INLEIDING: UITGANGSPUNTEN ‘KIJKEN
NAAR LEERLINGEN’
UITGANGSPUNT 1: DE DIDACTISCHE DRIEHOEK
Zo breed mogelijk kijken naar lln + vanuit verschillende invalshoeken -> om hen zo goed mogelijk te
leren kennen.
Nodig:
o Zodat lln zich goed voelen in klas & op school
o Om leerprocessen bij lln op gang te brengen
Doel onderwijzen = op gang brengen van leerprocessen bij andere mensen
o Leren & onderwijzen zijn met elkaar verbonden
o ALTIJD 3 belangrijke (f)actoren
§ De leerinhoud = de lerende leert ‘iets’ en de leraar onderwijst ‘iets’
§ Leraar
§ De lerende
è Allebei met hun eigen kenmerken en noden
De 3 factoren zijn:
o Evenwaardig
o Goed op elkaar afgestemd
§ => functionerend leerproces
o Hangen heel nauw samen
o Constante wisselwerking tss de 3 componenten/ factoren
het lerende kind
(onderwijs)
leerproces
de leerkracht de leerinhoud
de didactische driehoek/ triade
= oudste model, maar nog steeds relevant
1
, Focus in deze cursus = op lerende kind ZONDER het totaalbeeld uit het oog te verliezen
Uit recent onderzoek:
o Door Marzano
- Komt tot 11 factoren die een invloed uitoefenen &
- 3 categorieën (waarin hij de factoren groepeert)
§ Leerlingniveau
§ Leraarniveau
§ Schoolniveau
o Door Hattie
- 138 factoren
- 6 domeinen
§ Lkr, lln, thuissituatie, school, curriculum en didactiek
o Conclusie van beide: lkr heeft het meeste effect op de leerprestaties van
de leerling
UITGANGSPUNT 2: HANDELINGSGERICHT WERKEN (HGW)
Centrale vraag: wat heeft een lln nodig om te kunnen leren
HGW is een visie en methodiek op zorg voor elke lln
Doel van een goed onderwijs = op systematische manier tegemoet komen aan specifieke
onderwijsbehoeften van alle lln
Handelingsgericht werken
o Handeling = er iets aan doen
- Klassikaal
- Individueel
o Gericht = op onderwijsnoden van de lln
UITGANGSPUNTEN VAN HANDELSGERICHT WERKEN
1) Onderwijs- en ondersteuningsbehoeften van lln
2) Afstemming en wisselwerking
3) Leerkracht doet er toe
4) Positieve aspecten
5) Constructieve samenwerking
6) Doelgericht handelen
7) Werkwijze is systematisch en transparant
2
,ONDERWIJS- EN ONDERSTEUNINGSBEHOEFTEN
Richten op wat de lln nodig heeft om bepaald doel te bereiken
o Zodat onderwijs- en opvoedingsaanbod kunnen afgestemd worden op specifieke noden
Vb: Mia heeft dyscalculie en mag daarom bij vraagstukken een rekenmachine gebruiken
-> niet afvragen ‘Wat is er mis met deze lln?’, maar afvragen ‘Wat missen deze lln om het doel te
bereiken & hoe kunnen we hen helpen?’
DE LEERKRACHT DOET ERTOE
Focus op ondersteuningsbehoeften en de rol van de leerkrachten
o Wat heeft de lkr nodig om het onderwijs- en opvoedingsaanbod goed te kunnen afstemmen
op de noden van de lln
o Praktisch -> groter lokaal want grotere klas
o MAAR kan ook vb zijn hoe je moet omgaan met een lln met ADHD
Vb: Een lkr vraagt zich af wat hij/zij nodig heeft om een een lln of groep lln de aanpak te geven die
nodig is -> kan gaan over bijkomende kennes, vaardigheden, feedback, …
DOELGERICHT
Duidelijk doel/ plan gesteld + wat ondernomen worden -> in functie van vooropgestelde doel
Vb: Wat is ons doel? Wat willen we precies bereiken? Wat hebben we daarvoor nodig?
AFSTEMMING EN WISSELWERKING
Constante wisselwerking tussen de lln en zijn omgeving (thuis, op school, …)
-> drm is afstemming noodzakelijk: context in rekening brengen
Vb: deze lln, van deze ouders, in deze klas, bij deze lkr, in deze school, heeft een probleem. Hoe
pakken we het aan?
Hoe aanpakken: telefoneren, brieven, oudercontact, op bezoek gaan, uitnodigen, openklasdag, …
IN CONSTRUCTIEVE SAMENWERKING
Opbouwende samenwerking tss lln, lkr, ouders, begeleidingsinstanties (logo, kiné, CLB, relavidatie, …)
Vb: We beschouwen de lln als een partner, en praten dan ook niet over en tegen hem, MAAR OOK
MET HEM
3
, POSITIEVE ASPECTEN ALS HEFBOOM
Focussen op het positieve en niet op de problemen (dus wat niet gaat)
Vb: in bepaalde situatie, het positieve te versterken i.d.p.v. negatieve te buigen
SYSTEMATISCH EN TRANSPARANT
Systematisch: planmatig + stap voor stap gewerkt
Transparant: iedereen kent de afgesproken werkwijze, begrijpt & gebruikt ze
Vb: werken met volledige & nauwkeurige formulieren en documenten
-> systematisch bijhouden
-> leerlingenvolgsysteem (LVS) (Scoodletrack)
CONTINUÜM VAN ZORG OP SCHOOL
HGW vertrekt vanuit het ‘continuüm van zorg op school.’
Via zorgcontinuüm probeer men duidelijk te maken wat er in de praktijk zou kunnen gebeuren
omtrent zorg
Model/schema kan toegepast worden op ≠ scholen met elk hun eigenheid & pedagogisch project
Omgekeerde driehoek omdat: er meer kinderen in fase 0 zitten en het naarmate de fases toenemen,
het aantal lln in de fases afneemt
Beschrijft 4 fasen van de zorg + er is steeds een wisselwerking tss de ≠ fasen
vb: een lln dat in fase 2 zit, kan nog veranderen en zit daar dus niet vast. Kan gaan naar fase 1 of 3
4
