De vijf rollen van de leraar
Hoofdstuk 1 Gedrag en gedragsverandering
1.1 Overtuigingen
Zichtbaar gedrag, door een ander waarneembaar gedrag, wordt sterk beïnvloed door onze overtuigingen.
Bij het benoemen van onze overtuigingen wordt het duidelijk waarom we iets doen en wordt ons gedrag
transparanter.
Vanuit welke iden teit wil ik als leraar werken?
Leraar moet bepaalde beroepshouding eigen maken. Beroepshouding —> ‘kader’ waarbinnen leraar moet
func oneren.
Wat wordt er van mij verwacht als leraar? Welk gedrag moet en mag ik vertonen?
Ervaren leraren werken vanuit hun overtuigingen, onbewust, bijna als vanzelfsprekend en zijn daarin
e ec ef.
Zekerheid ontwikkelen door vanuit overtuigingen te reageren.
1.2 Iden teit
Samenhang tussen opdracht en iden teit die mensen willen of moeten aannemen.
Van belang dat je weet wie je moet zijn voor de leerlingen, het team en de school. Het is belangrijk dat wie
je wilt zijn overeenkomt met wie je moet zijn. Wederzijdse verwach ngen school en leraar uitspreken,
voorwaarde voor succes.
Leraar moet goed persoonlijk contact maken en moet vak overbrengen. Het kan tegen je werken als je
vooral aardig gevonden wilt worden en overtuiging hee dat de lessen alleen maar leuk moeten zijn —>
leerlingen verwachten namelijk dat leraar wel eens optreedt.
Belangrijk om niet alleen te streven naar bv. vloeiend Engelssprekende leerling, maar je moet ook een
goede rela e opbouwen met leerling.
Iden teit aangeven en overtuigingen die horen bij beroepsgroep, is kans om helder te maken wat er van de
leraar als professional wordt verwacht.
1.3 Vijf rollen
In onderwijs presta es en ontwikkelingen van leerlingen op maliseren, veel factoren hebben invloed.
Leraar meeste e ect op leren van leerlingen.
Succesvolle leraren maken goed contact met leerlingen, hebben een persoonlijke presenta e en verstaan
hun vak goed —> belangrijke uitgangspunten om beroep goed uit te oefenen wordt onderscheiden in vijf
rollen die leraar jdens les hee .
Indeling van rollen laat zien dat de rollen te leren zijn en dat een leraar niet succesvol kan zijn als hij slechts
in één rol goed func oneert.
Rollen gebaseerd op:
- Contact —> een rela e met leerlingen is voorwaarde voor leren.
- S muleren en corrigeren —> leerlingen moeten worden begeleid in hun ontwikkeling, noodzakelijk.
- Lesstof moet worden overgebracht.
- Leerlingen moeten worden uitgedaagd om zelfstandig taken uit te voeren en leerstof te verwerken.
- Leerlingen moeten in vrijheid kunnen leren.
- Leraar is een volwassene, die werkt met jongeren.
De vijf rollen + overtuiging:
1. Gastheer —> de les starten.
2. Presentator —> aandacht vangen.
3. Didac cus —> instruc e geven.
4. Pedagoog —> orde houden.
1
tiff tititi ti ti fftitititititi ft ti ft ti ti ti
, 5. Afsluiter —> de les afsluiten.
Volgorde is hiërarchisch.
Gastheer zorgt voor basis van goed verloop van les. Contact met leerlingen maken.
Presentator zorgt voor aandacht van leerlingen, leiderschapskwaliteiten en regie in handen. Leerlingen
krijgen vertrouwen dat iets belangrijks gaat gebeuren en dat je deskundig bent.
Didac cus zorgt voor een mo verende, relevante en pakkende opdracht waarmee leerlingen aan het werk
gaan, ontstaan van plezierige werkorde.
Rol van pedagoog als er ordeverstoringen zijn. Leerlingen corrigeren.
Als afsluiter de les evalueren en re ecteren.
Investeren in start van les kan ordeproblemen voorkomen —> door eerste drie fasen toon gezet.
1.4 Gedragsveranderingen
Om te weten of leraar succesvol, e ec ef is moet je kijken naar interac e tussen leraar en leerlingen.
Succesvolle leraren onderkennen wat hun gedrag oproept —> kijken naar gedrag bij leerlingen wat ontstaan
als gevolg van eigen gedrag.
Enige graadmeter voor e ec ef lerarengedrag —> resultaat van gedrag/wat leerlingen doen in les/wat
e ect is op leerlingen.
Startende leraar moet leren re ecteren.
Komen tot gedragsveranderingen begint met bewust worden van gedrag. Je e ect van gedrag op leerlingen.
Daar op le en, als je weet hoe je overkomt kun je iets van het gedrag vinden en bepalen of je daar tevreden
over bent of niet.
