Notes de cours

Samenvatting Personen-, familie- en relatievermogensrecht: 12/20

0 fois vendu

Établissement
Universiteit Gent (UGent)

Met enkel dit document behaalde ik een 12/20 van de eerste keer. Het bevat een samenvatting van de lessen en een integratie van het boek bij delen waar het voor mij niet duidelijk was. Indien iets niet duidelijk is kan je mij sturen op instagram: lisavanhooste

[Montrer plus]

Aperçu 4 sur 246 pages

Voir l'exemple

Publié le 12 février 2025
Nombre de pages 246
Écrit en 2023/2024
Type Notes de cours
Professeur(s) Gerd verschelden
Contient Toutes les classes

personenrecht
familierecht
relatievermorgensrecht
personen familie en relatievermogensrecht

€16,16

Ajouter au panier

Enregistrer

Garantie de satisfaction à 100%
Disponible immédiatement après paiement
En ligne et en PDF
Tu n'es attaché à rien

EXAMEN: open boek + casussen + controversiele situatie uitleggen (en vinden in boek, hoe zit het met
wetgeving/rechtspraak/doctrine).

Open vragen zullen niet meer puur theoretisch zijn: linken maken over de cursus heen: Welke rol speelt
partnergeweld in het familiaal recht? Wat is de juridische betekenis van een echtgenoot te laten
betrappen op overspel (speelt rol als zware fout bij toekenning van alimentatie,…). Ook altijd een vraag
waarbij je 1 artikel moet zeggen. Bv. op grond van welk artikel zou jij kunnen worden aangesroken om
alimentatie te betalen als ouders behoeftig worden. → wetsartikelen geven onder tijdsdruk!

Ook dingen op examen die niet id les komen. Recente rechtspraak of oudere mag je ook meenemen
→ sowieso vraag over baanbrekend arrest van 2022 (gezien id les) dat dus niet ih boek staat. Kan je
dus beter meenemen.

Ook link kunnen leggen tussen oude artikel van ih boek die ondertussen een nieuwe artikel hebben →
weten dat het gewijzigd is, concordantietabel meenemen.

ALLE LESSEN OPGENOMEN via opencast

Boek verwijzingen kloppen vaak niet want nieuw BW

Notarieel gesprek: wat is voor ons als koppel de beste manier om samen te leven? → gaan we leren.

DEEL 1: VERTICALE RELATIES
1. AFSTAMMING
Hoofdstuk 1: Algemeen
Boek uitgebreid want veel gevolgen ervan. Het oorspronkelijk erfrecht (wettelijke erfopvolging) valt
hier niet meer onder en moeten we niet kennen. SOWIESO CASUS VAN DIT HOOFDSTUK

Afstamming: Verschillende betekenissen v/h begrip:

• algemeen ➔ bloedverwantschap

• bijzonder ➔ ouderschap

• Biologische versus juridische afstamming :

- Juridisch: wettelijk vermoeden dat juridische vader vde echtgenoot vd moeder is art. 315
oud BW → heeft niet altijd biologische
- Biologisch: is niet zo dat biologische vader per se juridische vader is (mits toestemming vd
moeder) → niet elke biologische vader kan juridisch erkent worden (bv. bij incesteuze
afstemming kan de vader het kind niet erkennen) → de wet zelf verhinderd dus soms die
erkenning.
Dus ook al zegt DNA dat je bioloische vader bent, niet altijd mogelijk dat je ook erkent wordt(soms
door de wet zelf of dat iemand al juridisch vader is = kan er maar 1 tegelijk).

Bv. je bent geen biologische vader maar je gedraagt je wel zo (bezit van staat) en de gemeenschap
aanschouwt je ook zo: het sociaal gedrag als vader maakt de betwistingsvordering onmogelijk (art.
330)

Verschillende grondslagen voor juridische afstamming:

1

, • Bloedband
• Sociaal gedrag als vader ( je kan afstamming bewijzen door je gedrag: bewijs va vaderschap
kn geleverd worden door bezit van staat). → kan ook verhinderen dat een bestaande
vaderschap wordt betwist
• Wil of intentie: als je vader wil worden, kan die erkenning zonder dat je bv. bloedband
moet bewijzen → zoals bv. vrijwillige erkenning. Twee vrouwen en 1 wordt meemoeder
dmv die intentie. Homo’s kunnen dit nog niet (meevaderschap bestaat nog niet)

Verschillende grondslagen komen soms met elkaar in conflict mbt eenzelfde kind. Daarom komt meer
en meer het belang van het kind als voorrang op het ogenblik dat die 3 met elkaar in conflict komen.
Je kan de wet zo bv buiten toepassing laten als dat ih belang is vh kind. → afhankelijk van situatie tot
situatie.

