Samenvatting handboek Mindful Geluk (Religie, zingeving en levensbeschouwing)
Tout pour ce livre (2)
École, étude et sujet
KUL
Psychologie
Religie, zingeving en levensbeschouwing (BKULA09C2A)
Tous les documents sur ce sujet (1)
Vendeur
S'abonner
amber_hofmans
Aperçu du contenu
SAMENVATTING RELIGIE
Les 1: Inleiding: nieuwe tijden, oude noden
Wetenschappelijke benadering
“wetenschappelijk”: kritische reflectie, wetenschappelijke methodologie
o Kritisch denken over alle aspecten in je leven DUS ook over religie: niet alles
aannemen/verwerpen
“vraagstukken”: geen gefixeerde noch definitieve antwoorden
o “dogmatisme” = de systematische verwerping van twijfel of de weigering van
bevraging van dogma’s
Uitgangspunt: huidige situatie – joods-christelijke traditie
Oudtestamentische ‘wijsheidsliteratuur’
o OT = wat we delen met de joden = Hebreeuwse Bijbel = TeNaK
o NT = verhalen over Jezus
Bijbelse insteek
Bijbel = existentiële literatuur, gelovige reflectie
o NIET uit de hemel gevallen
o Bestaan 100den versies van, elk boek heeft een hele geschiedenis van aanpassingen
DUS = gegroeide literatuur
o Mensen hebben dit geschreven op een zoekende manier, al nadenkend over zichzelf,
NIET dogmatisch
De Bijbel < biblia < grieks: ‘de boeken’ => grieks: ‘de heilige boeken’
o Meervoud: OT en NT
o OT = reflectie over dagdagelijkse ervaringen, zin van het leven = wijsheidsliteratuur
TeNaK en OT
TeNaK = 3 delen van de Joodse/Hebreeuwse Bijbel:
o Torah – de Wet = 5 grote boeken over de wet
o Nebi’im – de Profeten = opgedeeld in de vroege (= boeken/verhalen over profeten)
en de late (boeken van een profeet)
o Ketouvîm – de Geschriften = psalmen, spreuken waarin wijsheid centraal staat
Al deze boeken zitten in het OT (wel andere volgorde), MAAR ook extra delen in het OT
afkomstig vd Oude Grieken
4 delen van het OT:
o De Pentateuch (de vijf rollen) = Torah
o De ‘historische’ boeken = vroege profeten
o De ‘poëtische’ boeken = K
o De ‘profetische’ boeken = late profeten
Inhoud vd cursus
Deze tijd: mensen zijn op zoek naar wat ‘echt telt’, ‘geluk’, ‘zingeving’, ‘wijsheid’
toenemend succes van ‘mindfulness’, existentiële en wetenschappelijke reflectie op ‘geluk’,
aandacht voor het hier en nu, yoga, meditatie, heelheid en harmonie, existentiële filosofie,
wijsheid
1
, = nieuwe ‘religiositeit’ brengt stukken van het eeuwenoud joods-christelijk gedachtegoed
terug, hoewel ze vaak vergeten zijn deze terug onder de aandacht brengen
Nieuwe tijden, oude noden
Premoderniteit
o Één overkoepelend christelijk baldakijn
o Cultuur en religie zijn onlosmakelijk verbonden
o Religie heeft een antwoord op alle vragen (politiek, medisch, sociaal)
o Kerk staat in het centrum (en evt klooster), daarrond staan huizen, daarrond de
stadswallen
o Stadhuis van bv. Leuven (= politiek gebouw): Bijbelse taferelen in de nissen
Moderniteit (vanaf 18e eeuw)
o Gefragmenteerde, onderscheiden domeinen met eigen grenzen religie wordt 1
domein, naast het domein van bv. geneeskunde
o Eigen discours, particuliere logica, specifieke rationaliteit
Structurele differentiëring = elk domein wordt gedifferentieerd, eigen
discours en logica
Bv. tandpijn tandarts (ipv bidden tot de heilige Apollonia)
Functionele rationalisering = we willen de werkelijkheid begrijpen
Nieuwe antwoorden op vragen nieuwe vragen worden opgewekt
meer onzekerheid ( postmoderniteit)
o Ook invloed op het denken van de mens/persoon compartimenten met specifieke
benadering bij:
Lichamelijke deelgebieden aparte specialismes, bv. endocrinoloog,
uroloog, neuroloog
Mentale geestelijke vermogens
o DUS fragmentering op zowel samenlevings- als op menselijk niveau
VOORDEEL: goede specialisatie
NADEEL: globaalbeeld gaat verloren, bv. cardioloog weet niets over nieren
Postmoderniteit
o Paradox:
Christendom is minder evident (trouwen voor de kerk, naar de mis gaan,
communie) = conventioneel, traditioneel
Wel zoeken mensen naar geluk, zingeving, iets wat ons leven draagt
o Ervaring van menselijke onmacht en ontoereikendheid, transcendente
werkelijkheidsfactoren, ‘religie zonder God’
Er zijn, ondanks moderniteit, toch onoplosbare vragen
Bv. wat is liefde?
