Macro-economie samenvatting
Hoofdstuk 20: inkomen van een land meten
Elke afgestudeerde aan de universiteit zou liever beginnen werken in een jaar van economische groei
dan van krimping. De economie draait goed, er wordt meer geproduceerd en er worden meer
mensen aangenomen.
Bruto binnenlands product (BBP/GDP in Engels)
- het totale inkomen van iedereen in de economie
- meet het totale inkomen van een natie
Inflatie= (de snelheid waarmee) gemiddelde prijzen stijgen
Retail sales = detailhandelsverkopen
= totale uitgaven in winkels
Trade deficit = handelstekort
= het gebrek aan handel tussen de binnenlandse economie en de rest van de wereld
Macro-economie vertelt ons iets over de gehele economie, i.p.v. over een specifiek huishouden of
bedrijf
Micro-economie VS macro-economie
Zijn de 2 takken van de economie
Micro-economie:
- Hoe individuele huishoudens, bedrijven beslissingen maken en hoe ze met elkaar interageren
in markten.
Macro-economie:
- De studie van de economie in zijn geheel
- Het doel is om economische veranderingen dat gelijktijdig invloed hebben op vele
huishoudens, bedrijven en markten uit te leggen.
- Economie in zijn geheel is een verzameling van vele huishoudens en bedrijven (connectie
met micro-economie)
Recessie = periode waarin inkomen per hoofd krimpt (duurt meestal 1-2j) werkloosheid stijgt
De inkomsten en uitgaven van de economie
Om te weten of de economie van een land het goed of slecht doet, kijkt men naar het totale inkomen
dat iedereen in de economie verdient. Dit is de taak van het BBP.
BBP meet 2 dingen tegelijk:
1) het totale inkomen van iedereen in de economie
2) de totale uitgaven voor de output van goederen en diensten door de economie
1
,Voor een economie in zijn geheel is productie ≡ bestedingen ≡ inkomen
- ≡ betekent ‘is identiek aan/per definitie’
- Om deze “vergelijking” aan te tonen wordt de economische kringloop gebruikt.
- Deze “vergelijking” is altijd waar en geldt omdat de kring (zie hieronder) een gesloten
systeem is.
- Inkomen is hetzelfde als bestedingen omdat elke transactie 2 kanten heeft: een koper en een
verkoper. Elke euro besteedt door een koper is inkomen voor een verkoper.
- Je kan deze “vergelijking” ook bekijken via het circular-flow diagram.
Circular-flow diagram
Productie ≡ bestedingen ≡ inkomen
Dit is een model dat alle transacties tussen huishoudens en bedrijven in een simpele economie
beschrijft.
Betaalstromen
Reële stromen (van productiefactoren, G&D)
Economische kringloop
Inkomen gebruikt, besteding
aan finale G&D
Markt van goederen en diensten
TR productie (G&D)
Ondernemingen Huishoudens
(productiefactoren eigendom van huishoudens)
Markt van productiefactoren
Onderneming betaalt vergoeding stroom van inkomen huishoudens
aan de huishoudens (loon, winsten) productiefactoren
(L,K, land)
De economische kring is een gesloten systeem
Alle transacties van G&D tussen ondernemingen onderling zitten niet in de kringloop (zitten in het
deel “ondernemingen”)
Gebruiken om inkomen van een land te berekenen.
Maar er zijn nog andere elementen (die niet aangegeven worden in bovenstaand diagram) zoals
belastingen, investeringen, (pensioen)sparen, buitenlandse markten waar handel mee kan gedreven
worden (import, export), overheidsbestedingen…
2
,Bbp meten
Bbp= de marktwaarde van alle eindgoederen en -diensten die binnen een vastgelegde periode i/e
gebied/land/groep van landen geproduceerd zijn.
- MARKTWAARDE: q*p
o Zodat je verschillende producten aan elkaar kan toevoegen (auto’s optellen bij
appelen…)
o Marktprijs meet het aantal mensen die bereidt zijn om te betalen voor verschillende
goederen en reflecteert zo de waarde van deze goederen
o Als de prijs van een appel 2 keer zo duur is als de prijs van een appelsien, dan draagt
de appel 2 keer zo veel bij tot de bbp dan een appelsien.
o Sommige G&D hebben geen marktprijs! Bv: brandweer, lagere school
- VAN ALLE
o Bbp omvat alle items geproduceerd in de economie en legaal verkocht in een markt
o Productie uit informele economie zit niet in bbp. Bv: zelf pannenkoeken maken, zelf
groenten kweken, voor je huishouden zorgen…
o Bbp sluit sommige producten uit, omdat het meten hiervan zeer moeilijk is.
