psychopathologie kinderen: studiepunten
VERLOOP KINDERPSYCHIATRISCH ONDERZOEK
De kinder – en jeugdpsychiater is in staat om te schakelen tussen het toepassen van op
algemene wetmatigheden rustende wetenschappelijke kennis en het intuïtief-empathisch
kunnen begrijpen van unieke kenmerken en achtergronden van de individuele patiënt en zijn
gezin.
Bv. je kan perfect ouders en kinderen vragenlijsten doen invullen over symptomen bij ADHD
en op basis van deze vragenlijsten de diagnose ADHD stellen (weteschappelijk). Maar wanneer
je dan in gesprek gaat met het gezin met het kind kan het dat je iets op merkt dat van
betekenis is (intuïtief)
AANMELDING
Contact met centrum
o Door ouders, school clb, Jrb (jeugd rechtbank), huisarts
Telefonische screening/ of screening face to face
o Kort de klacht nagaan, hoelang al bezig, waarom meld je je aan?
o Wie heeft initiatief genomen (ouders? Kind? School? Of andere die rond het gezin
staan)
Contact met verwijzers
o Om te weten hoe zij deze problematiek zelf inschatten.
INTAKEGESPREK
Vanaf hier begint je onderzoek te lopen.
Observatie
Kennismaking
Probleemanalyse
Opbouwen van vertrouwensband (= erg belangrijk)
o Als mensen je niet vertrouwen, heeft het onderzoek vaak weinig zin
Afspraken
Inschatten van interacties (meer in de volgende 2 titels)
o ouders
Ontwikkelingsanamnese
Gezinsanamnese
Klachten anamnese
Somatische anamnese
o Kind
Kindinterview
Spelobservatie
Psychologische OZ
adviesgesprek
DIAGNOSTICH INTERVIEW OUDERS
,VORMEN
open
semi-gestructureerd
gestructureerd
BEVRAGINGEN
klachtenanamnese, huidig functioneren, krachten
o aanmeldingsklacht concreet maken
o navraag van psychopathologische kenmerken
o inschatten vd ernst vd problematiek
o situatie-afhankelijk van symptomen bevragen
o tijdsverloop
o idee van ouders omtrent oorzaak en aard vd aandoening
o zorgen rond toekomstperspectief
o wat is er al gedaan om het gedrag te doen verdwijnen?
o Info betreffende eerdere hulpverleningscontacten
Ontwikkelingsanamnese
o Zwangerschap, bevalling, postpartale periode
o Neonatale problemen?
o Voedings/slaapanamnese
o Motorische ontwikkeling/spraak- en taal ontwikkeling
o Zindelijkheid
o Hechting/seperaties
o Temperament
o Voornaamste zorgfiguren in kleuterschool
o Bijzondere symptomen
o Overgang kleuterschool
Contact met leeftijdgenootjes
Fantasiespel/voorkeursspeelgoed
Bijzonderheden gemeld door juf
Schoolrijpheid
o Overgang lagere school
Leerprestaties
Maken van vriendjes
Houding tov volwassenen
Hobby’s, interesses, naschoolse activiteiten, verenigigingen,
voorkeursspel
Bijzonderheden (verzameling, gewoonte, fascinatie)
Zicht op sterkte, zwakte
o Overgang middelbare school
Schoolloopbaan
Contact met peers
Houding tov volwassenen
Hobby’s interesses, naschoolse activiteiten, verenigigngen
Experimenteergedrag (relaties, middelen)
1
, Zelfbeeld (uiterlijk, populariteit, intelligentie, trots)
Gewetensfunctie, waarden en normen
toekomstbeeld
somatische anamnese
o algemene gezondheidstoestand
o ziekte, chronsiche aandoeningen?
o Ongelukken, operaties, ziekenhuisopnames
o Familiale problemen op medisch vlak
o Genetische afwijkingen
familiale anamnese/gezinsdiagnostisch onderzoek
o genogram * voorbeeld
o woon-werk situatie
o voorgeschiedenis ouders
o opvoedingsstijlen
o gezinsinteractie (partner, zitten ouders zelfde golflengte? Relatie ben broers/zus)
o problemen met de bredere familie
o hoe sterk is het familiaal netwerk?
*
DIAGNOSTISCH ONDERZOEK/INTERVIEW MET KIND
VORMEN
Open
o zelf met vragen naar het kind toegaat
Semi-gestructureerd
o staan vragen op maar je mag er op afwijken
Gestructureerd
o vragen staan vast, mag je niet van afwijken
Gesprek en/of spel
o jonge kinderen is vooral spel en minder gesprek en omgekeerd
ALGEMEEN
Contact opbouwen
o of je dit kan is belangrijk voor verder verloop in onderzoek
Idee rond functioneren vh kind
Belevingswereld
Interesses
Symptomen/klachten
OBSERVATIES
2
, Hoe zit het kind in de wachtkamer? of loopt ze rond? Ligt ze op stoel?
Bewustzijn, oriëntatie, uiterlijk, lichamelijke klachten
Motoriek
Zintuigen
Prestatieniveau en denken
Aandacht, impulsiviteit, activiteit, frustratietolerantie
Contact
Stemming en effect
Gedrag algemeen
Gewetenfunctie
GESPREK
Over wat ga je praten?
School
Vrienden
Hobby’s
Gezin
Angsten
o toont hij/zij zijn angst?
Zorgen
Zelfbeeld
Stemming
o kan boos zijn maar toch ontkennen
Lichamelijke klachten
Agressie antisociaal gedrag
Alcohol/drugs
Seksualiteit
Trauma/psychosociale stressfactoren
SPEL
onrechtstreekse manier om dingen te weten te komen
Niveau, waarmee
o bv. spel met optellen je ziet hoe het met rekenen is gesteld
Welke thema’s
Fantasie
Spelopbouw
Gebruik vd ruimte
o gaat het gestructureerd te werk of zet die alles overhoop
Interactie, samen of alleen
Reactie op begrenzing, opruimen?
o kan het kind regels aan?
BELEVING
3
