Politiek en beleid inleiding
INLEIDING
1. Definitie: politiek
benaderen politiek als interactieproces(=het dynamische en wederkerige proces waarbij
verschillende actoren zoals politici, overheidsinstellingen, belangengroepen, burgers en
media elkaar beïnvloeden en samenwerken, onderhandelen of conflicteren om politieke
doelen te bereiken) tussen verschillende ‘actoren’
Politiek = mensen gaan, individueel maar vooral collectief ,
- Over een probleem standpunten innemen en voorstellen doen
Hierdoor met elkaar in conflict geraken
-Dit conflict dmv macht beslechten
-Zo tot gemeenschappelijk besluit te komen
-Hierdoor is politiek een spannend en weinig voorspelbaar interactieproces
-Kern politiek: strijd, debatten, onderhandelingen tussen actoren, nemen van bindende
beslissingen op grote en kleine schaal & ook buiten de ‘politieke instellingen’ Bv: buurtcomité
veiliger fietspad
- ook gewone burgers doen aan politiek: verkiezingen, petities, lezersbrieven…
Definitie David Easton(de belangrijkste ontwikkelaar van de politieke systeemtheorie) =
politiek is de bindende allocatie van waarden 2 belangrijke zaken bespreekt hij
1)Toebedeling van waarden in omgeving van schaarste staat centraal= ( draait om het
verdelen van beperkte middelen (zoals geld, grondstoffen, of tijd) om dingen die mensen
belangrijk vinden (zoals veiligheid, welzijn, of rechtvaardigheid) te realiseren. Omdat er niet
genoeg is voor iedereen, moet de politiek keuzes maken en prioriteiten stellen)
2) Politieke beslissingen zijn beslissingen die gezaghebbend zijn voor de hele
samenleving
Deze benadering komt ons tot volgende definitie
DUS DEFINITIE POLITIEK :
-Politiek gaat over bindende beslissingen die voor een samenleving genomen moeten
worden
-De politieke interactie over die bindende beslissingen bestaat uit vormen van
samenwerking en conflict
- tegengestelde belangen en visies is politieke strijd onvermijdelijk
,- Centraal in die politieke besluitvorming staat daarom het gebruik van macht en de
ontwikkeling van machtsposities
-Voor de regeling van collectieve besluitvorming hebben zich in verschillende
samenlevingen
specifieke politieke instellingen en procedures ontwikkeld, en een specifieke politieke cultuur
-met deze dynamische definitie nemen we afstand van een oudere traditie die politiek
die politiek ziet als een politieke orde
-De visie van politiek stamt af van het Griekse polis (= geordende samenleving)
-Statische definitie: politieke orde
-Dynamische definitie: politieke interactie
Hoe politiek is sociaal werk?
Dit bekijken we op 2 manieren
-Vanuit waarden van sociaal werk
-Vanuit de praktijk via de rollen die sociaal werkers opnemen
sociaal werk heeft als normatief(werkt vanuit bepaalde waarden en normen, zoals
rechtvaardigheid, solidariteit of gelijkheid) beroep een politiek opdracht
alle sociaal werkers hebben een beleidsgerichte rol politieke opdracht volgens Karen
healy
3 groepen methoden om beleidsgericht te werken
1. Micro: werken met individuen
2. Meso: werken met families en met groepen
3. Macro: samenlevingsopbouw, beleidsgericht werk en organisatorische verandering
Maakt bij haar bespreking een Onderscheid tussen beleidsexperten en beleidspraktijk:
Beleidsexperten=werken als beleidsmakers binnen overheden
Beleidspraktijk=deskundig beleidsgericht kunnen werken
,Alle SOW’s hebben beleidsgerichte(Het gaat om het formuleren van regels, richtlijnen
en strategieën om doelen te bereiken, vaak op basis van onderzoek, analyses en
maatschappelijke behoeften.) rol omdat:
- Overheidsbeleid de omvang bepaalt van wat SOW doen
-SOW moeten verzekeren dat iedereen toegang krijgt tot zijn rechten
-SOW zelf mee vorm geven aan beleid door interpretatie van en beslissingen voer allerlei
regels bij de uitvoering
-SOW worden betrokken bij beleidsontwikkeling en beleidsvorming
-SOW kwetsbare groepen bijstaan in hun strijd voor erkenning en antwoorden op hun noden
-SOW deelnemers helpen participeren bij voorzieningen en overheden
-SOW zelf soms deel zijn van het beleid en hier verandering willen in brengen
2.3 DE POLITIEKE OPDRACHT TOE-EIGENEN
Politiek opdracht van SOW is niet vanzelfsprekend daarom is het noodzakelijk om politiek
opdrachten toe te eigenen= De politieke taak van sociaal werk (SOW) is niet
vanzelfsprekend, daarom is het belangrijk om die taak bewust te accepteren en uit te voeren.
DE BETEKENIS VAN CONFLICT IN DE POLITIEK
Kenmerkend aan politieke interactieprocessen zijn conflicten tussen deelnemers
Machtsverhouding: spelen een grote rol hierbij
Context van schaarste: continue strijd over de beperkte middelen tegenover de
onbegrensde verlangens(=Een voortdurende strijd om schaarse middelen te verdelen terwijl
de wensen oneindig zijn)
MAAR politieke strijd kan ook hevig zijn wanneer er geen schaarste is : strijd over
tegenstellingen in visies, overtuiging over goed leven en samenleven
Bv: discussies over homohuwelijk, euthanasie, dragen hoofddoeken in openbare functies..
politiek is een georganiseerd meningsverschil daarom is er veel kritiek op politiek juist
door die conflicten
, Een naïef mensbeeld gaat uit van een ideale wereld zonder strijd, maar krijgt kritiek omdat:
● Het onrealistisch is; mensen zitten vol tegenstrijdigheden.
● Het de belangrijke rol van tegenstellingen en conflicten negeert, die juist helpen om
drijfveren en politieke processen te begrijpen.
● Het de positieve kant van conflicten verhult, zoals het verduidelijken van
maatschappelijke discussies.
3 reden waarom conflict wél positief is:
1. Mens en maatschappij zitten vol met tegenstrijdigheden (individuele vs. collectieve
belangen)
2. Tegenstellingen, conflicten over visies en belangen helpen om de drijfveer en verloop van
politieke
processen te begrijpen
3. Conflicten maken matschappelijke discussies duidelijker, zet onrechtvaardige situaties in
de agenda,
brengt oplossingen dichterbij, brengt verandering in de maatschappij
Politiek en beleid: verwante termen
Beleid = binnen de kansen en beperkingen van een maatschappelijke context, vanuit
bepaalde problemen in de samenleving, naar bepaalde doelstellingen werken, met besluiten
als resultaat
Beleid:
-Rationaliteit, recht, neutraliteit, doelmatigheid
-Reflectie, nadenken, handelen
- Rede
-Realiseren van politiek doel
-Bindende beslissingen nemen en uitvoeren
-Doelen bereiken om dit doel te bereiken moeten rekening houden met:
- Binnen tijdsperspectief
Dit proces is gekenmerkt door:
- Onderlinge samenhangende handeling
- Wederzijdse beïnvloeding tussen factoren en actoren
-Opeenvolging van gebeurtenissen
