Een samenvatting van hoofdstuk 16 Voeding en vertering van 10voorBiologie. Gaat over voedingsstoffen, polysachariden, vetten, lipiden, verzadigde vetzuren, eiwitten, bouwstoffen, cholesterol, spijsverteringsstelsel, pesticiden, voedselvertering, knobbelkiezen, slikken, keelholte, maag, zetmeelverte...
Hoofdstuk 16
16.2
Voedingsstoffen -> koolhydraten (brandstof), vetten (brandstof en bouwstof), eiwitten
(bouwstof en heel soms brandstof), water (bouwstof, oplosmiddel, warmtebuffer en
transportmedium), mineralen (bouwstoffen) en vitamines (hulpstoffen bij
stofwisselingsprocessen). Soms worden deze opgeslagen als reservestoffen.
16.2.1
Grootste deel van ons eten bestaat uit koolhydraten (mono-, di- of polysachariden).
Polysachariden zijn onoplosbaar. Belangrijkste is zetmeel. Cellulose ook, maar die is niet te
verteren. Wel een van de belangrijkste voedingsvezels (voor goede darmwerking).
Sommige bacteriën in dikke darmen hebben wel cellulase, waardoor er toch energie uit
cellulose te halen is.
Bij celstofwisseling wordt glucose gebruikt. Bijna alle koolhydraten worden afgebroken tot
glucose. Eventueel overschot wordt omgezet in glycogeen en opgeslagen in lever en
spieren. Als er genoeg glycogeen is, wordt het omgezet in vet. Dat wordt opgeslagen in
onderhuids bindweefsel, rondom organen en in geel beenmerg.
Koolhydraten zijn ook bouwstof voor bijvoorbeeld DNA en RNA.
16.2.2
Vetten horen bij lipiden en zijn opgebouwd uit één glycerol en drie vetzuurmoleculen.
Essentiële vetzuren -> vetzuren die niet gemaakt kunnen worden.
Verzadigde vetzuren -> hebben max. aantal H-atomen in keten. Zijn vooral
reservebrandstof, maar ook isolatiemateriaal. Zitten veel in dierlijke vetten. Sommige
dierlijke vetten hebben cholesterol.
Onverzadigde vetzuren -> hebben minder H-atomen en zorgt dus voor dubbele bindingen.
Hierdoor is de vorm gebogen. Zijn bouwstof, maar leveren ook energie. Zitten veel in
plantaardig voedsel.
Cholesterol -> belangrijke rol in celmembraan. Cholesterol gaat namelijk tussen de
fosfolipiden zitten en houdt die op hun plaats, zodat er stevigheid is. Te veel cholesterol kan
voor dichtslibbende bloedvaten zorgen en v-vetzuren helpen hierbij. O-vetzuren breken
cholesterol juist af.
Vet bij kamertemperatuur vloeibaar, dan olie. Meestal zijn vetzuren daarin onverzadigd.
Planten vaker olie, dieren vaker vet.
16.2.3
Eiwitten (proteïnen) zijn belangrijk als bouwstof. Worden afgebroken als ze meer aanwezig
zijn dan nodig. Afbraakproducten worden meestal uitscheiden, maar klein deel wordt
gebruikt als brandstof. Eiwitten worden in aminozuren gesplitst en in darmwand opgenomen
in bloed.
Hoe nauwer de verwantschap van een organisme met de mens, hoe meer die eiwitten op de
onze lijken.
16.2.4
Vochtbalans -> een evenwicht van het vocht in ons lichaam. Per dag moet je ongeveer 2
liter vocht gebruiken om een goede balans te hebben. Verlies van vocht komt door urine en
, verdamping.
16.2.5
Spoorelementen -> mineralen waarvan weinig opgenomen hoeft te worden, maar wel
belangrijk zijn, zoals fluor en jodium.
Natrium en kalium heb je nodig voor een goede samenstelling bloed en weefselvocht.
Check tabel!
16.2.6
Vitamines -> organische stoffen die je niet zelf kunt maken, behalve vit D. Twee soorten: in
vet oplosbaar en in wateroplosbaar. Vit ADK zijn in vet oplosbaar en kunnen alleen naar
bloed als daar ook vet is. Vit BC zijn wateroplosbaar.
Check tabel!
16.3.1
Omdat bacteriën en schimmels leven van dode organische resten, bederft ons voedsel. Dit
kan tegengegaan worden door voedsel te conserveren (pasteuriseren, steriliseren, zout of
suiker of zuur toe te voegen). Het kan echter ook op een kunstmatige manier: additieven
worden gebruikt, maar ook emulgatoren en stabilisatoren die ervoor zorgen dat de
producten stevig blijven.
Additieven -> veel natuurlijk, maar ook chemisch. Hebben E-nummer.
Voedselvergiftiging -> door eten bedorven dierlijk voedsel.
16.3.2
Pesticiden -> chemische bestrijdingsmiddelen die uiteindelijk slecht zijn voor de gezondheid.
Overbemesting met nitraathoudende mest -> zorgt voor hoge gehaltes nitraat in
bladgroentes. Is alleen schadelijk, omdat nitraat omgezet kan worden in nitriet.
Zware metalen -> door meststoffen of vieze lucht in eten.
Er kunnen ook antibiotica en groeihormonen in dierlijke producten zitten. Antibiotica zijn
slecht, want kunnen zorgen voor resistentie, zodat ze bij de echte ziekte niet meer werken.
LEES EXTRA SHIT
16.4
Spijsverteringsstelsel -> darmkanaal met spijsverteringsklieren. Heeft de volgende taken:
● Opname eten
● Mechanische vetering -> verkleining eten door kauwen en kneden
● Chemische vetering -> verkleining eten door enzymen
● Transport voedsel door spijsverteringskanaal -> slikken
en peristaltiek
● Peristaltiek -> kneden en mengen eten
● Resorptie -> overdracht voedingsstoffen naar bloed
● Ontlasting -> uitscheiding afvalstoffen en niet-verteerde
resten
Spijsveteringskanaal -> holle verbinding tussen mond en anus.
Eten wordt klaar gemaakt voor overdacht naar bloed.
Onverteerde resten worden weggehaald. Vertering gebeurt door
enzymen in verterinssappen, gemaakt in spijsverteringsklieren.
1-mondholte, 2-keelholte, 3-slokdarm, 4-middenrif, 5-lever, 6-
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur isabella3. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
