Resume
Samenvatting lichaam en mond 1: spijsverteringsstelsel
- Cours
- Lichaam en mond 1
- Établissement
- Arteveldehogeschool (Artevelde)
samenvatting deel spijsverteringsstelsel lichaam en mond 1
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
_____________________________________Spijsverteringsstelsel:Inleiding:
→ voedsel en vocht essentieel om organen goed te laten werken
→ lichaamscellen continu voorzien van voedingsstoffen en water
→ functie spijsverteringsstelel: voedsel verteren
⤷ voedingsstoffen uit bewerkte voedsel halen
⤷ voedingsstoffen op laten nemen in bloed
⤷ stoffen uitwendig milieu naar inwendig milieu brengen
voedingsstoffen functies voor het lichaam
koolhydraten brandstoffen
(suikers, sachariden) bouwstoffen (in mindere mate)
lipiden bouwstoffen en brandstoffen
(vetten) ⇒ isolatie rond zenuwuitlopers
⇒ oplosmiddelen voor bepaalde vitaminen
proteïnen bouwstoffen
(eiwitten) hulpmiddelen
⇒ enzymen, transporteiwitten, plasma-eiwitten, receptoreiwitten,
…
brandstof
⇒ als er geen glucose of vetzuur aanwezig is
mineralen bouwstoffen
(zouten en spoorelementen) ⇒ calciumzouten in bot, HAP-kristallen in glazuur
hulpstoffen
⇒ kristalloïd-osmotische waarde
water oplosmiddel, transportmedium, warmtebuffer, steunstof en
vulmiddel
1
,Voedingsstoffen:
1. Wat zijn voedingsstoffen:
→ 6 verschillende soorten: suikers, vetten, eiwitten, mineralen, vitaminen en water
→ voedingsstof dient als: - brandstof
- bouwstof
- hulpstof bij stofwisseling
→ opgebouwd uit organische en anorganische moleculen
⤷ organisch: stoffen gemaakt door levende organismen
vb. eiwitten, vetten, koolhydraten (suikers) en vitaminen
⤷ anorganisch: stoffen gemaakt door niet-levende natuur
vb. mineralen en water
organische moleculen anorganische moleculen
• groot van formaat • klein van formaat
• komen voor in organismen • zowel in levende als levenloze dingen
• energierijk • energiearm
• hebben koolstofskelet • hebben geen koolstofskelet
• bevatten volgende atomen: C, H, O • kunnen alle atoomsoorten bevatten
⤷ vaak ook: N, S, P
- koolhydraten (C, H, O) - koolstofdioxide (CO₂)
- vetten (C, H, O) - water (H₂O)
- aminozuren (C, H, O en soms S) - keukenzout
- eiwitten (C, H, O, N en soms S) - ammoniak (NH₃)
- nucleïnezuren DNA en RNA - waterstofcarbonaat (H₂CO₃)
- ATP
- vitaminen
→ koolhydraten, lipiden en eiwitten worden tijdens spijsvertering afgebroken
⤷ tot kleinste organische molecule waaruit ze opgebouwd zijn
⤷ op zen kleinst kunnen ze opgenomen worden in bloed
● koolhydraten ⇒ disachariden ⇒ monosachariden
● lipiden ⇒ vetzuren en glycerol
● eiwitten ⇒ polypeptiden ⇒ aminozuren
2. Koolhydraten:
→ sachariden
→ belangrijkste energieleveranciers van cellen
→ functie: • brandstof
• aanmaken organische verbindingen (vb. DNA en RNA)
→ koolstofskelet van 5 of 6 koolstofatomen
→ alle koolhydraten afgebroken tot monosachariden
2
, → ingedeeld obv aantal moleculen waaruit ze bestaan
● monosachariden
→ 1 ringvormig molecuul
→ 3 typen met C₆ ring: - glucose (druivensuiker)
- fructose (vruchtensuiker)
- galactose
⤷ zelfde formule C₆H₁₂O₆
⤷ andere ruimtelijke bouw
→ type met C₅ ring: - ribose
- desoxyribose
→ brandstof celwisseling: glucose
● disachariden
→ opgebouwd uit 2 monosachariden
→ formule: C₁₂H₂₂O₁₁
→ meest voorkomende: - maltose (glucose + glucose)
vb. suikerklontje
- lactose / melksuiker (glucose + galactose)
vb. melk
- sacharose (glucose + fructose)
vb. bier
● polysachariden
→ bestaat uit meerdere monosachariden
→ formule: (C₆H₁₂O₆)n
→ 2 soorten:
- plantaardige polysachariden
⤷ door plantaardig voedsel te eten
⤷ zetmeel en cellulose
- dierlijke polysachariden
⤷ gevormd door lever en skeletspieren
⤷ glycogeen
→ glycogeen en zetmeel omgezet in glucose door spijsvertering
→ cellulose zijn ‘vezels’, kan niet door mens worden verteerd
→ afbraak koolhydraten:
⤷ disachariden en polysachariden afgebroken tot monosachariden
↳ tijdens spijsvertering
⤷ gebeurt mechanisch (kauwen) of chemisch
⤷ chemisch: moleculaire structuurt verandert door invloed enzymen
⤷ elke chemische omzetting heeft ander enzym:
- amylase ⇒ splitst zetmeel in maltose
- maltase ⇒ splitst maltose in 2x glucose
- lactase ⇒ splitst lactose in glucose en galactose
- sacharase ⇒ splitst sacharose in glucose en fructose
3
, 3. Lipiden:
→ vetten
→ lossen niet op in water
→ functie: • brandstof
• energiereserve
• bouwstof
• oplosmiddel
• isolatie rondom zenuwuitlopers
→ ingedeeld in 3 groepen
● triglyceriden
→ 1 molecuul glycerol en 3 vetzuurmoleculen
→ kan 1 of meerdere dubbele bindingen hebben
→ 2 soorten:
- verzadigde vetzuren
⤷ dierlijk
⤷ stollen bij kamertemperatuur
⤷ enkelvoudige binding
⤷ maximaal aantal H-atomen aan verbonden
vb. boterzuur, palmitinezuur, stearinezuur, …
- onverzadigde vetzuren
⤷ plantaardig
⤷ vloeibare oliën / vetten
⤷ dubbel of 3-dubbele binding tussen C-atomen
vb. oliezuur, linolzuur, …
● fosfolipiden
→ 1 molecuul glycerol met daaraan 2 vetzuren en fosfaatmolecuul
→ glycerolmolecuul 2 kanten: - hydrofoob (kant met vetzuren)
- hydrofiel (kant met fosfaatmolecuul)
→ dubbele laag fosfolipiden in celmembraan ⇒ Lumen of Cell
● steroïden
→ voorbeeld: cholesterol, testosteron en oestrogeen
→ cholesterol is bestanddeel van membraan
⤷ basis van steroïdhormonen en galzouten
→ chemische afbraak lipiden:
⤷ lipiden afgebroken tot glycerol en vetzuren door spijsvertering
↳ 1 enzym nodig: lipase
⤷ glycerol en vetzuren diffunderen naar darmwandcellen
⤷ vet opnieuw samengesteld in darmwandcel
⤷ vetten diffunderen opnieuw
- vetten met kleine vetzuren: diffunderen rechtstreeks naar bloed
- vetten met grote vetzuren: via lymfe vervoerd en verpakt in
chylomicronen
↳ via lymfevatenstelsel in bloed terecht
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur isedevriese. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
65507 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans