Geestelijke gezondheidszorg - Psychogeriatrie – Annelien
1 Inleiding
Aantal personen met demen5e s5jgt à thuiszorg, WZC, … zijn hier eigenlijk niet klaar voor
2 Vergrijzing
= het proces waarbij de leeDijdsopbouw van de bevolking verandert en het aandeel van
oudere lee+ijdsgroepen groter wordt, waardoor de gemiddelde leeDijd van de bevolking
toeneemt
Dubbele vergrijzing?
= toename van het aantal oude personen (>80 jaar) binnen de categorie 65- plussers
Oudere/ senior à 65+
Dubbele vergrijzing à 80+
2.1 Oorzaken van vergrijzing
1) Afnemen van het aantal jongeren in de bevolking = ontgroening
2) Toename aantal ouderen = feitelijke vergrijzing à in 2040 zijn er 25% meer ouderen
dan nu
3) Toename van levensverwach5ng
a. Algemene betere levensomstandigheden: voeding, woonomstandigheden,
hygiëne
b. Evolu=e medische zorg: diagnose, medica5e, vaccina5e, …
c. Verandering in ziektepatroon: vaccina5e i.f.v. levensbedreigende
aandoeningen/ infec5es
d. Preven=ecampagnes: roken, diabetes,hart- en vaatziekten, 2 voor de prijs van
één
e. Betere financiële omstandigheden: tot aan pensioenleeDijd kunnen werken
2.2 Gevolg vergrijzing
• Groeiende wetenschappelijke belangstelling voor het fenomeen verouderen en voor
de vraag welke zorg ouderen nu precies nodig hebben = gerontologie (wetenschap
oudere persoon)
• Steeds meer ouderen doen beroep op hulp = langer en intensiever hulp nodig
Ouderen wonen langer thuis in mindere omstandigheden of WZC zullen overbevolkt zijn
Pagina 1 van 26
,3 Hersenen
3.1 Onze hersenen
• Meest persoonlijke orgaan
o Van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat
• Hiërarchisch geordend: nieuwe structuren bouwen verder op oude structuren en
controleren onderliggende
o Iets nieuws leren à komt bovenop te liggen
• Denken, voelen, en doen wordt aangestuurd
• Grote regelmechanisme van het lichaam (vb.: speekselaanmaak)
• +/- 1500 gr hersenweefsel
• In alle levensac5viteiten een cruciale rol
3.2 Weetjes over de hersenen
• Je gebruikt 100% van je hersenen, 24/7
o Kleine schade aan de hersenen kan voor grote problemen zorgen
• Linker - en rechterhersenhel+ werken even hard: met elkaar verbonden via
hersenbalk (razendsnel communiceren met elkaar)
• Geheugen ligt op meerdere plaatsen in je hersenen: thalamus, kleine hersenen,
hippocampus, emo5es, …
• Bestaat uit ong 86 miljard hersencellen: 75% nodig om swipen op smartphone
• Hersenen van vrouwen zijn kleiner dan die van mannen
3.3 Onderdelen van onze hersenen
• Hersenschors (4 kwabben)
o Buitense laag
o LTG
o Intelligen=e, waarneming
o Cogni=ef
• Limbisch systeem
o Zetel van emo=es
o Hippocampus
§ KTG
§ Oriënta=evermogen
• Hersenstam
o Automa5sche processen
o Vitale func=es: ademhaling, hartslag, bloeddruk, …
o Dit houdt u in leven (niet over nadenken, hart dat pompt, ademhaling, …)
o Hier geen func5onaliteit à hersendood
• Kleine hersenen
o Coördineren spierbewegingen
o Evenwicht, balans
• Tussenhersenen
o Hormoonhuishouding
o Dag - en nachtritme
Pagina 2 van 26
, Cognitieve laag nodig om deel te nemen aan maatschappij (buitenste en witte)
• Ontwikkeld zich pas in latere jaren (3 - 4 jaar) à dan pas groene deel ontwikkeld
• Donkergroen het laatste
Eerst rood (als foetus), dan pas blauw en dan groen
• In groene deel zit opgeslagen wat ergo is
• Blauw is emotie
Elke kwab heeft andere
functie
• Niet alle functies kennen!
• Grove lijnen wel
onderscheiden
Frontaal kwab:
• Controle van gedrag
• Initiatief nemen
• Plannen, organiseren
• Moet heel goed werken om goed te functioneren in maatschappij
• Warm hebben à uitkleden (anders mss uitkleden in ongepaste situatie)
• Honger hebben à eten van andere nemen à pica (consumeren van niet-eetbare
dingen)
Occipitaal kwab
• Alles wat we zien
• Visueel
Temporaal kwab
• Taal
• Daar een stoornis? à Problemen met spreken, herkennen, schrijven, …
Pariëtaal kwab
• Motoriek
• Ruimtelijke oriëntatie
Pagina 3 van 26