Waarom medische psychologie en psychopathologie voor de tandarts?
“Tandartsen behandelen geen tanden maar patiënten” – interactiecomponent
Tandarts
• moet gezondheidsproblemen onderkennen
• heeft kennis en technische vaardigheden
• moet goed kunnen communiceren met ptn ® zodat pt in zelfde lijn denkt en voelt als jij
o motivationele gespreksvoering: je moet samenwerken aan 1 bepaald plan
• heeft speciale vaardigheden nodig om ook probleempatiënten te behandelen
• je zit heel dicht bij de pt
Tandzorg vergt samenwerken
De tandarts moet basale kennis hebben van
• Interactie modellen tussen tandarts en patiënt
• Motivationele processen
• Psychosociale factoren in de tandzorg
• Factoren die gedrag en gedachten beïnvloeden
• psychologie EN psychopathologie
…vooral van die stoornissen die relevant zijn voor tandheelkundige praktijk
Tandarts ~emotioneel gekleurd, niet waardevrij
• “Stress” en “angst”
• Sleutelconcept in diverse pathologische verschijnselen
o Stress als trigger van onderliggende kwetsbaarheid
• Zie artikel psychodynamic meaning dentist treatment
Psychische stoornissen zijn vaak voorkomend
• Tandproblemen zijn vaak voorkomend + preventief gezichtspunt
• Psychische stoornissen zijn vaak voorkomend
o ~11% 12m prevalentie
§ 12-14% van de algemene bevolking in België voldoen op jaarbasis aan de criteria van
een psychische stoornis. Ze zijn niet steeds erg inhiberend, niet altijd gepaard met
hoog lijden. Angst en depressie zijn de meest voorkomende.
o ~25% lifetime prevalentie
o ~37% lifetime risk
• Purgerende eetstoornissen ~10% (12m prevalentie)
,Veel voorkomende problemen in de tandartspraktijk waar psychologie een rol speelt
• Perspectief van de tandarts
o Angst van patiënten
§ Vermijdingsgedrag (leidt bv. tot afgezegde afspraken e.d.)
o Geringe motivatie voor mondhygiëne
o Problemen met patiënten (en hun ouders) ® ouders hebben vaak veel kritiek als het gaat om
de impact
o Je moet ervan uit gaan dat alle pt angstig zijn
• Perspectief van de patiënt
o Publieks-attitude: ondanks hoog prestige ® perceptie: “tandarts doet pijn”
o Tandarts wordt geëvalueerd op basis van
§ kwaliteit van werk
§ persoonlijkheid/communicatie
§ bezorgdheid m.b.t. pijn
§ financiële aspecten
o Uit (US) onderzoek: 1/3 is niet helemaal tevreden (of ontevreden) over hun tandarts, vnl.
klacht over tandarts-patiënt-relatie
Wat is psychologisch functioneren?
Psychological functioning is the ability to achieve his or her goals within him or her self and the external
environment. It includes an individual's behavior, emotion, social skills, and overall mental
health.
• Mogelijkheid om doelen na te streven
• Automatisch proces dat blijft doorlopen
• Op ≠ vlakken op ≠ kanalen (gedrag, emotie…)
Psychische functies
, 4 lagen in het psychologisch functioneren
• LAAG 1. Neuropsychologische / cognitieve functies
• LAAG 2. Symptomen en syndromen
• LAAG 3. Persoonlijkheid en persoonlijkheidsstoornissen
• LAAG 4. Persoonlijkheidsorganisatie
LAAG 1. Neuropsychologische / cognitieve functies
• Als onze aandacht niet goed functioneert, kunnen we redeneringen o.a. niet volgen
• Is een noodzakelijke functie om met mensen te werken, les te volgen, mensen te behandelen,
instructies te volgen…
• Is onze patiënt cognitief wel in orde?
o Observatie van pt is essentieel
o Een meer gestructureerde kijk is wenselijk
• ‘Wij hebben niet de tijd en de middelen om en grondige neuropsychologische batterij af te nemen’
• Pragmatische kijk: wat kan binnen de grenzen van de doenbaarheid?
Neuropsychologische screening
• Is slechts een screening
o Geen uitsluitende conclusies
• Bij evidentie voor disfunctie
o Indicatie voor uitgebreide testing
o Hertesting na 6 maanden
, Neuropsychodiagnostiek van wát?
• Neuropsychologische ‘deelfuncties’
o Aandacht
o Taal
§ Niet enkel de taal die de pt spreekt, maar ook
de functie van de taal: gebruik dus zo weinig Executieve functies zorgt dat de
mogelijk vakjargon 4 functies tegelijk kunnen
o Geheugen functioneren
§ Er komen steeds oudere pt
§ Vraag steeds na als er een kortere periode tss
afspraken is of de pt nog weet dat ze zijn geweest
o Intellectueel functioneren
• Stemming heeft hier een invloed op
• ‘Executieve functies’
o Hoger controlemechanisme
§ ~ ondernemer
o Deelfuncties
§ Organisme volgt strategie en geen willekeur,
§ ... kan flexibel nieuwe info benutten en ...
§ ... gelijktijdig aantal taken uitvoeren...
§ ... én sociaal vaardig blijven.
o Vb. niet intact functie: gasvuur opendraaien om te koken, vervolgens naar de woonkamer
gaan en vergeten dat de gas aanstaat ® het feedback systeem ontbreekt
Stemming
• Evalueer stemming !
o BDI
§ Beck Depression Inventory (21,13,11items)
o HADS
§ Hospital Anxiety & Depression Scale (14 items)
o Beide zelfrapportering
• Voor de meeste mensen is dit intact, maar o.a. door vergrijzing zien we steeds oudere pt en zien we
steeds vaker problemen met de cognitieve functies
Een aanzet tot een pragmatische testbatterij
• Neuropsychologische ‘deelfuncties’
o Aandacht: Digit Span, TMT, Bourdon-Vos
o Taal : NAK, dieren/beroepen, Boston Naming Test Executieve functies:
o Geheugen: Digit Span, AVLT, Logisch geheugen Kloktest MINI
o Intellectueel functioneren: PM, NLV STROOP WCTS
Stemming:
BDI, HADS
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur THKKUL1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €30,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.