Resume
Samenvatting G&M partim sociologie
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
sv G&M partim sociologie
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
GEZONDHEID EN MAATSCHAPPIJ__________________________________________________________________________________
PARTIM SOCIOLOGIE
__________________________________________________________________________________
THEMA 1: ZIEKTE EN GEZONDHEID
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
1. Ziekte en gezondheid: inleiding
Context is bepalend om te weten of de patiënt ziek/gezond is
Voor veel mensen is gezondheid het belangrijkste dat er is
Wat is gezondheid en ziekte?
Ziekte gezondheid?
Uni- of multi-dimensioneel
Leken- versus professionele opvattingen
Conceptuele onduidelijkheid
2. Gezondheid in een historisch perspectief
Oudheid
Ziekte ontstaat door kwade geesten die het lichaam binnendringen
Behandeling: geesten uitdrijven
Grieken en romeinen
Hippocrates: ziekte = inbalans tussen lichaamssappen (bloed, slijm, gele gal en zwarte gal)
Behandeling: toedienen medicatie met tegenovergestelde kenmerken
Ziekte invloed op menselijke geest (humeur)
Galenus: persoonlijkheidstypes (temperament/humeur)
Middeleeuwen
Ziekte = straf van God
behandeling: uitdrijven van slechte krachten door lichaam te geselen
Geneesheer priesters
Renaissance: opkomst van biomedisch perspectief
Ziekte specifieke biochemische etiologie
Lichaam kan behandeld worden als machine
Metafoor: lichaam als robot
, Descartes: beschrijft pijn vanuit mechanisch model
Prikkeling zintuigen banen naar hersenen banen naar spier
Genezing hangt af van medische technologie en/of chemische interventie
Rol arts: lichaamsingenieur
Rol patiënt: passieve houding
19de eeuwse ‘sanitary movement’
Focus op de gezondheid van de hele populatie
Bezig zijn met ziekte nog voor deze ontstaat
Voorbeelden:
kolonialisme slaven moesten gezond zijn
Healthy working class: economisch belang, arbeidersklasse moest zolang mogelijk gezond
blijven
1836: general registrar’s office: William Farr: wekelijkse reporten van het aantal doden,
zieken
1838: tyfus epidemie: Edwin Chadwick: sanitary conditions poor neigbourhoods
1854: cholera epidemie verwerping miasma-theorie wel: micro-organismen in water
maakte mensen ziek (ontdekt via door-to-door bevragingen)
John Snow speelt belangrijke rol in hedendaagse epidemiologie
Stadsplanning en volksgezondheidsmaatregelen
Ontwikkeling epidemiologie
Invloed industriële revolutie op gezondheid
20e eeuwse medische vooruitgang
Antibiotica en vaccinatie
Opkomst chirurgie en diagnostische technologieën
Globalisering en verspreiding van medische kennis
Opkomst alternatieve en complementaire geneeskunde
Huidige trends en toekomstperspectieven
AI, immunotherapie
Ethische overwegingen en uitdagingen
3. Het concept gezondheid
Gezondheid (WHO-def) = toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn, en niet
slechts de afwezigheid van ziekte of gebreken
Kritiek: statisch gegeven + utopisch, onbereikbaar
Een belangrijke conceptuele evolutie:
, Historisch perspectief: verwijst naar de interactie van fysieke, mentale, emotionele, sociale
en spirituele dimensies
Dynamische aard: gezondheid is dynamisch en evolueert in de loop der tijd door
verschillende factoren zoals bv levensstijl
Onderscheid tussen individuele en populatie gezondheid: individueel niveau = welzijn van
een persoon, populatieniveau = gezondheidsstatus van hele gemeenschap
Subjectiviteit: kan door individuen anders waargenomen worden
Functionele vermogens: capaciteit om activiteiten uit te voeren, sociale relaties aan te
gaan…
Biopsychosociaal model: biologische, psychologische en sociale factoren als onderling
verbonden invloeden op gezondheid en ziekte
Equity en sociale rechtvaardigheid: equity (afwezigheid van oneerlijke verschillen in
gezondheid tussen groepen) aanpakken van sociale determinanten van gezondheid
Definitie Parsons 1972 (vanuit sociologisch perspectief)
Gezondheid wordt bepaald door de mogelijkheid tot functioneren
Wordt bepaalt door zowel eventuele fysieke als mentale beperkingen
Aanvullend op het medische model, vervangt het niet
4. Disease – illness – sickness (belangrijk: theorie + casus op het examen)
3 perspectieven op gezondheid
Disease:
Verwijst naar biologische/pathofysiologische afwijking of verstoring van het lichaam
Kan gemeten worden door medische methoden (medische onderzoeken)
Het is een ‘objectief concept’ dat vaak centraal staat in gezondheidszorg
Ilness:
Verwijst naar persoonlijke ervaring van symptomen en lijden van de patiënt als gevolg van
ziekte/aandoening
Subjectief concept, omvat de persoonlijke perceptie en beleving van ziekte
Omvat niet alleen fysieke symptomen maar ook psychologische en sociale gevolgen
Sickness:
Verwijst naar de sociale en culturele constructie van ziekte binnen een bepaalde samenleving
de manier waarop ziekte begrepen en behandeld worden binnen een culturele context
Kan invloed hebben op hoe individuen en gemeenschappen omgaan met ziekte (attitudes,
beschikbaarheid medische zorg…)
Bredere term die de sociale en culturele dimensies van ziekte omvat
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur cocquytmathijs. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,16. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
59063 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans