Resume
Samenvatting - Basisbegrippen van recht
- Cours
- Basisbegrippen van recht
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Lessen doorheen academiejaar beknopt
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
BASISBEGRIPPEN VAN RECHTPPT 1 INLEIDING
De kwaliteit van het recht is afhankelijk van:
1. Rechtszekerheid
a. Voorspelbaarheid – Nemo censetur ignorare legem
b. Vastheid
c. Algemeenheid
d. Onderlinge consistentie
2. Rechtvaardigheid – tijd en plaatsgebonden
3. Doeltreffendheid
Objectief recht Geheel van gedragsregels
Subjectief recht Door het recht bekrachtigde aanspraken
Materieel recht De inhoud
Formeel recht Handhaving van het materieel recht, procesrecht
Rechtsfeit Actie die onbewust rechtsgevolgen sorteert (niet bedoeld bv. bevallen)
Rechtshandeling Bewuste actie die rechtsgevolgen sorteert (bewust bv. kind erkenning, trouwen…)
Burgerlijke stand Administratie, gericht op de rechtshandelingen/ staat van een persoon te
administreren op gemeentelijk niveau
Juris tandum Weerlegbaar vermoeden (tegenbewijs mogelijk)
Juris et de juri Onweerlegbaar vermoeden (geen tegenbewijs mogelijk)
wetsontduiking Kan een rechtshandeling nietig verklaren: bv. het gebruiken van één wet om een
andere te ontlopen (bv. trouwen om de verblijfsregeling niet te moeten volgen –
schijnhuwelijk)
Wat is een rechtssubject? (twee soorten)
A. De natuurlijke personen
B. De rechtspersonen
,De juridische persoonlijkheid/ rechtspersoonlijkheid = het geheel van rechten en plichten van een
rechtssubject bestaande uit 1) de staat – gaat over de burgerlijke staat van een persoon en 2) de
bekwaamheid
De staat van de persoon (op 3 niveaus)
1. Staat in de gemeenschap (de staat van de burgerlijke gemeenschap – status quivitato)
2. Staat in de familie (status familiae)
3. Staat als enkeling (bestaat uit verschillende elementen)
De staat als enkeling bestaat uit:
- Fysieke elementen (leeftijd, dood of in leven zijn)
- Psychische elementen (geestestoestand, gezondheidstoestand)
- Civielrechtelijke elementen tot identificering van de persoon (naam, familienaam, geslacht…)
Hoe kan je de elementen van de staat als enkeling verkrijgen? = rechtsfeiten (bv. een bevalling), materiële
rechtshandelingen (bv. ik erken een kind), rechterlijke uitspraken (bv. echtscheidingsvonnis) of een wet in
formele zin (bv. neutralisatiewetten over BE nationaliteit)
BEZIT VAN STAAT
Een behandeling v/d persoon en feitelijke gedraging v/e betrokkene ofwel dus een schijntoestand die juridisch
wordt erkend. Verbonden aan de status familiae, het is sociaal gedrag.
Wat zijn de functies van bezit van staat (in het afstammingsrecht)?
- Bewijsmiddel – door je sociaal als vader te gedragen, kan er zelf tegen je wil bewezen worden dat jij
vader van een kind bent
- Grond van niet-ontvankelijkheid – voor een vordering betwisting van het vaderschap
(ongrondwettelijk bevonden door het GwH dus kan je niet meer 100% toepassen want bij uitzondering
moet je de belangen van het kind laten meetellen om toch onontvankelijk te verklaren)
Bezit van staat heeft een enkelvoudig, tweezijdig karakter = enkelvoudig want je kan slechts één vader
hebben, maar tweezijdig want je kan wel nog een andere persoon als juridische ouder hebben namelijk de
moeder – want bezit van staat wordt ook daar gevestigd door het feit dat zij jou gebaard heeft. natuurlijke
personen
NATUURLIJKE PERSONEN
Elk levend (ademen op het moment van de geboorte) en levensvatbaar geboren mens – dus geen dieren,
embryo’s en lijken (maar deze genieten wel bepaalde rechtsbescherming)
Het begin van de juridische persoonlijkheid = de geboorte (akte van levenloos geboren kind heeft geen
rechtsgevolgen anders dan die door de wet bepaald)
Een reeds verwekt kind kan echter wel rechten genieten zoals erfrecht, schenkingen, erkenning,
schadevergoeding… maar hier hangt wel de voorwaarde aan vast dat het nadien levens en levensvatbaar
geboren wordt. Infans conceptus pro jam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur → het verwerkte
kind wordt beschouwd al reeds geboren, telkens dit in zijn belang is.
