THEMA 8: VERBINTENISSENRECHT
1) VERBINTENISSEN: DEFINITIE, SOORTEN, MODALITEITEN
A. Definitie
Verbintenis = rechtsband, relatie waarbij een (of meer) rechtssubject(en) ten aanzien
van een (of meer') andere rechtssubjecten gehouden (=verplicht) is om iets te geven,
te doen of na te laten.
Terminologie m.b.t. de partijen (i.t.t ‘derden’)
o Schuldeiser = persoon die ertoe gerechtigd is
o Schuldenaar = persoon die ertoe gehouden is, heeft verbintenis of schuld
tegenover een schuldeiser.
o Rechtssubjecten die hierbuiten staan = derden
B. Soorten verbintenissen
Op basis van ontstaanswijze
o Uit rechtsfeit
Burgerlijke aansprakelijkheid of onrechtmatige daad = eigenlijk
contract = iemand begaat onzorgvuldigheid en berokkent schade bij
iemand anders
bv. chauffeur rijdt fietser omver door ‘hem niet gezien’ -> b.a.
schadevergoeding verbintenis tussen schuldenaar en schuldeiser
Quasi-contract = oneigenlijk contract
bv. onverschuldigde betaling = Spar onnodig betaald
bv. zaakwaarneming = soort verbintenis omdat ene persoon iets ter
goede trouw doet voor een ander, maar eigenlijk heeft de andere
persoon hier niet om gevraagd.
o Uit rechtshandeling
bv. overheid wil weg aanleggen; huizen die er staan: onteigenen
= verbintenis gemeente en eigenaar huis. Betaalt hiervoor aan
eigenaar => verbintenis is geen verkoop , maar oorzaak is publieke
rechtshandeling
Publieke (individueel of reglementair) / private
Eenzijdig = ene persoon zegt t.o.v. de andere ‘ik ga dat doen’.
bv. ik ga u trouw blijven, schenking… (Meestal meerzijdig)
o Benoemd = staat in de wet.
o bv. huwelijk, kopen van woning, lastgeving (oudje kan
papieren niet meer doen -> volmacht aan dochter)
o Onbenoemd = niet in de wet, maar je kan wel naar
aantal aspecten teruggrijpen
o bv. leasingcontract, rentingcontracten, outplacement
(= bij ontslag traject aanbieden zodat je vlug terug job
vindt.)
o Steunen vooral op wilsautonomie = engagement van de
partijen
, Op basis van voorwerp
o Wat?
Geven (goed, zaak, zakelijk recht, vorderingsrecht)
Soortzaken of specifieke zaken
Doen (zelf of door een andere, 1 iets of vele handelingen)
Nalaten (niet doen)
bv. niet-concurrentiebeding: ik beloof om uw producten te verkopen
EN om geen producten van iemand anders te verkopen
vb. niet toegelaten voor bouwers om verder te werken aan een huis in
de buurt van en tijdens de Gentse Feesten
Combinaties hiervan
o Wat beoogd?
Resultaatsverbintenis
bv. als je als bouwfirma zegt dat je een huis gaat zetten, dan moet je
een huis zetten
Middelen -of inspanningsverbintenis
bv. in contract Tom Boonen staat niet dat hij moet winnen, er staat in
dat hij zo goed mogelijk zijn best moet doen om te winnen
bv. dokter moet betaald worden voor inspanningen
BELANG VAN STIPULERING! De manier van formulering kan verschil
hebben op de aansprakelijkheid
o Soort wat?
De meeste: gewone verbintenissen (iedereen kan het) en dus
overdraagbaar
bv. zelfstandige praktijk als tolk; langdurig stem kwijt-> overdragen
aan vervanger
Soms: intuïtu personae (specifiek omwille van deze partij)
bv. bepaalde zanger/sporter moet aanwezig zijn
De meeste (en juridisch relevante): burgerlijke verbintenissen
Soms enkel natuurlijke verbintenis: is goed dat je dat doet, maar
rechtbank kan je nooit dwingen
bv. verjaarde schuld, als je dit betaald hebt kan je dit niet terug krijgen
bv. als kind recht op goede opleiding, mag eisen aan ouders, nonkel
mag sponsoren, je zal dit nooit terug moeten betalen want is
natuurlijke schuld, maar je mag het niet afdwingen, is geen burgerlijke
schuld