Geslaagd 1e zit - Dit is een samenvatting van het vak medische ethiek gegeven door Prof. Dierickx en Prof. Gastmans. Gebaseerd op de cursus en mijn notities uit de les.
Waardigheidsbevorderende zorg, kwetsbaarheid, zorg en waardigheid als ethische fundamenten
van gezondheidszorg
1.1 Een ethiek van principes ..................................................................................................................................................3
1.2 De 3 ethische pijlers van gezondheidzorg ........................................................................................................................5
1.3 Waardigheidsbevorderende zorg: tussen kwetsbaarheid en waardigheid ...........................................................................6
Levenseindezorg
2.1 Introductie ......................................................................................................................................................................8
2.2 Euthanasie voor patiënten met vergevorderde dementie ....................................................................................................9
2.3 Euthanasie bij pasgeborenen .........................................................................................................................................10
2.4 Gewetensbezwaren .......................................................................................................................................................11
Prenatale diagnostiek
4.1 Inleiding .......................................................................................................................................................................15
4.2 Prenatale diagnose voor familiale borstkanker ................................................................................................................18
4.3 Ethische aspecten van vruchtbaarheidsbehandelingen .....................................................................................................19
Verzamelen, bewaren en onderzoeken van menselijk lichaamsmateriaal
5.1 Kinderen en biobanken: ethische vragen ........................................................................................................................22
5.2 Menselijke waardigheid en menselijk lichaamsmateriaal: betekenisvolle ethische relatie ....................................................25
Principes en evoluties in arts-patiëntrelatie
6.1 Vrije, geïnformeerde toestemming & privacy ...................................................................................................................28
6.2 Recht om niet te weten vanuit personalistisch gezondheidsperspectief ..............................................................................32
6.3 De arts-patiëntrelatie in het digitaal tijdperk ....................................................................................................................33
Ethica en genetica
7.2 Ethische uitdagingen bij analyse van het menselijke genoom ............................................................................................36
,WAARDIGHEIDSBEVORDERENDE ZORG, KWETSBAARHEID,
ZORG EN WAARDIGHEID AL S ETHISC HE FUNDAMENTEN
VA N G E Z O N D H E I D S Z O R G
Medische ethiek is belangrijk geworden in de sociale maatschappij. Over de thema’s wordt hevig
gedebatteerd en geven gestalte aan de bio-ethische wetten.
Voorbeelden zijn de wetten over orgaandonatie, abortus en euthanasi
1.1 E E N E T H I E K VA N P R I N C I P E S
Ethische denkmodellen zorgen voor een toegankelijke denkoefening → iedereen kan deze
gebruike
Meest bekende: De principebenaderin
A. Con ict van principe
Elk ethisch probleem binnen klinische praktijk = con ict van rechten en plichte
Deze rechten en plichten op 4 niveau’s
1. Principe van respect voor autonomie (wat men zelf wil
2. Principe van geen-kwaad-doen (nonmale cience
3. Principe van goed-doen (bene cience
4. Principe van rechtvaardighei
Voorbeeld: Euthanasie is con ict tussen (1) en (2
B. Kenmerken van principebenaderin
Theoretische en oplossingsgerichte benaderin
Om tot een oplossing te komen moet men de 4 theoretische principes goed tegenover elkaar
afwege
Arsten willen vaak de problemen oplossen, antwoorden op de vragen
→ Welke theoretische principes con icteren? Welk principe krijgt prioriteit
Randfenomenen beïnvloeden de afweging nauwelijk
‘Neutraal’ autonomie-geluid
Autonomie-gerichtheid = typerend voor Westerse samenlevin
DOMINANT PRINCIPE
→ Autonomie-gerichtheid gebaseerd op bepaald mensbeeld dat individu = rationeel denkend weze
→ Vorm van samenleven waar iedereen elkaars rechten en belangen respecteer
Ieder mens is vrij om eigen leven te leiden (1) voor zover de gemaakte keuzes geen schade
berokkenen aan aanderen (2) en een rechtvaardige ordening van het samenleven (4
➩ schijnbaar neutraal ((1) heeft meer gewicht)
Als er maar 1 ethisch principe is dat de bovenhand heeft en alle andere worden gemarginaliseerd,
dan is er eigenlijk geen ethisch probleem meer omdat de oplossing voor de hand ligt
Wat moet ik doen
Altijd afvragen wat IK moet doe
→ Centrale vraag: speci eke handeling of beslissing → gaat bepalen of ethische principes worden
gerespecteer
3
, C. Vergeten randfenomene
Kritiek op de principebenadering omdat er in deze benadering dingen zijn die weinig aandacht
krijge
Morele houdinge
Principebenadering geeft antwoord op: Wat moet IK DOEN, welke handelinge
Maar er is meer aan het menselijk gedrag dan enkel de handelingen/het observeerbare
→houdingen: wijzen waarop je je gedraag
vb. Verpleegkundige moet patiënt wassen en procedures uitvoeren (handelingen), maar
houding kan respectvol/respectloos zijn door dingen waar ze aandacht voor hebben, wat
ze zeggen of niet zeggen etc. (houding
Het hele zorgproce
Principebenadering is gefocust op de handeling (bvb abortus) → indruk dat de act het belangrijkst i
➩ VEEL COMPLEXE
Altijd ingebd in een zorgproces dat zich doorheen de tijd ontwikkel
• Fasen in zorgproce
1. Voor de aanvraag (aanvoelen op voorhand
2. Aanvraa
3. Besluitvorming: dialogen tussen alle betrokken partije
4. Beslissin
5. Planning/Voorbereidin
6. Directe voorbereiding (dag zelf
7. Uitvoerin
8. Nazorg: voor patiënt en voor andere betrokken persone
➩ Is dus een proces (kan heel lang duren) en niet enkel de handeling
• Tij
De unieke zorgcontex
Principebenadering vertaalt de ethische problemen in louter theoretische probleme
Want welke zijn de con icterende principes → enkel theorie overhouden en individualistisc
Ethisch probleem is een beleefd probleem → wordt beleefd door mensen, concrete
omstandigheden!
➩ dus de particuliere context is ook belangrij
- Relationele context: perspectief van partner, kinderen, ouders,
- Institutionele context: waar verblijf je (vb. Ziekenhuis, thuis, woonzorgcentrum,…
- Maatschappelijke context: de wetgevin
vb. Mensen gaan hier anders om met de mensen die euthanasie
willen doen dan in landen waar dit verboden i
D. Tijd voor ander gelui
Medische ethiek moet meer zijn dan afweging abstracte principes → Ethiek van gezondheidszor
Model met andere accenten
- Concreet beleefde ervaringen: vanuit de concrete praktijk nadenke
- Dialogale interpretatie: proberen elkaar te begrijpe
- Ethische standaard: niet elke voorgestelde oplossing is de beste oplossing → voorgestelde
zorg toetsen aan ethisch criteriu
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur camillegnk. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €16,29. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
