FILMGENRES
1 ALGEMENE GENRETHEORIE
De term ‘genre’ : set van kenmerken, datatheorie, sfeer dat een film wil scheppen, soort of
type
Aristoteles leert ons veel over wat een tekst, literatuur of genre is
Drie grote genres die Aristoteles onderscheid :
1) Tragedie
2) Komedie
3) Epos
Poëzie, proza, drama : fundamentele literaire genres voor zover we iets zoals kritiek niet tot
de literatuur rekenen
Binnen proza kunnen we een onderscheid maken tussen fictie en non-fictie
Hoe?
Fictie : verbeelding
Non-fictie : feit
Film : fictie/ documentaire
Animatie (onderscheid door fotografisch of niet-fotografisch)
Art film, avant-garde (onderscheid door verhalend of niet-verhalend)
Niet geduid als genreaanduidingen
Fictie heel veel onderverdelingen : de roman
Types : briefroman, naturalistische roman, schelmenroman, historische roman, gothic
novel, moderne roman, graphic novel, kinder- en jeugdroman, pulproman etc.
Genre in literatuur (niet per se de types zoals bij de roman) : fantasy, science-fiction,
detective, triller, western etc.
Wat ze gemeenschappelijk hebben : ze worden gezien als minderwaardig, het wordt eerder
gezien als een product dan een kunstwerk. Genre is volledig afhankelijk van vertrouwdheid
en conventie. Generis product is absoluut voorspelbaar. Geen genrecinema zonder industrie.
Soorten = evolutieleer; Charles Darwin
Genres evolueren op een soortgelijke manier als wij, de mens.
The great train robbery is de embryo van de westerncategorie
Western is niet dood, gewoon heel erg stil.
Gelijkaardige logica als bij Darwin vindt je ook bij genreaanduiding : subgenres
Komedie : romantic comedy, musical comedy, situatiekomedie, satire etc.
Horror : gothic, ‘le fantastique’, slasher, splatter, body horror
Science fiction : creature feature, time travel, cyberpunk, steampunk, dystopisch, space
opera, post-apocalyptisch
1
,Thriller : misdaad/ politie, detective, erotische thriller, legal thriller, medical thriller, political
thriller, spy thriller
Historische film : historical romance, historical mystery, historical war movie, holocaust etc.
Drama; Netflix : filmhuisdrama’s, bekroonde films etc.
Zo duiden ze het soms ook aan met iconografie : bijvoorbeeld; zwart voor de slechterik,
hoeden en pistolen zijn heel erg westerns
Western = een film die zich afspeelt in het Westen
Maarrrr probleem :
Tragikomedie
Evolutie van genres
Genre : the road movie
Geen genre dat heel zuiver ontstaan is, maar is ontstaan vanuit de proximiteit vanuit
andere genres
- Syntaxis die bewaard blijft; identiek dezelfde kenmerken als de western, maar met
nieuwe elementen (de auto) bvb.: Thelma and Louise is een western op wielen
Actiefilm
Genres die we gaan clusteren onder de categorie actiefilm : avontuur, oorlogsfilm,
spionagefilm etc.
Belangrijk kenmerk : fysieke actie, lichaam van de helden
2 DE WESTERN
Altman
Amerika is een bekend kenmerk van de western, maar wordt niet altijd naar voren gebracht
We kunnen western definiëren als : landschap, iconografie v/h landschap; cowboys/girls en
indianen etc.
Iconografische elementen die het genre uitmaken en aan de andere kant, naast de
semantische elementen, leggen andere genredefinities de focus op relaties tussen zeer
variabele elementen – die semantische elementen kunnen verschillen
> Sentimentele verhaallijnen geven structuur
> Motieven : comboys en indianen, een totempaal etc.