Transcendent = overstijgend is er toch iets meer?
Iets dat onze analyseerbare, beschrijfbare werkelijkheid overstijgt
Heropleving zoeken naar diepgang = religie zonder God
o Op zoek naar diepgang en authenticiteit
Attitude van aandachtig-heid ~ mindfulness
‘heid’: blijft bestaan zoeken naar bewuste levenshouding,
stilstaan ipv steeds blijven doorgaan
Verzuchting naar verbondenheid in harmonie met de gehele werkelijkheid ~
connectedness
2
, Fragmentatie verbondenheid, wij als deel vd werkelijkheid, één
met jezelf/de werkelijkheid, omringend + overstijgend
Verlangen naar ‘heelheid’, ‘eenwording’
Terug naar samenhang?
Geneeskunde: terug samenhang tussen lichamelijke en mentale problemen
Groeiend besef van samenhang en onderlinge connectie
o Lichamelijke klachten
~ psychologische, sociale of mentale problemen
Bv. niet kunnen eten geen lichamelijk probleem (gastroscopie oké), wel
mentaal
o Mentaal onbehagen
~ lichamelijke oorzaken
Bv. heel prikkelbaar niet mentaal, wel lichamelijk: hyperthyreoïdie
Strikt onderscheid rede-emotie
o Emotie bepaalt denken, gedachten bepalen emoties
o Fysieke reactie vs. fictieve gedachte
Bv. denken aan citroen speekselproductie
o Auto-educatie van onze gedachten
Groeiende aandacht naar zingeving
Groeiende aandacht voor zingeving
o Bv. Libelle: 2 pagina’s DUS mensen zijn ermee bezig
o Bv. Rituals
Ritual of ayurveda = traditie van het Boeddhisme ~ tot rust komen
Vrouw in zenhouding meditatie
Namaste = harmonie met jezelf, je naaste en God
‘slow down’, naar wat echt telt, “soul” op het niveau van zingeving
Tsuru = Japanse kraanvogel = brenger van wijsheid
Advent ~ Christelijk kerstfeest
o DUS religie zit overal, ookal niet in de strikte religieuze betekenis
o Bv. lobby hotel: niet over God, wel diepere waarden van het mens zijn
o Bv. theezakjes met nadenkboodschappen
Yogathee: expliciet gelinkt aan religiositeit: diepere grondlaag
Meditatie = bewustzijnsvorm maar OOK religieus
Wat is de kern van het mens-zijn?
‘Tekenen van de tijd’ (Vaticanum II)
Diepste existentiële niveau: zoektocht naar harmonie met en in de werkelijkheid, naar
heelheid en transcendentie
Voorbij concrete invulling, naar het diepste niveau van religieus aanvoelen, ‘beyond’
o Voorbij concrete godsdiensten zijn die niet allemaal voortgekomen uit hetzelfde
allerdiepste niveau van harmonie, heelheid en transcendentie
Nieuw vertrekpunt?
Ook in Joods-Christelijke traditie analoog, maar bedolven onder het stof vd tijd
Herontdekken en situeren in nieuwe actuele context
o Hersitueren, bv.: meditatie niet direct linken aan het oosten: kwam ook al veel
vroeger in het christendom voor
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur amber_hofmans. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.