Inleiding tot het recht (2de bach Communicatiewetenschappen, KU Leuven) - prof B. Demarsin
Volledige samenvatting van alle hoofdstukken & notities erin verwerkt
Inleiding tot het recht
Deel 1: omschrijving v. het begrip recht
Hoofdstuk 1: objectief vs. subjectief recht
Wat is recht?
etymologische oorsprong:
› link met overheidsgezag
dubbelzinnige notie:
› in objectieve zin
› in subjectieve zin
! Engels wel onderscheid: law (O) vs. right (S) <-> Ne: enkel ‘recht’
objectief recht = subjectief recht =
• recht als maatschappelijk fenomeen • recht bekeken vanuit individu
• algemene (on)geschreven uiterlijke • aanspraak die persoon aan rechtsnorm
gedragsregels (geen gedachten) ontleent
• afgedwongen door overheid op met die regels opgelegd gedrag
(doen (+ daad) / geven / laten (- daad))
• belangen v. mensen in hun onderling
verkeer ordenen & beschermen -> zaak gebruiken
-> v. andere ind. prestatie vereisen
• rechtsplichten
band O & S recht:
subjectief recht omdat je aanspraak beschermd is door het objectief recht
bv. prof recht betaald te worden (S) door objectieve regels (O)
bv. eigendomsrecht: O (wat is eigendom & hoe verkrijgt/verliest men het) -> S (eigendomsrecht)
-> subjectief recht geschonden (ongevraagd kamperen op eigendom): door O recht beroepen op hulp
gerechtelijk apparaat
objectief recht subjectief recht
-> gedragsregels (voorschriften) niet ten nadele v. bestemmeling maar ten voordele v. anderen
(vb.: verbod van onrechtmatige daad (art. 1382-1386 BW)
Artikel 1382 BW (vb. objectieve rechtsregel):
- iedere daad v. een mens
-> bv. slachtoffers verkeersongevallen
- waardoor aan een andere schade vergoeden
- wordt veroorzaakt
- verplicht degene door wiens schuld de schade is ontstaan
- deze te vergoeden
,→ wnr krijg je schadevergoeding? 3 voorwaarden:
! als voorwaarden voldaan zijn MOET rechter
1. schuldige daad (= een fout) schadevergoeding geven
2. schade
! alle rechters reageren hetzelfde o.b.v. regels:
3. oorzakelijk verband
voorspelbaar systeem
1) fout:
a) objectief component: de daad
overtreding rechtsnorm (regel)
bv. verboden door rood licht te rijden
overtreding algemene zorgvuldigheidsnorm (bonus pater familias-criterium)
= abstract wezen dat zich voorbeeldig in maatschappij gedraagt
-> geen zorgvuldig gedrag volgens rechter:
jouw gedrag vergelijken met wat normaal, redelijk persoon in dezelfde concrete
omstandigheden zou hebben gedaan bv. goede huisvader
• materiële & morele / immateriële schade
• verlies in geld waardeerbaar
• schending subjectief recht ≠ noodzakelijk & ≠ voldoende
=> aantonen dat belang geschonden is met een in geld waardeerbaar verlies tot gevolg
bv. zoon dood vader -> minder schade vergoeden: als erfgenaam brengt hij deel
economische schade aan zichzelf toe
bv. economische schade = groter bij moord op beroepsactieve pers. dan op
arbeidsongeschikte pers. met handicap
bv. broer verliest zus door ongeval: zij verzorgde zijn huishouden -> schadevergoeding
eisen wegens ‘verlies gratis huishoudster’, ook al bood objectief recht hem geen
subjectief recht op gratis huishoudhulp v. zus (dood zus -> financieel verlies)
‘schadeloosstelling’ = herstelmaatregelen om benadeelde te plaatsen in hypothetische toestand
waarin hij zou verkeerd hebben, mocht onrechtmatige daad nooit hebben plaatsgevonden
aansprakelijkheidsrecht: aan iemand schade veroorzaakt -> schade vergoeden
! enkel schade die iemand HEEFT VEROORZAAKT
Zou de schade zich hebben voorgedaan, zoals die zich concreet voordeed?
bv. wrm verwoest buurman auto? Hadden motorfiets van hem ervoor kapot gemaakt
(heleboel pesterijen A <-> B)
bv. ongeluk: been gewond & in ziekenhuis komt bacterie in wond: been moet geamputeerd
worden -> oorzaak dader ongeluk of niet? Ja! dader = aansprakelijk: zonder hem lag patiënt
niet in ziekenhuis
Rekening houden (bij beoordeling causaal verband) met voorbestemdheid (predispositie voor
schade)?
Be.: nee
-> fout aangemerkt als oorzaak schade -> dader MOET schade vergoeden, ongeacht gevoeligheid of
voorbestemdheid slachtoffer
bv. zwakke gezondheid: benadeelde = ‘voorbeschikt’ om schade te lijden
(fout: bij ‘normale’ benadeelde weinig schade & bij hem ernstige schade)
bv.: aanrijding gebouw -> instorting (stevig gebouw zou niet zijn ingestort)
bv.: pantoffel-eierschedelarrest
→ Be.: equivalentieleer
= elke fout zonder dewelke de schade zich niet zou hebben voorgedaan moet als oorzaak schade
worden beschouwt
(fout = noodzakelijke voorwaarde voor intreden schade)
-> alle oorzaken = equivalent (gelijkwaardig): allemaal noodzakelijk om de schade te laten intreden
→ Ne. & Dui.: theorie v. adequate oorzaak
= na vaststelling noodzakelijke oorzaken -> selectie maken v. de adequate oorzaak
(schade moet het normale & te verwachten gevolg zijn van de fout)
artikel 1382 BW bevat 2 objectieve gedragsregels:
1. verbod schade te berokkenen (opzettelijk of niet)
! 2. plicht schade te vergoeden
a → subjectief recht: op zorgvuldig gedrag medemens
ls & bij onzorgvuldig gedrag: schade vergoed zien
v
o
o artikel 1382 BW = buitencontractuele aansprakelijkheid
!
r
w
-> niet toegepast als personen die in contractuele band
verbonden zijn verplichtingen uit dat contract schenden
a (contractuele aansprakelijkheid)
als
rv
do
eo
nr
v
, Relevantie onderscheid S & O recht: administratief rechtscollege
bevoegdheidsverdeling:
gewone hoven & Raad van State (RvSt.)
rechtbanken
subjectief contentieux objectief contentieux
-> geschil m.b.t. recht: -> aanvechting objectieve rechtsregel:
schendt het subjectieve recht burger? oordelen over wettigheid bestuurshandelingen
-> oordelen over schadevergoeding omdat ze objectief recht schenden
! MAAR: onderscheid tegenwoordig vervaagd
-> toegenomen bevoegdheden RvSt:
kunnen ook subjectief rechtsherstel doen
werkdef. = geheel v. imperatieve door overheid afdwingbare regels voor uiterlijke gedragingen v.
rechtssubjecten
subjectief recht claimen → objectieve regel aanhalen (artikel WB)
KENMERKEN RECHTSREGELS:
1. IMPERATIEF (gebieden of verbieden):
→ gebieden (bevelen) een bepaald gedrag of inzet v. bepaalde middelen
• + omschreven: verplichte nakoming
bv.: art. 203, § 1 BW:
+ gedrag aan ouders opleggen: huisvesting, opvoeding & toezicht v. kinderen
• - omschreven: bestraffing niet nakoming
bv.: art. 422bis Sw.:
verplicht aan andere die zich in gevaar bevinden hulp te bieden: gebod niet nakomen ->
gestraft
→ verbieden een bepaald gedrag
bv.: art. 461 Sw.: verbod op diefstal
! gedrag kan anders, maar mag niet anders
<-> indicatief: regels die uitdrukken wat is (schijn)
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lienbloemen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €10,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
