INTERNATIONALE BEDRIJFSOMGEVING
(2020 – 2021)
Inhoud
Hoofdstuk 1: Inleiding in internationaal ondernemen .......................................................................................2
Hoofdstuk 2: Politieke en economische omgeving ..............................................................................................5
Hoofdstuk 3: Cultuur ........................................................................................................................................................9
Hoofdstuk 4: Management en organisatie in een internationale omgeving ........................................... 15
Hoofdstuk 5: Externe analyse in een internationale omgeving ................................................................... 23
Hoofdstuk 6: Marktentreevormen en internationale marketing ................................................................ 27
,Hoofdstuk 1: Inleiding in internationaal ondernemen
Definities
Internationaal ondernemen: de ontwikkeling van internationale economische activiteiten
en/of handelingen om zaken te doen met het buitenland via
• handel
• het sluiten van internationale samenwerkingsverbanden
• uitbesteding van activiteiten
• buitenlandse investeringen
voor het realiseren van o.a. loonkostvoordelen, schaalvoordelen, kennisverwerving…
Globalisering: ver doorgedreven internationalisering met wereldwijde spreiding van arbeid,
kapitaal, kennis binnen ‘global value chains’ waardoor landsgrenzen steeds meer vervagen.
Voor- en nadelen globalisering
* Draagt bij aan hogere * Grotere kans op ondermijning
economische groei en welvaart van lonen in ontwikkelde landen
(lagere prijzen wegens toename * Toename uitbuiting arbeiders
concurrentie) in minder ontwikkelde landen
* Deelt technologische en andere * Geeft multinationals veel macht
kennis
* Cultuurverschillen (bv.
* Leidt tot wijdverspreide verschillende spreektalen)
culturele integratie
* Toename concurrentie
* De consument heeft meer (omwille van een grotere
keuze (differentiatie, unieke prijsdruk)
producten, prijsvergelijking…)
Gevolg coronavirus op globalisering: enerzijds zullen sommige zaken veel sneller gaan (e-
commerce), maar anderzijds zullen heel wat landen proberen hun productiesysteem iets meer
lokaal te houden, waardoor de globalisering deels afgeremd wordt.
Bruto Nationaal Product (BNP)
Het totaal van wat er in een land wordt geproduceerd aan goederen en diensten + de uit het
buitenland afkomstige inkomens die men ontvangt als beloning voor het ter beschikking stellen
van de productiefactoren → belangrijke maatstaf voor de economische prestaties van een land
Voorbeelden uit de praktijk
Flying Tiger
Men probeert op lange termijn te groeien en opereert o.b.v. partnerships. Ze bouwen een 50/50
partnership uit met een lokale partner → 2 voordelen:
• De lokale partner kent de markt als de beste (consumentenvoorkeuren,
overheidsreglementering…) = knowhow
• Het risico wordt verdeeld/verlaagd
➔ Dit is een succesvol businessmodel om snel te groeien op internationaal gebied
2
,Wal-Mart vs. Amazon
Wal-Mart is momenteel de grootste onderneming ter wereld (omzet, aantal werknemers…). Maar
Amazon is recent een belangrijke groeier en vormt een grote concurrent. Door de toename van e-
commerce heeft Wal-Mart enkele initiatieven ondernomen om zich te differentiëren van Amazon:
• Tiktok overnemen (globaal platform, jongeren als doelgroep…)
• Wal-Mart+ (abonnement waarbij producten dezelfde dag geleverd worden)
Toenemende globalisering
Voornaamste externe redenen/drijvende factoren:
• Liberalisering van de markten onder invloed van WTO, grenzen vervagen
• Toenemende competitieve druk wereldwijd
• Nieuwe internationale communicatiemiddelen (bv. internet)
• Verbeterd en sneller internationaal transport
• Meer gelijkende markten en homogene vraag (bv. iedereen wil een smartphone)
➔ Stijgend BNP in opkomende groeilanden
Duurzaam ondernemen (corporate social responsibility – CSR)
Menselijke kant van het ondernemen
(lonen, arbeidsrechten en -omstandigheden, scholing,
diversiteit
Balans tussen deze 3
Efficiënt, zuinig en bewust omgaan met grondstoffen,
energie, milieu en natuur pijlers (people, planet,
profit) is noodzakelijk!
Winst maken voor de continuering van de onderneming,
nieuwe investeringen, dividenduitkeringen, sponsoring,
goede doelenbeleid, ethische waarden...
Bouwstenen van internationaal ondernemen en hun motieven
INTERNATIONAAL ONDERNEMEN
Internationale handel van goederen en
diensten Buitenlandse investeringen
Buitenlandse directe Opstarten of overnemen van
Import Export investeringen (BDI) een bedrijf in het buitenland
3
, 1. INTERNATIONALE HANDEL VAN GOEDEREN EN DIENSTEN
Klassieke theorieën Vervolgens Porter
(macro-economische • Schaalvoordelen • Factorcondities op de
condities) • Productdifferentiatie (via thuismarkt: arbeid, kapitaal,
• Arbeid kwaliteit, service...) infrastructuur, technologie...