Re ecteren
Onze gedachten bepalen voornamelijk hoe we ons gedragen, vooral te zien aan non-verbale gedrag —>
toont wat wij op dat moment denken.
Bewust zijn van je concrete gedrag, weten hoe je overkomt op anderen.
Re ecteren en zelfre ec e zorgen dat leraar kri sch blij kijken naar zijn gedrag en dit zonodig kan
bijsturen.
Leraar die bewust is van e ect van gedrag op leerlingen, leert sneller.
Analyse
Wat wil ik? Wat willen de leerlingen?
Welke doelen heb ik vooraf gesteld Welke doelen hebben de leerlingen op dit moment?
Wat doe ik? Wat doen de leerlingen?
Welk concreet waarneembaar gedrag vertoon ik? Welk concreet gedrag vertonen de leerlingen
verbaal en non-verbaal?
Wat denk ik? Wat denken de leerlingen?
Ben ik congruent in mijn overtuigingen en het Wat vinden ze van deze situa e, van mij? (“Ziet hij
bijbehorende gedrag? mij? Kan ik dit leren?”)
Wat voel ik? Wat voelen de leerlingen?
Hoe ervaar ik de interac e? Ben ik er tevreden over Ervaren zij veiligheid, duidelijkheid en structuur?
Pas gedrag kunnen veranderen als je ‘ja’ hebt gezegd.
Doelen stellen
Als je weet wat je wilt veranderen, welke alterna even je hebt en weet wie je moet/wilt zijn kun je doelen
gaan stellen.
1. Wat wil ik bereiken?
2. Wat moet ik daarvoor doen, wat moet ik anders doen? Hoe ziet dat er concreet uit, in gedrag?
3. Wanneer en waar ga ik dit nieuwe, andere gedrag oefenen.
2
fffl ti tt fl titiffff tititifl ff
fl ti titi ft ti ff
, 4. Wanneer ben ik tevreden? Wat heb ik dan bereikt? Hoe ziet het resultaat er concreet uit, wat betre
leerlingengedrag, lerarengedrag?
5. Wat kan er fout gaan? Wat doe ik als…?
Tot slot
1. Bewust worden van e ec viteit van gedrag.
2. Keuze maken over de verantwoordelijkheid en de verantwoordelijkheid nemen?
3. In ac e komen en ander gedrag oefenen.
Gedrag veranderen door te re ecteren op het e ect van gedrag en nieuwe, concrete doelen te stellen.
Hoofdstuk 2 De gastheer: de les starten
Essen ële rol van leraar, omdat hij in deze rol contact maakt met zijn leerlingen wat bepalend is voor het
verloop en e ec viteit van de les.
2.1 De leraar als gastheer
Rol wordt vervuld aan begin van de les als leerlingen binnen komen en nog even daarna, tot hij start met rol
van presentator.
Belangrijk want je maakt contact met leerlingen —> voorwaarde voor een goed en e ec ef verloop van de
les.
Binnenkomst is informeel moment. Leerlingen op gemak stellen en welkom heten. Als gastheer investeren
in goede rela e met leerling
Voorbeelden van gedrag gastheer
Non-verbaal gedrag van de gastheer Verbaal gedrag van de gastheer
- Is op jd in de les - Noemt leerlingen bij hun naam
- Is organisatorisch klaar voor de les - Heet leerlingen welkom
- Staat duidelijk zichtbaar bij de deur - Zegt iets posi efs en persoonlijks
- Maakt echt contact door ervoor te zorgen dat - Is oprecht en meent wat hij zegt
leerlingen hem zien - Benadert leerlingen informeel vanuit echtheid
- Toont echte betrokkenheid
- Loopt rond en knoopt gesprekjes aan
- Correc es (bijvoorbeeld ‘pet af’) gaan gepaard
met glimlach
Voorbeelden van onjuist gedrag gastheer
Non-verbaal Verbaal
- Komt te laat in de les (als hij wel op jd kan zijn) - Moppert op leerlingen
- Kruipt weg achter bureau - Schreeuwt
- Kijkt weg - Gee korte, bevelende instruc es
- Neemt gesloten en passieve houding aan i.p.v. - Zegt dat leerlingen s l moeten zijn
energieke houding - Zegt niets
- Verliest leerlingen die al in lokaal zijn uit oog - Reageert onterecht
- Is niet op leerlingen gericht met aandacht - Benadert leerlingen nega ef
2.2 Contact maken (afstemmen)
Gericht op contact maken met leerlingen —> ook wel ‘afstemmen’. Eigen gedrag in overeenstemming
brengen met gedrag van leerlingen, volgens regels.
3
fttitititi
ffti ti tiff ti flti ti ff ff ti ft
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur iev. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,48. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.