Methodologie : econografie : Panofsky : Renaissance schilderkunst; visuele
conventies :
Rogier Van der Weyden – Visioen van de Koningen : je moet min of meer waar de
figuren voor staan om het schilderij te begrijpen dat bedoelt Panofsky met
iconografie : motieven (objecten, figuren enzo) dat samen beelden vormen (visuele
conventies)
1910 : moeilijk om de betekenis te vatten van een film waarin niet gesproken wordt –
helemaal eigen aan schilderkunst (Barok, Renaissance enzo)
Iconografie : herkennen van die conventies etc. is een belangrijk instrument om te kijken
naar genres
2
,! Heeft een relatie tot de semiotiek
Douglas Pye
Horizontale as = syntactische as : verloop van het verhaal dat je kan invullen met
blokjes en die zijn inwisselbaar, variabel
Verticale as = semantische as :
Genres onderscheiden :
- Plot : syntactische as
- Structuur die je terugvindt in vele westerns : acties – rust, de reis – dag-nacht – rust
etc.
- Karakters
- Ruimte en tijd : westerns spelen zich af tegen een specifieke historische en
geografische setting
- Iconografie : soundtrack enzo
- Thema’s
Al die zaken kan je gebruiken om een genre te definiëren
Paradigmatische elementen kunnen aanwezig zijn of niet; elk kan centraal komen te staan
Andere theorie om naar genres te kijken :
- Experimenteel : conventies krijgen vorm
- Klassiek : conventies worden aanvaard door het grote publiek en dan pas kan je de
conventies gaan verfijnen enzo
- Verfijnd : stijl word subtieler
- Stijl wordt zelfbewust
Vroegste western van John Ford : 1917
The greatest Western Picture Ever Made – ‘western’ als adjectief
My Darling Clementine : John Ford
Voorbeeld in Bazin’s redenering als een vorm van marjerisme (marjeristische)
Shakespeare? niet alleen heeft de film al een te opzichtige stijl (schaduwen enzo) komt er
ook Shakespeare in + psychologie = majoristische elementen
Superwestern!
Duel in the sun
Red river – method actor Cliff : geconfronteerd met de vaderfiguur John Wayne; grote
psychologische complexiteit
Pursued : noir western
- Noir western : donkere, duistere western
- Zo’n soort ‘trauma’ hoort niet thuis in een klassieke western
Blood on the moon
Day of the outlaw
3
, Rancho notorious
The man from Laramie : intensiteit is een grote troef; hoort volgens Bazin ook niet thuis in de
klassieke western
Vertigo
The searchers : John Wayne speelt een indianenhater; complex personage dat toch onze
sympathie vraagt
The man who shot liberty valence : zelfbewust; ouder wordende cowboys;
geïndustrialiseerde wereld
Ride the high country : twee ouder geworden cowboys die blijven vasthouden aan paard en
koord terwijl de rest van de wereld in auto rondrijd
The good, the bad, and the ugly : ‘the good’
Soldier blue : Vietnam western : praktijken van Amerikaanse leger in Vietnam
Little big man
A man called horse
Broken arrow
The indian fighter
> Heel vaak gaat het ook over de integratie van de blanken bij de indianen
> Vaak ook een pocahontas-figuur : indiaanse meisje dat de blanke man introduceert in
haar wereld
> Indianenwestern waren geen nieuw gegeven, er waren evenveel indianenwesterns
als cowboywesterns
> ‘indianpictures’
> Griffith alleen al maakte er 30
> Feminist western : Meek’s cutoff; Godless; The Quick and the Dead; Bad Girls
o En toch was dit geen postmodern gegeven
> De biografische film was zeer populair
Johnny Guitar – (idee over hoe feministisch westerns toen al konden zijn)
Historische situering van de western
Literatuur is een belangrijke bron geweest in de western
- Gothic novel
- Alle typische westernverhalen groot deel afkomstig uit literatuur
Pye : idylische modus, heel pastoraal
Veel meer dan het cowboy vs indianen geweld
Ook onder invloed van ‘The Prairie’ – en door een andere schilder Albert Bierstadt –
hypergemoderniseerde plaatje van het westen
Veel belangrijker : Remington, Downing the Nigh Leader – wat we echt associëren
met de western
Wat we ook associëren met de western is de woestijn in het genre. Wat er dus duidelijk niet
groeit zijn cactussen en toch zien we in My dear Clementine cactussen.
4
