Deborah Saunders
DE ONTWIKKELING
RECHTEN VAN HET KIND
Charter van de Rechten van het Kind – 20/11 (Internationale kinderdag)/1989
- Recht op provisie
o leven en overleven, ontwikkeling, onderwijs
- Recht op protectie
- Recht op participatie
Rechtspositie van minderjarige patiënten
- Onbekwame, minderjarige patiënten worden vertegenwoordigd door hun wettelijke
vertegenwoordigers, nl. ouders of voogd, die hun rechten in hun plaats uitoefenen. Deze
minderjarigen worden wel, afhankelijk van hun leeftijd en maturiteit, bij de uitoefening van
hun rechten betrokken.
- Minderjarigen die in de ogen van de betrokken beroepsbeoefenaar bekwaam zijn, oefenen
hun patiëntenrechten zelfstandig uit.
“CHILDREN ARE NOT JUST SMALL ADULTS”
Verschillende gezondheidsproblemen, antwoord – leeftijd, aanpak
Groei
- Proces van fysieke maturatie
- Kwantitatieve veranderingen van het lichaam
o Δ Lengte, gewicht, lichaamssamenstelling
Ontwikkeling
- Proces van functionele maturatie
- Kwalitatieve veranderingen van het lichaam
o ~maturatie en myelinisatie van centraal zenuwstelsel
1
, Deborah Saunders
STADIA
- Pasgeborenen geboorte tot enkele uren na geboorte
- Neonaat geboorte tot 1 maand
- Zuigeling 1 tot 12 maand
o jonge zuigeling: 0-6 maand
o oudere zuigeling: 6 mnd- 1 jaar
- Kleuter 1-3 jaar
- Kind (schoolgaand) 4-12 jaar
- Adolescent 13-18 jaar
ONTWIKKELINGSDOMEINEN (GESELL)
- Grove motoriek
- Fijne motoriek en visus
- Taal, spraak, gehoor
- Sociale vaardigheden, gedrag en emotionele ontwikkeling
➔ Alle kinderen zelfde sequentie, maar niet zelfde snelheid!
MIJLPALEN IN DE ONTWIKKELING
Mediaanwaarde:
- Leeftijd waarop 50% bepaald niveau bereikt heeft
- Indicatie: tijdstip waarop kind een mijlpaal kan bereiken
Maximumleeftijd:
- Leeftijd waarop een bepaalde vaardigheid bereikt moet zijn (2SD)
- Evaluatie: normale ontwikkeling
- Alarmteken: leidraad ~ verder onderzoek
Cave: pretermgeboren kinderen (< 37 weken GA)
- gecorrigeerde leeftijd
= chronologische leeftijd(weken) – aantal weken preterm
➔ tot leeftijd van 2 jaar!
GROVE MOTORIEK (MEDIAAN)
Mijlpalen kennen!!
- 3 m: hoofdcontrole, spiertonus (mijlpaal)
- 6 weken: ontwikkelt hoofdcontrole
o verdwijnen van primitieve reflexen
- 5 m: rolt zich om
- 6-8m: zitten zonder steun
- 8-9 m: kruipen
2
, Deborah Saunders
- 10 m: rechtstaan met vasthouden
- 12 m: lopen met breed steunvlak (mijlpaal)
- 15 m: vlot lopen
FIJNE MOTORIEK EN VISUS (MEDIAAN)
- Volgen vanaf 6 weken (met draaien van het hoofdje)
- interesse voor de handjes 3-4 maanden
- voorwerpen grijpen: 4- 6 maand (palmgreep), doorgeven van voorwerpen van het ene hand naar
het andere (geen dominantie!)
- pincetgreep: 10 maanden (mijlpaal)
- krabbelen met potlood 16-18 maanden
- torens bouwen vanaf 18 maanden
- >2 jr: tekenen
TAAL, SPRAAK, GEHOOR (MEDIAAN)
- de pasgeborene reageert op luid lawaai
- op 6 weken herkent hij moeders stem
- maakt geluidjes vanaf 3 maanden
- monosyllaben 6 maanden, twee syllaben vanaf 10 maanden
- begrijpt bevelen vanaf 13 maanden
- 10 woorden op 18 maanden
- Eenvoudige zinnen op 2 jaar
SOCIALE VAARDIGHEDEN (MEDIAAN)
- glimlachen op 6 weken: belangrijke mijlpaal
- vast voedsel in de mond steken op 6 maanden
- zwaait op leeftijd van 10 maand
- alleen eten op 18 maanden
- spelen vanaf 18-24 maanden
- blaas en darmcontrole zeer wisselend, vanaf 2 jaar
- interactief spelen vanaf 3 jaar
ONTWIKKELING: ALARMTEKENEN
ONTWIKKELING: REFLEXEN
Baby: Reageert op prikkels met reflexen
Erfelijk voorgeprogrammeerde reactie die uitgelokt wordt door een specifieke prikkel
3
, Deborah Saunders
➔ Permanente en voorbijgaande reflexen
- Primaire: noodzakelijk om te overleven
o Grijpreflex (3-4m)
o Zoekreflex (3-4m)
o Startle reflex (2-4 m)
o Asymmetrisch tonisch nekreflex (2-4m)
o Zuigreflex (12m)
o Stap- of loopreflex (persisteert)
o Moro (2-4 m)
- Permanente: blijven bestaan
o Ooglidreflex
o Pupilreflex
o Peesreflex: kniepees...
o Niezen/hoesten
o Slikreflex
o Terugtrekreflex
BEOORDELING VAN ONTWIKKELING
Ontwikkelingsstadia
- elk domein afzonderlijk/longitudinaal
o Mijlpalen
o Alarmtekenen
Reflexen
Identificatie
- normale/afwijkende ontwikkeling
- normale snelheid van ontwikkeling
- type afwijking
GEHOOR
Universele neonatale gehoorscreening (1998) → ideale methode vroegtijdige detectie
Modaliteiten (Vlaamse neonatale screening)
- > 2013: AlGO toestel vervangen door MAICO 11MB classic
o Snelle objectieve test: screent volledige gehoor
o Combinatie ABR met CE-chirp stimulus met ASSR algoritme
▪ Frequentiespecifieke stimuli, detectie van 35 dB gehoorverlies
▪ Simultaan beide oren
o 2-4 weken
o Risicokinderen: vanaf de geboorte
MB11 classic + CE-chirp stimulus
- Uiterst betrouwbaar
- Veilig, pijnloos en gratis
4