Resume
Samenvatting Lesnotities les 6 Religie (master)
- Cours
- Religie (A09C5A)
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Notities les 6 religie.
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Lesnotities Orlane Wolff Religie 2020-2021LES 6. Euthanasie
Vanavond nieuwe opdracht op Toledo: discussieforum 3. Deadline is het einde van de
kerstvakantie. Probeer uw eerste bijdrage voor de kerstvakantie te plaatsen, zodat andere
mensen tijd genoeg hebben om daarop te reageren. Het zal gaan over deze les: het zal u
aanzetten om verder te reflecteren over deze les.
Je kan van ons voor het de kerstvakantie ook nog informatie verwachten over het examen.
Dat zal een schriftelijk examen zijn, met een meerkeuze gedeelte en een open vraag.
Syntheseles
Het gaat een les zijn over euthanasie, de dood. Het zal een syntheseles zijn, waarin de prof
zal proberen een aantal lijnen die in deze cursus zaten, laten samenkomen. Je kan zien dat
we met die lijnen ergens naartoe wouden, een soort coherentie.
Verschillende ‘lijnen’ uit de cursus: we zullen het hebben over:
• Zingevende en manipulatieve interesse
Deze zijn zeer sterk aanwezig in de problematiek van euthanasie, omdat de dood een
zingevingsprobleem bij uitstek is. Wij in onze samenleving, daar op een bepaalde manier, je
zou bijna zeggen ‘manipulatieve manier’, maar in de neutrale betekenis van het woord ‘mee
proberen omgaan’. We proberen de dood zo veel mogelijk naar onze hand te zetten. Dat is
een zingevingsprobleem.
• Persoonlijke oordeelsvorming (prudentia)
Cf. les Hannah Arendt, waarbij het gaat over het volgende: heel belangrijke beslissingen in
ons leven, kunnen we niet zomaar afleiden uit vaststaande principes. Zeker niet uit 1
vaststaan principe. Er zijn minstens altijd conflicterende waarden, waaruit we tussen moeten
kiezen in heel concrete situaties. Dus de deugd van de prudentia komt daar weer kijken.
• De goddelijke en menselijke wet
De wet: euthanasie is ook een juridisch probleem dat te maken heeft met hoe wij als
mensen in deze menselijke en deels door mensen gecreëerde samenleving, hoe wij daar
(menselijke) wetten rond maken en welke rol heeft levensbeschouwing daarin? Op welke
manier intervenieert levensbeschouwing daarin? Op de manier van de goddelijke wet, de
levensbeschouwing die komt zeggen dat het niet mag van God OF is het op een andere
manier? (Cf. vorige les)
Structuur van de les:
Twee aanzetten:
• De dood als probleem van zingeving
• Sandel over communitarisme en liberalisme (Video) -> Cf. Toledo.
,Lesnotities Orlane Wolff Religie 2020-2021
Heel deze les is een soort illustratie bij datgene wat Sandel daar zegt.
• Het ‘traject’ van de euthanasiewetgeving
Hier gaat er weinig juridische informatie van zijn.
• Politiek liberalisme over euthanasie: een kritiek
Evolutie die in onze samenleving plaatsvindt en waar die wetgeving een weerspiegeling van
is.
Probleem van Sandel: de liberale, maar dan in de zin van politiek liberalisme als filosofische
stroming. De interpretatie van het politiek liberalisme als filosofische stroming van de
euthanasieproblematiek. Ik zal daar een kritiek op formuleren, een Sandeliaanse kritiek.
• Politiek, tragiek en ‘incommensurabele waarden’
Beschouwing voer politiek, tragiek en incommensurabele waarden.
De dood als probleem van zingeving
• Zingeving heeft te maken met perplexiteit (verwondering, verbijstering,
verontwaardiging,…)
• Het heeft te maken met geraakt worden door de dingen, gevoelig zijn voor bepaalde
waardevolle zaken, eerder dan met nuchtere kennis.
• Het heeft te maken met zaken die noodzakelijkerwijs buiten onze controle vallen.
• In onze omgang met deze ‘issues’ maken we gebruik van culturele en traditionele
elementen (omgangsvormen, rituelen, gebruiken, kunstwerken,…). Het gebruik
daarvan kan men op geen enkele manier rationeel verantwoorden.
Kopie slide einde van de eerste les.
