Samenvatting Internationale Handels-& betalingstechnieken (6 de editie)
Hoofdstuk 1: Internationale Handel
Enkele begrippen:
- Reefer container: De lengte van een container drukt men altijd uit in ‘voet’. 1 voet = 30,48cm. In
een reefer container kam men de temperatuur (-60 °C tot +40°C) en vochtigheid controleren.
- Stuffen: de goederen op een oordeelkundige wijze in de container plaatsen. Efficiëntie!
-
- Rederij: een onderneming die schepen, al dan niet met bemanning, ter beschikking stelt van een
andere partij die dan de economische exploitatie voor haar rekening neemt.
- Transittijd: dit is de tijd die nodig is om van de haven van vertrek naar de haven van
bestemming te varen.
Internationale handel
= zorgen voor de distributie van de goederen naar die plaatsen waar ze worden gevraagd en daarvan
een winstgevende activiteit maken.
De ondersteunende functies van internationale handel zijn:
- Vervoer (incl. laden & lossen)
- Verzekeren tegen schade tijdens vervoer
- Opslag
- Douane en overheidsreglementering
- Betalingsvormen
Handige technieken van de internationale handel zijn:
- Internationaal uniforme vervoerreglementering (EU, wereld)
- Incoterms (uniforme leveringsvoorwaarden)
- Bijzondere betalingstechnieken (documentair krediet, bankcheque,..)
- Bijzondere douanereglementering (tijdelijke invoer, vrijstelling rechten)
- Vormen van bescherming tegen wisselkoersrisico
Redenen voor de internationale handel zijn:
- De goederen zijn niet overal beschikbaar (aardolie, koffie, bananen). Dit komt door de
natuurlijke facturen zoals ondergrond, klimaat en reliëf.
- Sommige goederen kunnen op andere plaatsen goedkoper worden aangekocht (garens,
schoenen,..). Dit is te wijten aan socio-economische factoren zoals lagere lonen-lagere sociale
lasten, lagere belastingen, hogere productiviteit, betere scholing, aanbod arbeidskrachten,..
- De vervoertechnieken ontwikkelen zich steeds verder (koelschepen, tankschepen,
containervervoer, luchtvervoer, pijpleiding)
, - Globalisering van de economie: Door intensievere contacten tussen de verschillende delen van
de wereld leren we andere producten kennen, producten die we regelmatig willen consumeren
(bv. Kiwi)
Europese Unie in een notendop
- 1958: start van de EEG (Europese Economische Gemeenschap) met 6 landen (België, Luxemburg,
Nederland, Frankrijk, Duitsland en Italië) na ondertekening van het Verdrag van Rome.
- 1979: start van het EMS (Europees Monetair Systeem) waarbij een aantal lidstaten onderling de
koersen vastleggen tussen hun munten. Op de wisselmarkten mogen die koersen maar beperkt
schommelen (+-2,25%)
- 1991: Verdrag van Maastricht waarin wordt vastgelegd dat het einddoel van de EG de vorming
is van een Economische en Monetair Unie met 1 gemeenschappelijk munt: de euro. We spreken
vanaf nu van een Europese Unie i.p.v. een EG.
- 1993: Afschaffen van de douaneformaliteiten aan de interne grenzen; de EU wordt 1 markt,
‘zonder binnengrenzen’ en zonder controles op de interne handel.
- 1999: De euro wordt in gebruik genomen. Op 01/01 worden de koersen vastgelegd tussen de
euro en de munten van de 11 landen die de eurozone willen vormen. De nieuwe munt wordt
alleen nog gebruikt bij girale transacties.
- 2002: Voor 300 miljoen inwoners van de EU worden de nationale munten vervangen door de
euromunten en biljetten.
- 2009: Verdrag van Lissabon. Het voert een aantal hervormingen door om de EU democratischer
en beter bestuurbaar te maken en omvat een aantal wijzigingen op de vroeger basisverdragen
van Rome & Maastricht. Dit verdrag voorziet 2 nieuwe functies. Permanente voorzitter van de
Europese Raad van Staatshoofden en regeringsleiders (Charles Michel) en hoge
vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken (Josep Borrell).
