INLEIDING IN DE CRIMINOLOGIE
Wat is criminaliteit en wat is criminologie
Hoofdstuk 1: Criminologie als ‘Een huis met vele kamers’
Wat is de criminologie
Enkele definities, maar: “Waarom zo vreemd?”
Een “bastard science” (Sellin)
Een “rendezvous subject” (Downes)
Een “strange beast” (Newburn)
Er is geen duidelijk materieel en formeel voorwerp, intrinsiek multidisciplinair
Voor Garland (2002), zijn er twee hoofdkenmerken:
Empirisch gegronde, wetenschappelijke aanpak
Focus op criminaliteit
TWEE GROTE PROJECTEN, DIE EERDER TOEVALLIG ZIJN SAMENGEKOMEN
Het lombrosiaanse project fundamenteel onderzoek gericht op de oorzaken van
criminaliteit
Het gouvernmentele project praktische aanpak om strafrechtsysteem te
onderzoeken
DAVID GARLAND, 2 HOOFDKENMERKEN VAN DE CRIMINOLOGIE:
empirisch gegronde, wetenschappelijke aanpak (onderscheidt van ht strafrecht en
morele discours)
criminologie is gericht op de door de staat gedefinieerde criminaliteit
GOETHALS, 3 HOOFDTHEMA’S VAN CRIMINOLOGISCH ONDERZOEK
1. het onderzoek naar criminaliteiet/daders, onveligheid, hun oorzaken en gevolgen
met inbegrip van de fenomenologie ervan (kwali en kwanatitatieve vormgeving),
alsook de samenhang met sociaal structurele en individu gebonden kenmerken
2. de processen van benoeming van criminaliteit (waarom en hoe bepaalde vormen
van gedrag 'ge(de)criminaliseert' of 'ge(de)penalised' worden en andere niet)
3. De wijze waarop de samenleving op deze criminaliteit reageert via preventie,
repressie, bestraffing en nazorg. (criminaliteitsbeleid)
VERSCHILLENDE METHODES, UITGANGSPUNTEN EN AANPAK
Afhankelijk van de onderzoeksvragen variëren
De onderzoeksmethoden
- Kwalitatief of kwantiteit
De relatieve ontologische en epistemologische uitgangspunten
1
, INLEIDING IN DE CRIMINOLOGIE
- Postivistisch, constructivistisch en realistisch
De onderzoeksaanpak
- Beschrijvend eigenschappen van een onderzoekspopulatie
- Verklarend causale factoren achter een fenomeen
- Evaluerend/toetsend evaluatie
- Adviserened/voorschrijvend advies of aanbevelingen
Criminologie = study of the process of (criminal) law-making, law-breaking and law-
enforcing” (Sutherland,1937) te breed:
Definitie paoli de studie van de gadragingen en activiteiten die gecriminaliseerd zijn of
als schadelijk/deviant orden ervaren, de criminalisering, controle en preventie ervan en
de andere maatschappelijke reacties erop
Wat is criminologie en wat is criminaliteit
WAT IS CIMINALITEIT?
Criminaliteit is een daad of een nalatigheid, die wordt beschouwd als een misdrijf dat
wordt bestraft via het strafrecht
Er is geen consensus over hoe ze criminologie correct moeten definiëren
De criminologen hebben het thema ‘criminaliseren van bepaalde handelingen’ links laten
liggen, terwijl strafjuristen hier wel levendige debatten over hebben gevoerd.
!! Criminologen verloren volgens academici de interesse in ‘criminaliteit’ !!
Oproep van Zedner (2011) om “criminaliteit terug op de criminologische agenda te
plaatsen”.
complex karakter, vele voorstellingen, maar geen enkele dat bij elkaar aansluit
normativiteit van het concept kan niet genegeerd worden
BEPERKIGNEN STRAFRECHTELIJKE DEFINITIE VAN CRIMINALITEIT
Legalistische(strafrechtelijke) benadering (cf supra) heeft het voordeel van de helderheid,
maar voldoet niet voor deze redenen:
1. Gaat niet dieper in op de ware aard van criminologie
2. Strafrechtelijke definities zijn dynamisch, ze evolueren mee. Sommige zaken
worden ge(de)criminaliseert.
3. Niet alles is even duidelijk
4. Ze kunnen verschillen tussen andere landen (bv. cannabis)
5. Bestraft soms gedragingen die voordelig kunnen zijn voor de sociale vooruitgang
(bv. Martin Luther King)
Biedt te weinig houvast zowel voor de burgers, als de experten
!! Vele criminologen vertrekken wel vanuit de theorieën en analyses van de legalistische
benadering, ondanks hun tekortkomingen !!
