Organisatie van de welzijns- en
gezondheidszorg
1. Welzijn-en gezondheidszorg
• De basisbegrippen organisatie, gezondheid, ziekte, welzijn, welzijns- en gezondheidszorg,
gezondheidsbeleid en welzijnsbeleid met eigen woorden beschrijven
Organisatie:
Een samenwerkingsverband met een formeel structuur (vaste taken, verantwoordelijkheden, etc.)
tussen twee of meerdere personen, diensten, instanties of zorgvoorzieningen. Krachten, kennis en
vaardigheden worden er gebundeld om elk de eigen bedoeling te realiseren.
Gezondheid:
Een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn en niet slechts de
afwezigheid van ziekte.
→ holistische mensenvisie: Welzijn en gezondheid is een multidimensionaal gegeven en staat steeds
in wisselwerking met de omgeving en de maatschappij.
Ziekte:
Een verstoorde homeostase.
Welzijn:
Een toestand van voldoening en tevredenheid die ontstaat wanneer iemand tot ontplooiing komt op
individueel, relationeel en maatschappelijk vlak. Bv. gezond blijven, van het leven genieten, voldoende
sociale contacten, etc.
,Welzijnsbeleid:
Gericht op het realiseren van de toestand van welbevinden. Doel: elk mens zich goed laten voelen in
zijn vel.
Welzijnszorg:
Zorg aan individuen of groepen met een verhoogde sociale kwetsbaarheid (een tekort aan
ontplooiingsmogelijkheden).
Richt zich op personen of groepen die omwille van een probleem niet ten volle kunnen participeren
aan het maatschappelijk leven. Bieden steun in de vorm van: info, advies, begeleiding, activiteiten,
onderdak, etc.
Gezondheidszorg:
Handelingen die helpen om ziekte, lichamelijke of psychische beperkingen te voorkomen of te
genezen, en de verzorging van mensen met langdurige of ongeneeslijke gezondheidsproblemen.
Zowel curatief, preventief (screenen, sensibiliseren en vaccinatie) en monitoring (kwaliteitsbewaking).
Gezondheidsbeleid:
Streeft ernaar om ‘gezondheid’ te realiseren (herwinnen-bevorderen-in stand houden)
• De begrippen zelfzorg, mantelzorg, vrijwilligerswerk, zelfhulp, patiëntenplatform,
professionele zorg met eigen woorden beschrijven
Zelfzorg:
ADL, mensen die instaat zijn om te kunnen voldoen aan de eigen basisbehoeften, zijn in staat tot
zelfzorg. Behoud, terugwinnen en herstellen van de zelfzorg is het uitgangspunt.
Mantelzorg:
Niet-professionele zorg (activiteiten en vaardigheden die de zorgbehoevende niet zelf kan doen) die
± regelmatig wordt gegeven aan een zorgbehoevende persoon uit de affectieve omgeving. Het kan
een partner, een buur, een vriend, een ouder, etc. zijn.
Vrijwilligerswerk:
4 componenten:
• Activiteiten volledig op vrijwilligebasis
• Zonder financiële vergoeding (uitgezonderd eventuele onkostvergoedingen)
, • In georganiseerd verband
• Het heeft een maatschappelijk doel
Zelfhulpgroepen:
Verenigen mensen met een gemeenschappelijk probleem om samen ‘beter’ te worden.
Pakken veel voorkomende maar ook zeldzame problemen aan, zoals: fysieke ziektes, operatieve
ingrepen, psychosociale problemen, handicap, bijzondere sociale situaties (bv. nieuw samengesteld
gezin, etc.), verslavingen, etc.
Vlaams Patiëntenplatform:
Een aantal Vlaamse zelfhulpgroepen en patiëntenvereniging hebben zich verenigd in het Vlaamse
Patiëntenplatform.
Streeft naar een toegankelijke zorg op maat van de ZO en de omgeving. Om dit te bereiken is het
nodig dat zorgontvangers actief deelnemen aan de uitbouw van gezondheidszorg en -beleid. (de
stem van de ZO moet gehoord en gewaardeerd worden.
Professionele zorg:
?
• Duiden waarom de overheid initiatieven neemt op het vlak van echelonnering
- Juister en efficienter gebruik van middelen en voorzieningen
- Rationeel beheer en controle = kosten onder controle houden!
- Beter ordenen van het zorgaanbod: toenemende complexiteit en onverzichtelijkheid
- Betere taakverdeling en coördinatie = zorg op maat
• De kenmerken van de verschillende ordeningssystemen gestructureerd weergeven en die
ordeningssystemen toepassen op geziene diensten of voorzieningen uit de syllabus en
vaardigheidscolleges
→ DOEL:
- Hulp- en zorgvragen vertalen naar een zorg- en ondersteuningsaanbod
- Op maat van de zorgontvanger (noden en doelen centraal)
- Dialoog & overleg met de zorgontvanger en sociale achterban
, - Doelgerichte ordening
o Curatieve sector
▪ Het genezen/verzorgen van pathologiën (acuut/chronisch) staan centraal
▪ Omvat het proces vanaf onderoeken tot fiagnose, de behandeling en de
vervolgonderozken
o Preventieve gezondheidszorg: Initiatieven die doelbewust en systematisch een
probleem voorkomen en dit via verschillende niveaus
▪ Primaire preventie
• Er is geen actueel probleem, wel mogelijk potentieel
• Bv. Vaccinatie
▪ Secundaire preventie
• Vroegtijdig opsporen en behandelen
• Bv. borstscreening bij alle 50 jarige vrouwen
▪ Tertiaire preventie
• Verhinderen dat een probleem verder ontwikkelt
• Bv. bijwonen van rugschool bij intense rugproblemen
▪ Quaternaire preventie
• Alle maatregelen om de kwaliteit van het leven te behouden of
verbeteren, wanneer een gezondheidsprobleem niet meer verh-
olpen kan worden
• Bv. decubituspreventie bij palliatieve zorgverleners
▪ Quintaire preventie
• Ondersteuning van de mantelzorger voor een ZO met een niet-
omkeerbare aandoening
• Bv. Het begeleiden van ouders van een kind met het syndroom
van Down
o Revalidatiezorg
▪ Multidisciplinaire niet-acute of post-acute zorg
▪ Revalidatie bij acute problematiek, chronische ziekte of psychosociale
revalidatie
o Palliatieve gezondheidszorg