Landen van de EU
- België, Luxemburg, Nederland, Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje, Portugal, Zweden, Finland,
Denemarken, Letland, Estland, Litouwen, Oostenrijk, Kroatië, Slovenië, Slowakije, Griekenland,
Cyprus, Malta, Roemenië, Bulgarije, Hongarije, Tsjechië, Ierland en Polen
Verdrag van Rome vs. Verdrag van Maastricht
Verdrag v. Rome = samenwerking lidstaten via de vorming van een douane-unie en een
gemeenschappelijk markt moet leiden tot een economische unie.
Douane-unie: Vrij verkeer van goederen, gemeenschappelijk buitentarief (GBT) en gemeenschappelijke
handelspolitiek. Bij vrije-handelszone (zie slide 20) is er vrije handel, geen gemeenschappelijk
handelspolitiek (elk zijn eigen invoerrechten en douaneprocedure) vb.: NAFTA (US-CA-MEX)
Gemeenschappelijke markt: dezelfde als douane-unie + vrij verkeer van diensten en productiefactoren.
Verdrag v. Maastricht = Europese samenwerking moet leiden tot de vorming van een Economische en
monetaire unie (EMU) en het gebruik van een gemeenschappelijk munt: de euro.
,Economische Unie: dezelfde als gemeenschappelijke markt + geharmoniseerd economisch beleid (bv:
fiscaal beleid, energiebeleid,…)
Monetaire Unie: dezelfde als EU + geharmoniseerd monetair beleid (afspraken op vlak van rente en
krediet) en vaste wisselkoersen tussen de munten van de leden.
Schengenakkoord
= vrij verkeer van personen. Geen controles meer op het personenverkeer aan de binnengrenzen in de
EU. Het is ondertekend door 22 lidstaten en 4 EFTA-landen (No, Zwi, Ijs, Lie). Geen VK en geen Ierland.
Bulgarije, Cyprus, Kroatië en Roemenië zitten in de overgangsfase.
Hoe lid worden van de EU?
Voldoen aan de 4 criteria van Kopenhagen.
- Stabiele instellingen (democratie, rechtstaat, mensenrechten en respect voor minderheden)
- Functionerende markteconomie
- Gaat akkoord met de politieke, economische en monetaire doelstellingen van de EU
- Aanpassen administratieve structuren met het oog op integratie.
De voordelen van uitbreiding door de EU
- Stabiliteit in Europa en invloed op wereldvlak vergroten.
- Het bevordert de economische groei door uitbreiding van de markt.
Toekomstige lidstaten van de EU
Kandidaat: Turkije, Montenegro, Servië, Roemenië en Albanië zijn aanvaard.
Potentiele Kandidaat: Bosnië-Herzegovina en Kosovo.
Beslissingsstructuur in de EU
- Europese Raad en Europees Parlement: nemen de beslissingen unaniem (veiligheid,
belastingen,..) of met gekwalificeerde meerderheid. Voorstel is OK als meerderheid van de
landen (55%) voor stemt terwijl die landen (minstens 65% van de bevolking) vertegenwoordigen.
- Europese Commissie: zij voeren het Europees beleid. Voorzitter: Ursula Von Der Leyen
Beleidsinstrumenten van de EU
- Verordeningen: Zijn bindend voor alle lidstaten
- Richtlijnen: Elk lidstaat moet zijn nationale wetgeving aanpassen om het gestelde doel te
bereiken.
Supranationaal gezag
Europese instellingen nemen beslissingen over bepaalde beleidsdomeinen (handelsbeleid, asielbeleid,..)
Conclusies wereldhandel in cijfers
- België staat op de 11de plaats op vlak van wereldhandel (2,5%)
- De EU is de grootste economische mogendheid ter wereld.
- De EU is de 2de grootste handelsblok in de wereld na China
,- Uitvoer >invoer: overschot op de handelsbalans.
- Buurlanden belangrijkste handelspartners (Duitsland, Frankrijk, Nederland)
- Ongeveer 72 % van onze internationale handel gebeurt met andere EU‐ lidstaten
,Hoofdstuk 2: Internationale Verkoop
Tussenpersonen bij het ontstaan van handelscontracten
- Handelsagent: Het is een zelfstandig tussenpersoon die werk met een agentuurcontract van
bepaalde duur. De opdrachtgever is principaal. Hij werkt in naam van en voor rekening van de
opdrachtgever. Hij heeft 1 of meerdere opdrachtgevers. Hij ontvangt een provisie. Zowel
aankoop of verkoopagent (meestal) Vb.: scheepsagent, luchtvaartsagent en verzekeringsagent.
- Commissionair: Het is een zelfstandig tussenpersoon die optreedt in eigen naam maar voor
rekening van 1 of meerdere opdrachtgevers (committent). Er is geen contract van bepaalde
duur. Hij werkt per opdracht Hij ontvangt een commissie. Zowel aankoop (meestal) of verkoop
Vb.: expediteur, luchtvrachtsagent.
- Makelaar: Het is een zelfstandig tussenpersoon die bemiddelt bij een contract. Hij zoekt een
tegenpartij voor zijn opdrachtgever (lastgever). Hij heeft 1 of meerdere opdrachtgevers. Hij
ontvangt een makelaarsloon/courtage. Zowel aankoop of verkoop Vb.: scheepsmakelaar,
vervoermakelaar, verzekeringsmakelaar.
Tussenpersonen bij het vervoer en logistieke diensten
- Commissionair-expediteur: Tussenpersoon bij het goederenvervoer. Hij verleent de nodige
diensten om goederen in goede staat, tijdig en zo voordelig mogelijk van de plaats van productie
naar de plaats van bestemming te brengen en organiseert het vervoer, maakt afspraken met
vervoerders, brengt noodzakelijke formaliteiten in orde.
Zijn taken zijn: advies, opstellen vervoersdocumenten, regelen aanvoer en afvoer van goederen,
in ontvangst nemen van goederen, tijdelijke opslag, stuffen & strippen, goederenverzekering,…
- Douanevertegenwoordiger: Tussenpersoon die zich gespecialiseerd heeft in de materie van
douane, accijnzen, invoer, uitvoer of doorvoer. Hij heeft hiervoor een erkenning gekregen nl.
immatriculatienummer. Hij is ook verplicht een computerlisting bij te houden waarin alle
douaneverrichtingen die hij vervult voor derden chronologisch genoteerd worden (repertorium)
- Goederenbehandelaar: die doet de overslag van de goederen (bv in zeehavens). Hij staat in
voor het laden/lossen van de goederen uit een schip. Ze hebben gespecialiseerd laad- en
losapparatuur afhankelijk van de aard van de goederen en opslagcapaciteit. Vb.; terminal-
operators.
- Natie: vervult vandaag de rol van expeditieur en goederenbehandelaar. Het heeft dezelfde
beroepsactiviteit en behartigt de belangen van de leden. Vooral binnen haventerrein activiteiten.
Vb.; katoen-natie.
, - Scheepsagent: Die behartigt de belangen van buitenlandse rederijen die geen eigen
vertegenwoordigingskantoren hebben in de havens die ze aandoen. Ze treden alleen op bij de
lijnvaart. Zij sluiten vervoersovereenkomsten af namens de rederijen die ze vertegenwoordigen
en zorgen dat de havenrechten worden betaald documenten bij de goederen worden afgeleverd,
vrachten worden geïnd,.. Die zorgt er ook voor dat de nodige loodsen, sleepboten ligplaatsen
beschikbaar zijn voor de binnenkomende schepen.
- Scheepsmakelaar (shipbroker): die treedt op als tussenpersoon voor het bevrachten van
schepen. Meestal bij wilde vaart of trampvaart. Wie lege schepen heeft, zal via een
scheepsmakelaar een lading proberen te vinden.
- Luchtvaartagent: Zij proberen voor buitenlandse luchtvaartmaatschappijen vrachten te
verkrijgen.
- Luchtvrachtagent: Het is een expediteur in de luchtvaart (IATA-agent). IATA= International Air
Transport Association. Zij treden op voor luchtvaartmaatschappijen en anderzijds behartigt hij
de belangen van de klanten.
Verkoopovereenkomst
= Afspraken bij verkoop.
Algemene verkoopsvoorwaarden
Zijn op alle verkopen van de onderneming van toepassing. Ze dienen op de orderbevestiging worden
vermeld. Er zijn modelvoorwaarden bij de beroepsfederaties.
Bijzondere verkoopsvoorwaarden
Ze leggen een bepaald aspect van de verkoop vast. Ze hebben betrekking op de aard en kwaliteit van de
goederen, hoeveelheid, prijs, verpakking, plaats en tijdstip van levering, betaling, garantie, juridische
aspecten, enz..
Leveringsvoorwaarden – Incoterms
- Het zijn standaard leveringsvoorwaarden gebruikt in de internationale handel (ICC Rules 2020).
Het zijn geen wettelijke voorschriften. Partijen beslissen vrijwillig of ze die Incoterms gebruiken.
Ze regelen de wederzijdse verplichtingen van verkoper/Koper op vlak van kosten, risico’s en
taken. Ze regelen niets over de eigendomsoverdracht, noch over de betaling. De officiële versie
is de Engelse versie.
Elke vervoersvorm: EXW, FCA, CPT, CIP, DAP, DPU en DDP
Zeevaart & binnenvaart: FAS, FOB, CFR en CIF
Luchtvervoer, spoorvervoer, roll-on/off: FCA
Rode lijn is de lijn van de risico’s.
Groene lijn is de lijn van de kosten en de taak.
, Incoterms (zie slides voor de tekening)
Incoterms van groep 1 – voor alle vervoersvormen
1) EXW – EX WORKS (+afgesproken plaats). → Af fabriek
Verkoper voldoet aan zijn leveringsplicht wanneer hij de goederen met de juiste afspraken in zijn
bedrijfspand overdraagt aan de koper.
Verkoper
- Zorgt dat de goederen tijdig klaar zijn (verpakking, klaar voor transport, factuur,…)
- Verleent hulp aan de koper voor het verkrijgen van een uitvoervergunning of andere officiële
toelatingen voor de export, dit op vraag en op kosten en risico van de koper.
- Kiest waar de levering zal plaatsvinden
Koper
- Organiseert het volledige vervoer (incl. keuze vervoersvorm en vervoerder)
- Draagt alle kosten verbonden aan transport (incl. laden).
- Draagt het risico voor schade aan de vervoerde goederen, vanaf de aflevering van de goederen
aan de vervoerder. Goederenverzekering is niet verplicht.
- Verantwoordelijk voor de uitklaring van de goederen in het uitvoerland.
2) FCA – Free Carrier (+ overeengekomen plaats) → Vrachtvrij tot vervoerder
Verkoper voldoet aan zijn leveringsplicht wanneer hij de goederen + documenten uitgeklaard aan de
door de koper gekozen vervoerder heeft overgedragen op de plaats zoals afgesproken (vervoerterminal)
Verkoper
- Zorgt dat de goederen tijdig klaar zijn (verpakking, klaar voor transport, factuur,…)
- Draagt de vervoerskosten en de risico’s tot de goederen bij de vervoerder of vervoerterminal
zijn. Heeft de koper geen precies punt aangegeven, dan kan de verkoper i/d genoemde plaats
kiezen tot welk punt hij verantwoordelijk is voor de goederen.
- Draagt alle kosten/lasten die verbonden zijn aan het vervullen van de uitvoerformaliteiten en
zorgt ook voor de uitvoervergunning.
Koper
- Staat in voor het vervoer (incl. laden), vanaf de overeengekomen plaats. Rekening en risico voor
de koper.
- Draagt het risico voor schade aan de vervoerde goederen vanaf de aflevering van de goederen
bij de vervoerder (incl. lading). Goederenverzekering niet verplicht.
- Staat in voor het vervullen van de invoer- of doorvoerformaliteiten en betaalt alle belastingen
en andere officiële heffingen die bij de invoer verschuldigd zijn in land van bestemming.