Het zijn de aspecten van zingeving. Zingeving heeft temaken met perplexiteit. Dingen die ons
perplex doen staan, die ons aan de grond nagelen, wara we niet altijd goed weten wat we
ermee moeten aanvangen. Daarvan is de dood een voorbeeld bij uitstek. We willen er liever
niet aan denken, want het drumt ons in een hoek, dat heeft iets claustrofobisch om daaraan
te denken. Dat zet ons perplex.
Het heeft te maken met geraakt worden door de dingen, gevoelig zijn voor bepaalde
waardevolle zaken, eerder dan met nuchtere kennis. We hebben nuchter ekennis over de
dood, maar die is heel kort: we gaan dood. Een relatie hebben tot de dood als mens, is van
een heel andere orde dan dat van die nuchtere kennis. Er zijn natuurlijk een paar mensen,
bijvoorbeeld Etienne Vermeersch, 1 van de architecten van de euthanasiewetgeving, die
overleden is. Die zei altijd dat de dood een heel eenvoudig probleem was: ik ga gewoon
dood en dat is alles wat er existentieel over te zeggen valt, ik maak mij daar niet druk om.
, Lesnotities Orlane Wolff Religie 2020-2021
Voor vele mensen is dat geen nuchtere rationele werkelijkheid, maar is dat iets waar we ons
toe verhouden op een bepaalde manier. Die iets anders is dan die van de nuchtere kennis,
maar die temaken heeft met emoties/gevoeligheid.
Zingeving heeft temaken met zaken die noodzakelijkerwijze buiten onze controle vallen. De
dood is daar in zekere zin het voorbeeld bij uitstek van. Het valt buiten onze controle,
minstens het feit dat we doodgaan, onze sterfelijkheid. Sterfelijkheid is het toombeeld van
het feit dat we heel veel in het leven niet onder controle hebben. Wij kunnen wel proberen
die dood zelf op allerlei manieren te controleren door medische wetenschap, door haar uit
te stellen of haar te bespoedigen. Het feit van sterfelijkheid zelf, is iets oncontroleerbaar.
Het wijst op het oncontroleerbare zelf van ons leven. Veel dingen ontsnappen aan onze
controle.
Ten slotte heb ik er ook op gewezen in de eerste les, dat onze omgang met
zingevingsproblemen heel vaak een culturele en symbolische dimensie hebben adhv
verhalen, rituelen, ... ook daar stel je vast dat er allicht niets zo geritualiseerd is als de dood.
Je zou zelfs kunnen zeggen (soms antropologen zeggen dat) dat het moment dat mensen
hun doden zijn beginnen begraven, wta altijd een ritueel karakter heeft, dat is het moment
waar je kan zeggen dat er menselijke cultuur is. Ons menszijn hangt samen met een
bepaalde relatie tot de dood. Dat is typisch een rituele relatie.
Je zou dus kunnen zeggen: de dood, een zingevingsprobleem, maar het is meer dna dat. Het
is niet alleen die dood zelf die een zingevingsprobleem stelt, maar (sommige filosofen
hebben erop gewezen) het is de confrontatie zelf met onze sterfelijkheid die de hele
zinvraag, die temaken heeft met alle aspecten van ons leven, dat die wordt opgeroepen met
de confrontatie met de sterfelijkheid. Heidegger heeft erover geschreven.
Heidegger wees erop dat we leven in een situatie, samenleving, die heel technologisch is van
aard, die heel sterk gesteld is op het manipuleren van allerlei dingen.
VB. Technologie: manipulatie van de werkelijkheid
Zelfs in een technologische samenleving waar we alles in handen proberen te hebben, waar
we alles proberne te manipuleren, speelt altijd in de achtergrond een besef van onze
sterfelijkheid.
VB. Bucketlist: het fenomeen bij uitstek van de mens van vandaag die heel sterk op zoek is
van “hoe ga ik mijn leven zingeven?”, “Hoe ga ik heel veel aangename en interessante
ervaringen opdoen?”. De bucketlist is een lijst van alles wat je wil doen en meemaken en
plannen enz. Dat is typisch voor ons, maar op de achtergrond speelt in dat gegeven van de
bucketlist, een besef mee van onze sterfelijkheid. Die drijft er ons toe om zoiets op te stellen.
Als wij altijd zouden blijven verder leven, zou er geen nood zijn aan zo’n lijst. Zelfs een
tehcnologische samenleving waarin we heel veel willen manipuleren, wordt heel sterk
gedreven door een achterliggende angst voor de dood.
eerste reflectie
Communitarisme en liberalisme (Michael Sandel)
tweede reflectie
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur orlanewolff. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €8,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
52510 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans