen
• Equifinaliteit = verschillende oorzaken leiden tot zelfde resultaat
2.3 VERSCHIL TUSSEN INTENTIE EN EFFECT
• Er is een verschil tussen intentie en effect
2.4 GERICHT OP FEEDBACK
• Recursiviteit = gedrag geeft altijd info + lokt nieuw gedrag uit
• Recursiviteit in relaties verwijst naar een situatie waarin een patroon of gedrag
• In de relatie zich herhaalt of versterkt, vaak als gevolg van de wisselwerking tussen de partners
• Feedback loop
2.5 BELANG VAN RELATIE EN INTERACTIE
• Communicatiepatronen
• Vicieuze cirkels: in stand gehouden door interpunctie
• Mensen nemen altijd ingang op wat zij zien of meemaken
• Interpunctiestrijd = waarheidsgevecht over waar conflict begon
2.6 VERHALEN/NARRATIEVEN DOEN ERTOE
• Mensen begrijpen zz en de wereld dmv verhalen (op ieder niveau)
• Arme verhalen = verhalen waar nuance & variëteit uit verdwenen is
, 2.7 MEERSTEMMIGHEID
• Polyfony = de hv is doordrongen van het idee dat wat mensen vertellen of
• Niet vertellen verbonden kan worden met een diversiteit aan contexten
• Hangt samen met meervoudige partijdigheid
2.8 AANDACHT VOOR PROCESSEN EN VERANDERINGEN
• Mensen, relaties en contexten veranderen
2.9 FOCUS OP STEUNBRONNEN EN VEERKRACHT
• Veerkracht: de processen in families die maken dat ze zich aanpassen aan veranderende omstandigheden,
problemen te boven komen of eruit leren en groeien
2.10 HULPVERLENING ALS CO-CONSTRUCTIE
• De werkelijkheid is geconstrueerd. Betekenis wordt gegeven obv cultuur, tijd, samenleving & gemeenschap
• Hv doet niet aan waarheidsvinding, maar aan het vinden, onderzoeken en bespreekbaar maken van vele
waarheden
3. SYSTEEMTHEORETISCHE BENADERINGEN
3.1 STROMING MET FOCUS OP GEDRAGSPATRONEN
Uitgangspunt: problemen in een gezin worden beschouwd als gevolg van een leerproces, van patronen die zich
herhalen binnen de interactie tussen personen
Gedrag van individuen binnen een systeem, is verbonden met het, positief of negatief, welbevinden van die individuen
Doel: nefaste gedragspatronen doorbreken
3.1.1 STRUCTURELE BENADERING
Ontwikkeld door Salvador Minuchin: KJP aan het werk in achterbuurten met delinquente jongeren)
• Gericht op het begrijpen van individuen en gezinnen als onderdeel van complexe systemen (verbinding, en
affectieve betrokkenheid belangrijke elementen)
• Sterke waarde aan duidelijke hiërarchie & structuur, die door alle gezinsleden wordt geaccepteerd (heldere
regels en verwachtingen die stabiliteit & voorspelbaarheid bieden)
• Focust meer op wat er gebeurt, het proces/verloop, in plaats van op de inhoud
• Geloof dat problemen binnen gezinnen vaak voortkomen uit verstoringen in de onderlinge relaties en
structuur van het gezinssysteem
• Gericht op ziekmakende gezinsstructuren (kluwengezin – los zand gezin)
KLUWENGEZIN – LOS ZAND GEZIN
Kluwengezin Los zand gezin
• Zwakke en vage grenzen • Rigide en sterke grenzen
• Gezin in zz gekeerd • Overmaat aan zelfstandigheid
• Iedereen wordt bij alles betrokken • Gebrek aan saamhorigheid & loyaliteit
• Onderlinge afstand verminderd & sterke • Emotionele afstand
emotionele afhankelijkheid
2
, SUBSYSTEMEN
• Binnen een gezin (vb. Ouders, kinderen, volwassenen, mannen…)
• Een gezin als subsysteem van familie of buurt
• Gezinsleden maken deel uit van andere subsystemen (klas, werk, …)
Door onzichtbare grens onderscheiden van andere subsystemen
Meer of minder sterk afgegrensd:
- Doorlaatbaar veel bemoeienis/inmenging
- Rigide risico dat er onvoldoende interactie met de buitenwereld is
- Vb. Kindermishandeling
ROL VAN STRUCTURELE HV
• Begrijpen van de organisatie en dynamiek van het gezin
• Identificeren hoe de hiërarchische structuur van het gezin van invloed is op de problemen en conflicten binnen
het gezin
• Identificeren hoe deze structuur kan worden aangepast of versterkt om gezondere relaties en interacties te
bevorderen
3.2 STROMINGEN MET FOCUS OP OPVATTINGEN
3.2.1 SOCIAAL CONSTRUCTIONISTISCH PERSPECTIEF
• Waarheid bestaat niet – meerdere perspectieven naast elkaar zijn mogelijk én waardevol
• Werkelijkheid krijgt betekenis door de context
• Ruimte voor nieuwe betekenissen of betekenissen die minder aan het licht gekomen zijn – wat nog niet gezegd
is geweest
• Belang van taal en herkaderen
Rol vd hulpverlener: expert van proces ≠ expert van inhoud, als gelijkwaardige partner in zoektocht, hulpverlener in
samenwerking met gezin
3.2.2 NARRATIEF PERSPECTIEF
• Betekenis geven als mens in dialoog, dmv taal & verhalen
