Kindzorg en pediatrie
1. Zorgverlening aan kinderen
1.1 Visie op zorgverlening aan kinderen
Kinderen zijn mensen in ontwikkeling tot volwassenheid : kinderen zijn kwetsbaar
Het is niet de leeftijd van het kind, die bepalend is voor de zorg, maar primair het
ontwikkelingsniveau van het kind
Een kind moet in zijn volledigheid gezien worden : zien als socio-psychosomatische eenheid
Kind en ouders moeten als een eenheid worden gezien : zorg aan kind heeft weerslag op het
kind en andersom, specifieke benadering voor beide partijen nodig
Het kind komt uit een zorgsysteem, en keert daarin ook weer terug : wisselwerking tussen
het kind en zijn sociale omgeving
Het kind kan niet altijd verantwoordelijkheid voor zichzelf dragen : bij afwezigheid ouders
moeten de verpleegkundigen de verantwoordelijkheid gedeeltelijk moeten overnemen
Vertrekkende uit deze visie wordt een profiel voor de zorgverleners voor kinderen en hun
omgeving beschreven :
Verantwoordelijkheid en coördinerende functie
Preventieve, voorlichtende en opvoedende taak
Diagnostische en therapeutische taak
Verzorgende taak
Begeleidende taak
1.2 Zorg voor het kind
1.2.1 Intramurale zorg
= de zorg die verleend wordt in een zorginstelling, zoals een ziekenhuis, verzorgingshuis of
een instelling voor kinderen met een beperking. Bv dagziekenhuis , polikliniek.
specifieke zorgbehoefte van het kind
Verschil tussen een kinderafdeling en volwassen afdeling : in kinderafdeling meer behoefte
aan beweging en spel ,rust, orde en regelmaat. Verschil in ligging, inrichting en veiligheid.
1.2.1.1 Indeling naar ligging
Kinderafdeling is aparte afdeling in het ziekenhuis. In regionale ziekenhuizen is er meestal 1
kinderafdeling, in academische ziekenhuizen zijn er meerdere kinderafdelingen, waarbij
iedere afdeling zijn eigen indeling (bv leeftijdsgebonden afdelingen)
1
, Bij leeftijdsgebonden afdelingen is het voordeel dat de afdeling afgestemd is op de behoefte
van kinderen op een bepaalde leeftijd veilig en plezierig
Bij een ziektebeeld gebonden afdelingen (bv kinderoncologie) is het voordeel dat de kennis
en voorzieningen optimaal zijn afgestemd op de ziektebeelden.
Naast regionale en academische ziekenhuizen bestaan er ook kinderziekenhuizen
Kinderziekenhuizen zijn onafhankelijke ziekenhuizen waar enkel kinderen worden
opgenomen. Hier wordt er over alle voorzieningen beschikt, waaronder spoedafdeling,
operatiekwartier,… (de meeste kinderziekenhuizen zijn academisch)
1.2.1.2 Indeling naar inrichting
Sfeer en ruimte belangrijk voor goed voelen van kind en ouders. Huiselijke omgeving
creëren. Kleuren, daglicht verlichting en demping van geluid zijn van groot belang!
Versieringen en kleuren worden gebruikt de omgeving prettiger te maken. Observatie is van
groot belang vandaar zijn de muren aan de kant van de gang in glas. Veiligheid op de kamer
bewaken is belangrijk, zoals beveiligde ramen, kabels,…
1.2.1.3 Indeling naar ruimte
Typisch voor kinderafdeling zijn ‘boxen’. Dit zijn meestal eenpersoonskamers met een sas
waarin kinderen van elke leeftijdscategorie kunnen worden opgenomen en wanneer apart
verplegen noodzakelijk is. Redenen waarom kinderen in een box worden opgenomen :
Isolatie ivm infectieuze aandoeningen
Kinderen die veel rust nodig hebben
Observatie wanneer er nog geen diagnose gesteld is en de ziekteverschijnselen
mogelijk van besmettelijke aard zijn
Te lage weerstand ,voorkomen van infectie van buitenaf
De algemene ruimtes op de kinderafdeling :
De speelkamer : speelmogelijkheden voor alle kinderen van elke leeftijd. Het
personeel van de speelkamer is meestal een kleuter/lagere schoolleerkracht of
orthopedagogie gevolgd.
De voedingskeuken : ouders kunnen er terecht voor koffie, microgolfoven
De melkkeuken : apart en afgesloten, enkel toegankelijk voor bevoegden
Onderzoeks- en behandelkamer : arts kan kind hier onderzoeken, hier kan ook bloed
geprikt worden of een infuus geplaatst worden.
Klaslokaal : kinderen die voor langere tijd worden opgenomen, kunnen op deze
manier bijblijven met de leerstof
1.2.2 Extramurale zorg
= Zorg buiten het ziekenhuis, bv : Kind&gezin, CLB, kinderopvangdiensten, GGZ, Bednet,…
2
, 2. Zorg voor het gezonde kind
2.1 Inleiding
Kennis is nodig over het gezonde kind voor je het zieke kind goed kan verzorgen, verplegen. Op
kinderafdeling wordt de anamnese afgenomen zodra het kind in het ziekenhuis is opgenomen.
Meestal is dit een heteroanamnese.
2.2 Groei en ontwikkeling
2.2.1 Inleiding
Groei en ontwikkeling zijn sterk met elkaar verbonden groei is een kwantitatieve
verandering , ontwikkeling is een kwalitatieve verandering. Rijpheid : het resultaat van
volgroeid zijn.
2.2.2 Groei
Het kenmerk van groei is de afnemende groeisnelheid, lengte- en gewichtstoename per
tijdseenheid worden steeds minder. In de puberteit is er nog kortstondige toename van de
lengtegroei (groeispurt).
2.2.2.1 Factoren die de groei beïnvloeden
Inwendige factoren
I Genetische factoren : deze vormen de basis van het proces van groei en
ontwikkeling. Tot uiting in de lichaamsbouw
I Endocrinologische factoren : samenspel van een aantal hormonen
waaronder groeihormoon, thyroïdhormoon thyroxine en
androgenen/oestrogenen.
Omgevingsfactoren
I Sociaal-economische factoren : waaronder voeding
I Seizoen afhankelijke factoren : in de zomer verloopt de groei sneller
I Emotionele factoren : bv moederlijke zorg
Volgens verschillende auteurs zouden emotionele factoren het meest nadelig zijn voor de
groei
2.2.2.2 Groeipatroon
Lengtetoename is een maat voor groei afhankelijk persoon tot persoon.
Kanalisatie : in de eerste 2 jaar moet blijken langs welke percentiellijn het patroon van een
individueel kind verloopt. Over het algemeen zal de lengte/gewicht groeilijn binnen de
genoemde variatie blijven van de groeicurven voor een populatie, zoals aangegeven door de
3e, 97e of 10e en 90e percentiellijnen .
3