Als bv biologische vader het kind WIL erkennen (juridische vader vh kind wil blijven ookal zeggen
recente DNA dat het kind niet van hem is), zal het een ander verhaal zijn dan als de biologische vader
niet in the picture is.

Afstamming: Diverse gevolgen

gekoppeld aan een juridisch vastgestelde afstammingsband (niet obv loutere bloedverwantsschap!!):

• familienaam
• erfrecht (gevolg vd jurische afstamming!)
• alimentatie
• ouderlijk gezag (daardoor heb je iets te zeggen over je kind)
• …

Heel het afstammingsrecht raakt integraal de openbare orde EN DUS men kan er niet van afwijken bij
overeenkomst. (wordt wel vaak geprobeerd ihkv draagmoedersschap: vrouw die het kind baart is de
juridische moeder vh kind, maar wil men eigenlijk niet, wel de wensmoeder moet de juridische moeder
hebben -> kan dus niet! Want afstammingsregels zelf kan je niet wijzigen!!) -→ (bv.
draagmoederschapscontract in strijd met de inhoud v/d artikelen 312-333 oud BW = nietig)

Oorspronkelijke afstamming versus adoptie:

Afstamming is declaratief: bevestigd iets wat altijd geacht wordt bestaan te hebben en heeft dus ook
retroactieve werking (bv. Vadererkenning bevestigt iets wat altijd geacht wordt bestaan te hebben.
Als je nu een kind erkent, wordt je geacht altijd vader geweest te zijn van dat kind (van bij de
verwekking al). Wordt dus ook vaak post mortem gedaan want zo kan je aantonen dat je altijd kind
bent geweest van die man en dus ook ervan kan erven.

VS adoptie: constitutief van aard: vestigt iets nieuws, het is bv verboden je eigen kind te adopteren.
Niet retroactief: enkel tot de start vd adoptieprocedure (dus beperkende terugwerkende kracht)

Bloedverwanten: 2 soorten:

IN RECHTE LIJN: stammen van elkaar af: (bv. uw vader, grootvader, overgrootvader, kinderen,
kleindkinderen…)

2

,IN DE ZIJLIJN: hebben een gemeenschappelijke stamouder: (bv. uw broer of zus, oom, tante, neef of
nicht) → stammen niet van elkaar af.

Aanverwanten: zijn gebaseerd op huwelijk (niet op wettelijke/feitelijke samenwoning):

▪ bloedverwanten van de echtgenoot: (bv. uw schoonbroer, schoonmoeder…)

▪ echtgenoten van de bloedverwanten: (bv. uw schoonzoon, schoonbroer…)

Samengevat:

bloedverwantschap: op basis van afstamming
• in rechte lijn: ascendenten en descendenten
• in de zijlijn: collateralen (=bloedverwant id zijlijn)

aanverwantschap: op basis van huwelijk

stiefbroer/zus= geen aanverwant en bloedverwant
halfbroer/zus= maar 1 gemeenschappelijke stamouder en dus wel degelijk bloedverwant

Betekenisvervaging v/d begrippen: in de omvangstaal: “stiefouder”= is een aanverwant maar id
juridische context kan je ‘stief’ enkel gebruiken in een huwelijk (en dus een band van
aanverwantsschap) en “stiefkind”

Systeem van de graden:

Bloedverwanten: elke generatie is een graad in rechte lijn, niet in de zijlijn bv. ik tav grootouder:
ascendent in de tweede graad. Id zijlijn moet je eerst opklimmen naar gemeenschappelijke stamouder
en dan terugkeren om te berekenen.

Aanverwantschap: zelfde systeem, maar geen graad voor het huwelijk dat de aanverwantschap deed
ontstaan. Bv. tot mijn stiefmoeder of schoonmoeder is dat eerste graad.