+ Dominante narratieven bevrijden en ondersteunen gezinsleden in het gezin; er wordt ruimte gemaakt
voor het creëren van verhalen rond persoonlijke competenties
- Dominante narratieven beknotten gezinsleden, vergroten problemen en sluiten mogelijkheden tot het
ontstaan van nieuwe narratieven uit
• Verhaal als opeenvolging van gebeurtenissen doorheen de tijd, als een script
• Dominant, probleem gesatureerd verhaal nieuwe, bredere, andere verhalen
• Mens met een probleem ≠ probleemmens (diagnoses als sociaal construct)
Taal! Mensen in kwetsbare situaties ≠ kwetsbare mensen
• Externaliseren: probleem loskoppelen van individu
3.2.3 OPLOSSINGSGERICHT PERSPECTIEF
• Geloof en gericht op mogelijkheden en groei van de cliënt/het gezin
• Gericht op eigen krachten, kwaliteiten en eigen zoektocht naar hulpbronnen van cliënt/gezin zelf
• Kleine, haalbare veranderingen
• Hertaling, die aansluit bij de eigen taal/mogelijkheden van cliënt
• Nadruk op keuzes als eigen, kleine beslissingen en uitzonderingen
3 regels:
1. If it ain’t broke, don’t fix it
2. Once you know what works, do more of it
3. If it doesn’t work, do something different
3
, 3.3 STROMINGEN MET FOCUS OP CONTEXT
Doelstelling contextuele hulpverlening: verandering op gang brengen in de relationele context
Moeilijkheden in het heden oplossen door naar het verleden te kijken, wat tevens een preventieve werking heeft voor
de toekomst
3.3.1 CONTEXTUEEL – INTERGENERATIONEEL PERSPECTIEF – NAGY
Focus op context en historische factoren
• = de dynamische verbondenheid van de mens met zijn betekenisvolle relaties over verschillende generaties
heen
• = een gegeven ‘zijnsorde’
Mensen zijn ethisch verbonden met elkaar & zijn verantwoordelijk voor de consequenties van hun relaties
Ethisch gegeven: ‘balans van geven en ontvangen’ centraal
Contextuele basishouding = meerzijdige partijdigheid
• Handelen in het belang van alle betrokkenen, ook afwezigen en zij uit vorige generaties
Door hun belangen & ervaren onrecht te erkennen & hun verdiensten zichtbaar te maken
3.3.2 CONTEXTUELE PROCES
• Moedigt systemisch denken aan
- Relaties en interacties worden gezien als deel van een groter geheel.
- Veranderingen in één deel van het systeem kunnen invloed hebben op andere delen ervan.
• Richt zich op hoe individuen zich ontwikkelen en functioneren binnen de context van hun relaties & omgeving
- Familie, vrienden, collega's en de bredere samenleving.
• Benadrukt wederkerigheid idee dat relaties wederzijdse invloed uitoefenen op individuen
- Wat in een relatie gebeurt, kan invloed hebben op het gedrag, de emoties en de ontwikkeling van alle
betrokkenen.
• Heeft aandacht voor de invloed van voorgaande generaties die een rol spelen in de huidige relaties en
ontwikkeling van een individu
3.3.3 DE 4 DIMENSIES VAN DE RELATIONELE WERKELIJKHEID
Nagy gaat ervan uit dat menselijk bestaan is samengesteld zowel uit individuele als relationele werkelijkheden
geordend adhv 4 dimensies
Wederkerig invloed op elkaar
1. Dimensie van de feiten
2. Dimensie van de individuele psychologie
3. Dimensie van de interacties
4. Dimensie van de relationele ethiek
1. DIMENSIE VAN DE FEITEN
• Objectieve gegevens en gebeurtenissen die in
werkelijkheid hebben plaatsgevonden en iemands bestaan
beïnvloeden
- Geslacht, ziekte/gezondheid, echtscheiding, adoptie, plaats in kinderrij, overlijden van ouders,…
• Sociaal economische omstandigheden, langdurige werkloosheid, meemaken oorlog
• Feiten uit eigen leven maar ook uit vorige generaties
- Gebeurtenissen in het leven van ouders & grootouders hebben consequenties voor hun nakomelingen
• Feiten kunnen leiden tot een gevoel van onrechtvaardigheid
Gebeurtenissen of omstandigheden die een beschadigend effect op het leven van een mens hebben = onrecht
Vervelend onrecht Vergeldend onrecht
Onrecht waaraan niemand direct schuld heeft of Onrecht en leed dat mensen elkaar bewust of
verantwoordelijk voor is. onbewust aandoen. Er is iemand verantwoordelijk
Het overkomt een mens en heeft consequenties voor voor wat er is gebeurd of aangedaan
zijn leven en de volgende generatie. Bv: verwaarlozing, misbruik
Bv: ziekte, overlijden, epidemie
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur gypsyrotsaert. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €12,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
50990 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans