Volledige samenvatting vak Samenleving en gezondheid 2de semester 2020. Dit omvat de notities van in de les en de slides. De volgende hoofdstukken komen aan bod:
- Volksgezondheid en preventieve gezondheidszorg
- Capita Selecta uit de Medische Sociologie
- Medische Antropologie en Global Health
Inhoudsopgave
1. Volksgezondheid.................................................................................................................................5
1.1 Inleiding........................................................................................................................................5
1.1.1 Gezondheid............................................................................................................................5
1.1.2 Volksgezondheid: wat en waarom?.......................................................................................5
1.1.3 Volksgezondheidsonderzoek.................................................................................................6
1.2 Indicatoren van volksgezondheid.................................................................................................7
1.3 Determinanten van volksgezondheid...........................................................................................9
1.3.1 Modellen................................................................................................................................9
1.3.2 Determinanten van gezondheid..........................................................................................10
1.4 Organisaties van de gezondheidszorg.........................................................................................11
1.4.1 Overheidsbevoegdheden inzake gezondheidszorg (BE/VL).................................................11
1.4.2 Verplichte zorgverzekering in België....................................................................................11
2. Preventieve gezondheidszorg...........................................................................................................17
2.1 Grondslagen van preventieve gezondheidszorg.........................................................................17
2.1.1 Definities..............................................................................................................................17
2.1.2 Indeling................................................................................................................................17
2.2 Preventie in de praktijk...............................................................................................................19
2.3 Toekomstperspectieven.............................................................................................................20
3. Gezondheidspromotie......................................................................................................................24
3.1 Gezondheid en gezondheidsgedrag bij jongeren........................................................................24
3.2 Gezondheidsbevordering............................................................................................................25
3.3 Theoretische gedragsverklaringsmodellen.................................................................................26
3.3.1 Individuele modellen...........................................................................................................26
3.3.2 Ecologische modellen..........................................................................................................26
4. Medische sociologie.........................................................................................................................32
4.1 De mens binnen zijn bredere maatschappelijke context............................................................32
4.1.1 Wat is sociologie?................................................................................................................32
4.1.2 Sociale groepen begrijpen...................................................................................................32
4.1.3 Gezondheid en ziekte begrijpen..........................................................................................33
4.1.4 Ziektegedrag begrijpen........................................................................................................35
4.2 Sociale verschillen in gezondheid...............................................................................................36
4.2.1 Verschillen in gezondheid: intro..........................................................................................36
4.2.2 Verschillen in gezondheid naar geslacht..............................................................................36
4.2.3 Verschillen in gezondheid naar SES.....................................................................................36
1
, 4.2.4 Verschillen in gezondheid naar etniciteit.............................................................................37
4.2.5 Biologische verklaringen voor sociale verschillen in gezondheid.........................................38
4.2.6 Leefstijl als verklaring voor sociale verschillen in gezondheid.............................................38
4.2.7 Sociale mechanismen als verklaring voor sociale verschillen in gezondheid.......................38
5. Sociale netwerken, buurten en gezondheidszorg.............................................................................42
5.1 Sociale netwerken als determinant van gezondheid..................................................................42
5.2 Sociale netwerken: theoretische achtergrond............................................................................43
5.2.1 Definitie en kenmerken sociale netwerken.........................................................................43
5.2.2 Begripsverheldering op basis van kenmerken van sociale netwerken.................................43
5.3 Historiek: Durkheim en wat bepaalt gedrag...............................................................................44
5.4 De negatieve kant van sociale netwerken, gelinkt aan sociale ongelijkheid...............................45
5.5 Buurten en gezondheid..............................................................................................................45
5.5.1 Theoretische achtergrond....................................................................................................45
5.5.2 Verklaringen........................................................................................................................45
5.5.3 Implicaties voor het beleid..................................................................................................46
5.6 Buurtgerichte zorg......................................................................................................................46
6. Medische antropologie.....................................................................................................................51
6.1 Cultuur, diversiteit en taal..........................................................................................................51
6.1.1 Cultuur.................................................................................................................................51
6.1.2 Taal......................................................................................................................................53
6.1.3 Diversiteit............................................................................................................................54
6.2 Medische antropologie...............................................................................................................55
6.2.1 Wat is medische antropologie?...........................................................................................55
6.2.2 Disease and illness...............................................................................................................56
6.2.3 Sickness en sick role.............................................................................................................56
6.2.4 Idioms of distress.................................................................................................................57
6.2.5 Explanatory models (A. Kleinman).......................................................................................57
6.2.6 Cultural concepts of distress (CCD)......................................................................................57
6.2.7 Universalistisch VS relativistische benadering.....................................................................58
6.3 Medische antropologie toegepast op diversiteitscompetenties in de zorg: casuïstiek...............58
6.3.1 Generieke competenties......................................................................................................58
6.3.2 Het TOPOI model.................................................................................................................59
6.3.3 Werken rond taalbarrières..................................................................................................60
7. Global health....................................................................................................................................62
7.1 Public Health, International Health en Global Health.................................................................62
7.2 Wat is het belang van Global Health...........................................................................................62
2
,7.3 Huidige wereldwijde ziektelast...................................................................................................63
7.4 Internationale betrekkingen en mondiale diplomatie................................................................65
7.5 Functies van Global Health.........................................................................................................66
7.6 Samenvatting..............................................................................................................................67
3
,4
, 1. Volksgezondheid
1.1 Inleiding
1.1.1 Gezondheid
- Biomedisch model: afwezigheid van ziekte niet ziek = gezond (enkel lichamelijk)
- WHO: toestand volledig welbevinden (breder)
o Psychisch
o Sociaal
o Lichamelijk
o = health is a state of complete physical, mental and social well-being and not merely
the absence of disease or infirmity (gebrek)
veel minder mensen stemmer hier mee in ...
- Kritiek
o Volledig welbevinden: niet haalbaar risico voor medicalisering: meer hulp zoeken
dan nodig
o Stijging levensverwachting en chronische ziekten mensen w gelabeld als ongezond
- Ottawa charter voor gezondheidspromotie
o Sociale en persoonlijke resources
o Fysieke capaciteit
- Recente veranderingen
o Mogelijkheid zichzelf aan te passen en te managen op vlak:
Lichamelijk: allostasis = behoud fysiologische homeostase, tijdens wisselende
omstandigheden
Mentaal: sense of coherence = subjectief welbevinden (coping)
Sociaal: dynamische balans tss kansen en beperkingen, omgaan met
toenemende beperkingen (met leeftijd)
- Uitbreiding def
o Gezondheid / welzijn / kwaliteit van leven
o Je kiest zelf hoe dicht je bij compleet welbevinden moet liggen
o = perceptie van het individu van zijn/haar positie in het leven in het kader vd cultuur-
en waardesystemen in waarin hij/zij leeft in relatie tot zijn/haar doelen,
verwachtingen en zorgen
1.1.2 Volksgezondheid: wat en waarom?
- Wat is volksgezondheid
o Wetenschap die
Gezondheid van gemeenschap van mensen
Beschermen en verbeteren
Door onderwijs/opleiding, promotiecampagnes en onderzoek naar ziekte- en
ongeval preventie
o Professionelen in VGZ …
Analyseren
Effect op gezondheid
Van levensstijl en omgeving
Om programma’s te ontwikkelen
Die gezondheid van gemeenschap
Beschermen en bevorderen
5
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur fienx3. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €12,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