Toepassing:

Bv. hoeveelste graad tussen KK2 en KK3: vierde graad
(opklimmen naar gemeenschappelijke stamouder)

KK1 en K2-Y is een aanverwanten 3e graad zijlijn en
bloedverwant (want gemeenschappelijke stamouder:
voor de ene oma voor de andere mama)

Belgisch afstammings- en erfrecht en EVRM:

Art. 8 juncto art. 14 EVRM

3

, Baanbrekende zaak: Arrest Marckx van 13 juni 1979 (oud afstammings- en erfrecht): zij was zwanger
en niet getrouwd (not done toen). Juridisch probleem: ze is moeder en dus bevallen en moest om
juridische afstammingsband te hebben, moest zij het kind niet alleen zelf erkennen (ook al had ze het
gebaard) + haar eigen kind adopteren. Dat kloeg zij aan en België is veroordeeld door EHRM en de
regel is pas ingevoerd in 1987 dat de moeder die het kind baart, ook automatisch de juridische
erkenning heeft. Daarvoor werd er dus een onderscheid gemaakt tussen kinderen buiten een huwelijk
(natuurlijke kinderen) en binnen een huwelijk (wettelijke). De wettelijke kinderen hadden veel meer
rechten dan de natuurlijke (konden bv niet erven,…). Dus ook toen bv een kind gebaard bij overspel
buiten het huwelijk, dan had dat kind veel minder rechten. En ook dat heeft bestaan tot 6 juni 1987.

Arrest Vermeire van 29 november 1991 (enkel oud erfrecht): grootvader was gestorven in 1980 en dus
net nog recht op het erfrecht.

Kunnen wij nu obv. Art 8 EVRM het Belgische afstemmingsrecht buiten spel laten plaatsen door ons te
beroepen op de directe werking van art. 8 EVRM? Rechtspraak Hof van Cassatie
• op vlak vd vaststelling van de afstamming: neen, art. 8 is onvoldoende nauwkeurig om directe
werking te hebben.
• erfrecht (gevolg van de afstamming): ja! Dat is raar omdat erfrecht een gevolg is vd
afstamming. Maar dat komt omdat er op dat moment al nieuw (niet-discriminerend) erfrecht
was. En dus kan je art. 8 EVRM wel inroepen om het buiten spel te plaatsen.

Afstammings- en erfrecht en de Belgische Grondwet:

Oud discriminatoir erfrecht uit de vroegere artikelen 756 en 762 (oud) BW is blijven doorwerken
krachtens art. 107, eerste lid Afstammingswet van 31/3/1987: minder discriminerend voor kinderen
buiten het huwelijk. Maar hierin stond: de nieuwe wet is van toepassing op kinderen geboren vóór en
nog in leven op 6 juni 1987, “zonder dat daaruit enig recht in de voordien opengevallen erfenissen
kan volgen”. Die overgangsbepaling was toen aangevallen door het vroegere Gwh:

Arbitragehof nr. 18/91, 4 juli 1991: voor de eerste keer id geschiedenis dat ze zelf de draagwijdte
aangeven: gebrek aan erfrecht van een niet-erkend buitenhuwelijks kind in de nalatenschap van haar
moeder († 1956) en haar tante († 1983) → alle nalatenschappen, ook die van voor het Marcks arrest
(en dus voor 1987) moet het kind kunnen erven. (zaak Verryt)

Arbitragehof nr. 83/93, 1 december 1993: gebrek aan erfrecht van overspelige kinderen a patre in de
nalatenschap van hun vader († 1984) (zaak M’Bayo Wa Mwamba) → ook hier moet er erfrecht zijn
volgens het Arbitragehof

Samengevat: hoe zeer werkt het oude van voor 1987 nog door? Voor alle nalatenschappen (tijdvakken
A en B) dat moeten toepassen, maar GwH zegt neen enkel nog in tijdvak A. en dus vanaf wanneer het
nieuwe erfrecht? Vanaf de datum van het Marcks arrest

4

Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:

Qualité garantie par les avis des clients

Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.

L’achat facile et rapide

Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.

Focus sur l’essentiel

Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.

Foire aux questions

Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?

Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.

Garantie de remboursement : comment ça marche ?

Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.

Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?

Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lisavanhooste. Stuvia facilite les paiements au vendeur.