Bbp sluit de meeste illegaal geproduceerde en verkochte goederen, zoals
illegale drugs.
Sluit ook de meeste items dat thuis geproduceerd en geconsumeerd worden,
aangezien ze nooit op de markt komen.
- EINDgoederen en -diensten
o G&D die naar hun finale gebruiker gaan: graan bloem brood (finale gebruiker)
o Intermediaire goederen niet in bbp, want is al in de prijs van het eindgoed gerekend.
Dit is om dubbeltelling te vermijden.
o Als een intermediair goed geproduceerd wordt en in de voorraad terecht komt van
een bedrijf ipv gebruikt te worden, wordt het intermediair goed beschouwd als
“finaal” voor het moment en maakt het wel deel uit van het bbp (als investering). Bij
het gebruik van het goed of de verkoop ervan op een later moment, zal de bbp dalen
door het dalen van een investering.
- GOEDEREN EN DIENSTEN
o Zowel tastbare goederen (auto, fruit…) als ontastbare diensten (knipbeurt bij kapper,
doktersbezoek, onderwijs, verzekering…) maken deel uit van het bbp.
- VASTGELEGDE PERIODE
o Meet meestal over een jaar of over een trimester/kwartaal (en dan een
jaarberekening maken).
o Bbp is een stroomvariabele: hoeveelheid per tijdseenheid (bv de winst) ↔
voorraadsvariabele: op 1 moment in de tijd (bv de balans)
o Wanneer de regering driemaandelijks het bbp rapporteert, presenteert het de
gegevens nadat deze zijn gewijzigd door een statistische procedure,
seizoenscorrectie genaamd. Uit de niet-gecorrigeerde gegevens blijkt duidelijk dat de
economie op sommige momenten van het jaar meer goederen en diensten
produceert dan op andere (zoals je zou kunnen raden, is het vakantieseizoen van
december een hoogtepunt van veel landen, terwijl de periode vóór Ramadan een
3
, hoogtepunt is voor veel moslimlanden). Bij het monitoren van de toestand van de
economie willen economen en beleidsmakers vaak verder kijken dan deze reguliere
seizoensveranderingen. Daarom passen statistici van de overheid de
kwartaalgegevens aan om de seizoenscyclus uit te schakelen. De bbp-gegevens die in
het nieuws worden gerapporteerd, worden altijd seizoensgebonden aangepast.
o Seizoensaanpassing is een statistische methode voor het verwijderen van de
seizoenscomponent van een tijdreeks met een seizoenspatroon.
- IN EEN LAND
o Bbp
Zijn ze ih binnenland gemaakt?
Geografisch criterium
Kan ook bruto regionaal product
o ↔ bruto nationaal product
Door wie gemaakt?
van welke nationaliteit is deze persoon?
- GEPRODUCEERD
o Bbp omvat G&D die op dit moment geproduceerd worden. Het omvat niet de
transacties over producten geproduceerd in het verleden.
o Bv: wanneer BMW een nieuwe auto maakt en verkoopt, dan is de waarde van deze
auto inbegrepen in het bbp. Wanneer een persoon een gebruikte auto aan iemand
anders verkoopt, is de waarde van de gebruikte auto niet inbegrepen in het bbp.
Bbp = som van alle G&D marktwaarden
i= N
bbp t=∑ pi , t∗qi ,t
i=1
met q een finaal goed of finale dienst
3 manieren om bbp te berekenen
1. Productiebenadering
Waardeketen van brood:
bevat alle WN, het kapitaal… bevat ook de ovens
Landbouwbedrijf molenaarsonderneming bakkersonderneming finale verbruiker vh
product
graan (600g) bloem (500g) brood kopen (800g)
€0,10 €1,20 €2,10 = totale marktwaarde
= bijdrage tot bbp
Intermediaire goederen
TW: €0,10-€0,00 €1,2-€0,10 €2,10-€1,20 optellen TW
= €0,10 = €1,10 = €0,90 =€2,10 =bbp
4