• Technologische ontwikkeling, • Vraagcondities: koopkracht,
• Kapitaal buitenlandse concurrenten...
kennisdeling
• Werkgelegenheid • Markt- of vraagcondities (bv. • Mate en aard van
• BNP België: open, kleine economie) binnenlandse concurrentie en
•Land dat goedkoopst kan markt
produceren of over • Aanwezigheid van voldoende
meeste productiefactoren toeleverende bedrijvigheid
beschikt, zal produceren
IMPORT EXPORT
= het kopen van buitenlandse producten/diensten = het uitvoeren van binnenlandse producten/diensten
• Oogpunt: goedkoper in het buitenland door • Nieuwe techniek en nieuwe producten
• lage arbeidskosten • Kleine binnenlandse markt (te kleine vraag/te groot
aanbod)
• aanwezigheid van grondstoffen
• Continuïteit (--> nieuwe afzetmarkten zoeken)
• Ontbreken van product/dienst op de thuismarkt • Concurrerende kostprijs
• Overcapaciteit
• Voornaamste exportbestemmingen Vlaamse KMO's 2019
• Binnen EU: Nederland, Frankrijk, Duitsland
• Buiten EU: VS, China, Japan
2. BUITENLANDSE INVESTERINGEN (p. 22 – 28)
PROACTIEVE MOTIEVEN REACTIEVE MOTIEVEN
= Komen voort uit het beleid dat een bedrijf zelf = Komen voort uit invloeden of bedreigingen
opstelt van buitenaf
• Winst- en groeidoelstellingen • Concurrentiekracht
• Wil van management • Kleine en/of verzadigde thuismarkt
• Onderscheidend vermogen van product • Benutten van overcapaciteit
• Inspelen op marktkansen in buitenland • Verminderen afhankelijkheid klanten/leveranciers
• Schaalvoordelen • Stabilisatie van seizoensinvloeden
• Integratie van bedrijfskolom • Nabijheid van klanten/leveranciers
• Belastingvoordelen • Korte houdbaarheid van product
Coronavirus (reactief): bedrijven verliezen vertrouwen en hebben geen extra geld meer,
waardoor sommigen hun filialen zullen verkopen om snel aan geld te raken → 2020 + 2021: daling
buitenlandse investeringen
Top 3:
• Inflows: VS, China, Nederland
• Outflows: Japan, China, Frankrijk
4
, Hoofdstuk 2: Politieke en economische omgeving
Vrije handel
➔ Wordt gestimuleerd door de WTO
Voordelen van vrij verkeer van goederen en diensten:
• Ruimer assortiment voor consumenten
• Prijzen dalen wegens grotere concurrentie
• Kwaliteit verbetert wegens concurrentie
Volledig vrij handelsverkeer wordt beperkt door:
• Economische samenwerkingen tussen landen
• Protectionistische maatregelen om de eigen economie te beschermen
Belgische handelspolitiek is sterk verbonden met het gemeenschappelijk handelsbeleid van de EU
➔ Vrij verkeer van goederen en diensten binnen de EU
➔ 1 gemeenschappelijk importtarief
1. ECONOMISCHE SAMENWERKING
GEMEENSCHAPPELIJKE ECONOMISCHE UNIE EN
VRIJHANDELSZONE DOUANE-UNIE
MARKT MONETAIRE UNIE (EMU)
• Er bestaan geen • Afschaffen van • Het is een douane- • Monetair beleid
handelsbeperkende importtarieven unie, aangevuld met o.l.v. Europese
maatregelen tussen tussen 2 of meer nadere bepalingen Centrale Bank met
de deelnemende landen + 1 over stimulering 1 munt als
landen. gemeenschappelijk onderlinge handel en
buitentarief. economische
betalingseenheid in
• Voor andere landen
blijft elke deelnemer samenwerking. 18 EU-lidstaten
• Voorbeelden:
zijn eigen • Mercosur • Voorbeeld: Europese • Het nationale
douanebeleid • Turkije en EU: geen Unie (tabel 2.1 economische beleid
behouden. invoerrechten bij handboek) wordt door de
• Voordelen: handel tussen EU en --> Vrij verkeer van lidstaten op elkaar
•Efficiënte inzet Turkije goederen, diensten en afgestemd
productiefactoren (uitgezonderd productiefactoren
olijfolie en bepaalde binnen de 28 EU-
•Stimulans landen --> Geen
concurrentie landbouwproducten)
+ gemeenschappelijk invoertaxen binnen EU
•Voorkomen --> Zelfde invoertaxen
handelsoorlog buiteninvoertarief
voor import buiten EU
•Bevorderen handel & --> EU streeft naar:
investeringen • Harmonische,
•Bevorderen welvaart evenwichtige en
• Voorbeelden: EFTA duurzame economie
(EVA), EVA zonder • Hoog niveau en
Zwitserland, NAFTA bescherming
levensstandaard
• Solidariteit tussen
lidstaten
EU: ambities 2019 – 2024
AN ECONOMY THAT A EUROPE FIT FOR THE
A EUROPEAN GREEN
WORKS FOR THE DIGITAL AGE
DEAL
PEOPLE Kansen grijpen op vlak van
Het eerste klimaatneutraal
Sociale eerlijkheid en het digitaal tijdperk binnen
continent
welvaart veilige en ethische grenzen
PROMOTING OUR
A STRONGER EUROPE IN A NEW PUSH FOR
EUROPEAN WAY OF LIFE
THE WORLD EUROPEAN DEMOCRACY
Een Unie met gelijkheid en
Het imago van Het systeem van
diversiteit die opkomt
verantwoordelijk globaal democratie voeden,
voor gerechtigheid en
leiderschap versterken beschermen en versterken 5
waarden
