Methodisch Werken 1: 2024
Hoofdstuk 2: Agogiek
2.1 Agogiek & veranderen
o Geen alledaagse veranderen: eerder onomkeerbare veranderen (verlijden
dier/familie, verlies van baan, palliatieve zorg, relatiebreuk, enz.)
o Mensen hebben een natuurlijke weerstand tegen veranderen, mensen zijn
dieren van gewoonte.
o Er zijn veel redenen waarom iemand hulp zou nodig hebben bij
verandering: tempo ligt te hoog, onzeker, stelt veel eisen voor hen, enz.
Veranderen eist nieuwe normen, waarden, personen, het vertrouwde
verlaten, opnieuw beginnen, enz. Dit is te veel om alleen te navigeren
soms.
2.2 Agogiek: omschrijving
Definitie:
Agogiek: de studie van verandering creëren in mensen/hun leven.
Bied aanwijzingen op hoe je met hen kan omgaan, helpen,
begeleiden en beïnvloeden.
De studie:
Sociale agogiek is een handelswetenschap. Deze bestudeerd de sociale
werkelijkheid. Het is een ondersteuningsmiddel voor sociaal werkers (&
maatschappelijk werkers).
Systematisch opgebouwd:
Agogisch werker gaat de cliënt op een systematische manier begeleiden/helpen.
Dit is gebaseerd op een methodiek (je moet dus methodes kennen/toepassen op
de noden van de cliënt).
Intentioneel:
Agogisch werk heeft altijd een doel, dat is veranderen. Het doel is duidelijk op
voorhand. Dit is dus een geplande verandering, niet een willekeurige.
“Waarom?” Centraal.
Interventies:
Kernthema van agogiek is interventie.
De bedoeling is om situaties & relaties te beïnvloeden. Dus agogiek is niet
neutraal per definitie.
Individuen en groepen:
Agogiek is voor iedereen. Cliënten van elke afkomst, leeftijd, achtergrond,
geslacht, enz.
Agogiek is ook mogelijk voor groepen: leefgroepen, gezinnen, cultuurgebonden
groepen, inkomensgroepen, enz.
Sociale & culturele ontplooiing:
, Methodisch Werken 1: 2024
Het doel met agogiek is het verbeteren van welzijn. Het is gericht op het
veranderen op psychosociaal en cultureel vlak.
2.3 Verandering nader bekeken
Professioneel sociaal agogisch werk = bewuste beïnvloeding van cliënten en
sociale omgeving/deel omgeving tot verandering komt in bevredigde interactie.
2 soorten verandering:
o oude situatie vervangen
o iets nieuws aan toevoegen
Vervangen: oude situatie verdwijnt voor een nieuwe situatie.
Toevoegen: oude situatie blijft maar er wordt iets nieuws aan toe gevoegd.
Exagogiek: sociale agogiek
Belangrijkste bij exagogiek is het wegwerken van het probleem.
Anagogiek: de culturele en vrijetijdsagogiek
Belangrijkste bij anagogiek is het verbeteren van een situatie.
Preventie: niet veranderen
Belangrijkste bij preventie is het behouden van een situatie zoals hij is/het
niet verergeren van een situatie HARM REDUCTION
2.4 Verschillende niveaus van sociaal agogisch handelen
o Micro, meso, macro
Micro: Individuele personen in verandering:
Psychosociale verschijnselen: gevoelens, houding tov mensen & dingen,
ervaringen, gedrag, zelfbeeld, identiteit, ambitie, behoeftes, verlangens,
overtuigingen, enz.
Micro: Groepen in verandering:
, Methodisch Werken 1: 2024
Groepen die vaak in contact komen: gezinnen, teams, klasgroepen, leefgroepen,
enz.
Individu speelt ook mee.
Psychosociale verschijnselen: jaloezie, communicatie, vriendschap,
besluitvorming, conflicten, vertrouwen, enz.
Meso: Organisaties in verandering:
Anoniemer dan een groep en is opgesplitst in groepen en individuen.
Communicatie is ook afstandelijker en formeler.
Voorbeelden van veranderingen in een organisatie: hiërarchie,
belangstelling, besluitvormingsprocedures, geschreven regels en formele
posities.
Macro: Grotere samenlevingsverbanden in verandering:
Anonieme verzameling van mensen gekenmerkt door 1 of meerdere
gemeenschappelijke kenmerken.
Communicatie is gedaan door massamedia.
Er zijn formele regels en wetten.
Voorbeelden van veranderingen: milieubewustzijn in Vlaanderen,
vrijwilligerswerk stijging bij bejaarden, scholing van vrouwen in een
ontwikkelingsland, hoe er met euthanasie wordt gewerkt in gezondheidszorg,
enz.