Het ogenblik van de verwekking wordt juridisch geacht binnen de 300ste en 180ste dag voor de geboorte te
liggen. Het einde van de juridische persoonlijkheid is de dood: dit is een feitenkwestie die moet worden
vastgesteld door een arts en waarbij ook het uur van het overlijden dient opgenomen te worden in de akte van
,overlijden. Na de dood nog enkele aspecten van de juridische persoonlijkheid die kunnen behouden worden
zijn bv. het erkennen van een overleden kind, of het auteurs recht voor 70 jaar.
RECHTSPERSONEN
Een groepering van rechtssubjecten die, of een afgescheiden vermogen dat, titularis kan zijn van rechten en
plichten (moet je dus plaatsen tegenover natuurlijke personen)
Het samenwerkingsverband verwerft zelf juridische persoonlijkheid (een rechtspersoonlijkheid) MAAR een
feitelijk samenwerkingsverband heeft geen rechtspersoonlijkheid (bv. een maatschap of feitelijke vereniging =
de enige vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid)
Een rechtspersoon heeft een afgescheiden vermogen, los van het privévermogen en dit wordt opgebouwd
door inzet of middelen waarvoor men in ruil lidmaatschapsrechten of aandelen krijgt.
Verhaal = het geld terugvragen van de lening van schuldeisers v/d individuele groepsleden is enkel mogelijk op
het persoonlijk vermogen van de aandeelhouder-schuldenaar.
Verhaal bij een feitelijk samenwerkingsverband is mogelijk op het onverdeeld aandeel van de schuldenaar in
het voor de samenwerking bestemde vermogen.
PPT 2 VERSCHILLENDE SOORTEN RECHTSPERSONEN
privaatrechtelijke publieke
Privaat initiatief, met ander doel dan uitoefening Opgericht door de overheid met oog op publieke
staatsgezag dienstverlening
Bv. vennootschappen, verenigingen en stichtingen Bv. de staat, gemeenten, openbare instellingen,
diverse overheidsbedrijven
Naam Verenigingen
Privaat/publiek Privaat
Doel Rechtspersoon die een belangeloos doel nastreven (mag wel winst maken maar niet
uitkeren naar de leden)
Vormen De vzw, de private stichting (PS), de stichting openbaar nut (SON)
1. De VZW= ultieme doel is belangeloos maar mag wel winst maken en lonen etc. uitbetalen bv.
komoptegenkanker
, 2. De private stichting (PS) = een afgescheiden vermogen ingezet ter verwezenlijking van een bepaald
belangeloos doel (verschil met vzw is dat hier geen leden zijn) bv. de zorg voor een gehandicapt kind
3. De stichting van openbaar nut (SON) = een afgescheiden vermogen gericht op de verwezenlijking van
een werk van filantropische (menslievende), levensbeschouwelijke, religieuze, wetenschappelijke,
artistieke, pedagogische of culturele aard bv. de Koningboudewijnstichting
Naam vennootschappen
Privaat/publiek Privaat
Doel Rechtspersoon gericht op het maken van winst om die vervolgens aan de deelnemers
uit te keren (lucratief doel)
Vormen Kan al dan niet met beperkte aansprakelijkheid (of onbeperkte aansprakelijkheid) en al
dan niet met rechtspersoonlijkheid
Onbeperkte Beperkte aansprakelijkheid
aansprakelijkheid
Schuldeisers Schuldeisers hebben enkel verhaal op het vermogen van de rechtspersoon MAAR
hebben verhaal allerlei voorschriften i.v.m. vorming en instandhouding vermogen
op het vermogen
van de
rechtspersoon +
het vermogen van
de leden MAAR
minder strenge
regels qua interne
organisatie en
boekhouding →
financieel risico
1. Vennootschap onder firma (VOF) onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk
2. Maatschap onbeperkt aansprakelijk maar zonder rechtspersoonlijkheid dus geen rechtspersoon
3. Besloten vennootschap (BV) vroegere bvba (besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid)
dus met beperkte aansprakelijkheid voor éénpersoons rechtspersonen of grotere structuren
4. Naamloze vennootschap (NV) de meest geavanceerde vennootschapsvorm, de identiteit van de
aandeelhouders is onbelangrijk, kapitaalverstrekking en vrije overdraagbaarheid van de aandelen
primeert, beperkte aansprakelijkheid.
5. Coöperatieve vennootschap (CV) alternatieve bedrijfsvoering: klassieke winstverdeling +
voordeelverstrekking aan de deelnemers met beperkte aansprakelijkheid. Bv. uitgeverij Apo
(KuLeuven) naast het gewone verdelen van de winst zijn er ook andere voordelen voor de deelnemers.
Legaliteitsbeginsel m.b.t. rechtspersonen = Rechtspersoonlijkheid kan enkel worden toegekent in de gevallen
die de wet voorziet (anders vrees voor misbruik van het afgescheiden vermogen). Synoniem =
wettigheidsbeginsel of numurus clausus beginsel
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur soph3445. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €15,66. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
61231 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 15 ans