ANDERE PROBLEMEN MET STRAFRECHTELIJKE DEFINITIES
Burgers of experten weten niet precies wat crimineel is
2
, INLEIDING IN DE CRIMINOLOGIE
Volgens Stuntz (2001) omvat het strafrecht twee verschillende onderdelen
- Een beperkt aantal kernmisdrijven
- Al het overige dat in het strafrecht is opgenomen
Verschil tussen formele en daadwerkelijke criminalisering (Lacey, 2009)
Onmogelijkheid om het strafrecht op inhoudelijke wijze te definiëren
- Ashworth (2000): strafrecht = “een verloren zaak vanuit principieel
oogpunt”
- Europees Hof van de Rechten van de Mens gebruikt enkel formele en
procedurele bepalingen om het strafrecht van het burgerlijk recht te
onderscheiden
deviant gedrag = Gedragingen en situaties die strikt genomen niet door eht strafrecht
als misdrijf worden omschreven, maar toch tot de criminologie behoren
CONSTRUCTIVISME: DE UITDAGING VAN HET LEGALISME TOT NIHILISME
Vanaf de jaren ‘60 hebben constructivisten strafrechtelijke definities uitgedaagd
- Vb. volgens Hulsman (1986) “kent criminaliteit geen ontologische realiteit”
- Criminaliteit ligt niet aan de basis van het strafrechtelijk beleid, maar is
een product daarvan
Intussen consensus in sociale wetenschappen dat constructivisme een kern van
waarheid bevat
Constructivistische benadering niet onverenigbaar met legalistische definitie
- Ook Sutherland’s definitie van criminologie heeft constructivistisch insteek
- the study of the process of law-making, law-breaking and law-enforcing”
MAAR sommige constructivisten (bv. postmodernisten) vervallen in relativisme en
nihilisme
De postmodernisten
Leggen de nadruk op de discursieve creatie van criminaliteit
Kunnen we de waarheid wel weten?
Er zijn geen grote ‘universele’ waarheden, enkel ‘kleine’ persoonlijke waarheden
(percepties gevormd door iemands culturele en sociale achtergrond, zo ook de
invulling van criminaliteit)
ALTERNATIEVE DEFINITIES VAN CRIMINALITEIT
Sellin (1938): criminaliteit als gevolg van conflicterende gedragsregels (bastard
science)
Schwendigers (1974): misdrijven schendingen van mensenrechten
Hirschi en Gottfedson (1990): “daden van geweld of fraude die worden
ondernomen uit eigenbelang”
- theory of crime = een theorie die beschouwd kan worden als een van de
meest invloedrijke binnen de criminologische wetenschap.
Andere wetenschappers: ‘deviantie’ i.p.v. ‘criminaliteit’
HET BEGRIP “ CRIMINALITEIT” AFSCHAFFEN
Vele criminologen vertrekken vanuit strafrechtelijke definities
Vooral kritische criminologen pleiten voor de afschaffing van het
criminaliteitsbegrip
3
, INLEIDING IN DE CRIMINOLOGIE
- Voor Christie is criminaliteit een “geschil tussen aanwijsbare partijen”
MAAR: ook sommige positivisten pleiten hiervoor
- vb. Gottfredson ondersteunt “crime-free criminology”
Zemiologen (vb. Hillyard en Tombs) willen “criminaliteit” vervangen door
“schade”
- Zemiologie = De studie van de sociale schade
- Opgericht door Hillyard en Tombs, ze vervangen de term ‘criminaliteit’ met
‘sociale schade’
- Greenfield en Paoli:
pleiten voor een systematische en empirische inschatting van de
verschillende soorten schade die voortvloeien uit de verschillende
gecriminaliseerde gedragingen.
Er bestaat een nauwe link tussen criminaliteit en schade
Wetenschapsdomein:
materieel voorwerp: verwijst naar het onderwerp of het studiemateriaal van de
wetenschappelijke analyse of wetenschapsbeoefening (studieobject)
formeel voorwerp: de wijze waarop de wetenschap wordt bedreven (methode,
en daarmee samenhangend naar de achterliggende theorie)
1. Het materiële voorwerp van de criminologie: ‘Criminaliteit’?
MATERIEEL VOORWERP: DE CRIMINOLOGIE BESTUDEERT:
De fenomenen criminaliteit en onveiligheid
- De fenomenologie ervan (criminografie, en als het gaat om slachtoffers:
victimologie) en;
- de samenhang ervan met sociaal-structurele en individu-gebonden
kenmerken (etiologie)
De benoemingsprocessen van criminaliteit
De wijze waarop de samenleving tegen deze criminaliteit reageert via preventie,
misdaadbestrijding, bestraffing, nazorg en andere private reacties
- In de VS ook bekend als criminal justice studies
- In Europa zijn de deeldomeinen politiestudies, penologie en victimologie
vele criminologen bestuderen niet alleen statelijk gedefinieerde crimineliteit
De verschillende deeldomeinen van de criminologie:
criminografie: deeldomein dat een statistische en kwalitatieve beschrijving geeft
van de criminaliteit
etiologische criminologie: de oorzaken van criminaliteit en onveiligheid bestudeert
en op zoek gaat naar verklaringen.
penologie: de toepassing van straffen als antwoord op criminaliteit bestudeert.
politiestudies: het functioneren van de politie bestuderen
victimologie: die specifiek gefocust zijn op het slachtoffer
criminologie bestudeert dus de criminaliteit en de reactie erop. De vraag: wat verstaan
we onder criminaliteit is moeilijk te beantwoorden
4
