Sessie wetenschap, waarden en
technologie
Sluit aan bij demarcatieprobleem en complexe verhouding ts observatie en theorie (H6)
ALGEMEEN THEMA
Naïeve opvatting:
o Wetenschap is waardenvrij of waardenneutraal
o Technologie is waardenvrij of waardenneutraal
Correcte opvatting:
o Waarden spelen vaak mee in wetenschap en dat is vaak geen probleem
o Technologie is niet zomaar een instrument om iets te doen, maar heeft ook een intentionele geschiedenis
en dus vaak een waardengerichtheid
AANTAL VERKEERDE CONCLUSIES
Technologie is NOOIT moreel neutraal
Wetenschap levert geen kennis op want ze is waardengeladen.
Objectiviteit wetenschap gaat gepaard met waarden geladenheid
Wetenschap is altijd waarden geladen
Het is wenselijk dat wetenschap waardengeladen is
DEEL 1: Maken waarden de wetenschap onbetrouwbaar?
Definities van waarden
Iets heeft een waarde.
Iets is een waarde.
Wat we belangrijk/wenselijk vinden, wat belangrjik is
Vb generositeit, bescheidenheid
Types van waarden:
o Instrumenteel/intrinsiek
o Esthetisch/symbolsich/moreel/ abstract (vrijheid) / gastronomisch/ epistemisch (accuraatheid,
begrijpbaarheid)
Nadruk op morele waarden: waarden die onze handelingen ethisch maken: wat is goed?
Waarden id wetenschap
o Accuraatheid: theorien overeenkomen met wkh
o Begrijpbaarheid: theorie moet begrijpbaar zijn
o Ethische
Vb kiezen tussen 2 theorien, de ene is simpeler: esthetische waarde
! De waarden zelf worden niet in twijfel getrokken door mensen die pleiten voor waardevrije wetenschap.
Onderzoek gefinancierd
Materiaal dat we onderzoeken toont onze waarden.
Vb stichting nr kanker: campagne deel voor sensibilisering en geld voor onderzoek
Wanneer overheid geld geeft aan wetenschappers= bepaal doel: onderzoek naar kanker, naar armoede
Zij vinden onderzoek naar kanker belangrijk = hun waarden bep onderzoek
Onderzoek zonder financering
Waardenvrij? Neen
Wetensch hebben deel v tijd vrij om zelf hun onderzoek te bepalen
o Onderzoek bep door hun eigen waarden
Vb fundamenteel elementaire deeltjes =men hoopt dat fundamenteel onderzoek deelopl zal leveren , rationele
hoop: vaak belangrijke problemen opgelost door fundamenteel onderzoek
, Vb Bourgondische wandtapijten
= interesse in bep aspecten vd wereld, ook al denken we dat die kennis geen praktisch nut zou hebben: intrinsieke
waarde v kennis: juist omwille vd kennis
Wanneer is dan iets waardevol intrinsiek?: wie bepaalt dit?
o bepaald door academische wereld: wetenschappers, onderzoekers
Er zijn filosofen die willen dat dit democratisch beslist zou worden: moeilijk in praktijk
Er zijn onderwerpen die door publiek als futiel worden beschouwd
Zijn er ook onderzoeken die we beter niet zouden onderzoeken?
= Waarvan we beter niet de waarheid weten
Methoden die we beter niet hanteren
Vb effect mishandeling op kinderen
kinderen mishandelen en opvolgen => gaat niet, immoreel
Thema’s die we beter niet onderzoeken
Vb onderzoek naar supervirussen: verboden indien geen absoluut bewijs dat virus niet kan repliceren
Moet redacteur v wetensch tijdsch bij studie maatsch voordelen / nadelen afwegen vd publicatie:
Bepalen welk maatschappelijk voordeel/nadeel een studie heeft is heel moeilijk, zelfs achteraf
Vb darwins evolutietheorie
Vb onderzoek niet publiceren uit vrees dat op die manier kennis in verkeerde handen belandt
Twee soorten problemen met waarden in wetenschap
Verkeerde waarden primeren:
o We streven het slechte na met onze wetenschap
o Opportuniteitskosten en keuze op basis van relatief onbelangrijke waarden
Vb kaalheid w zeer goed gefinanceerd: veel meer geld dan naar malaria. Terwijl niemand sterft aan kaalheid, wel aan
malarie
Goede waarden hebben verkeerde impact op/te groot gewicht bij evalueren van wetenschappelijke evidentie
o Waarden laat meespelen in onderzoek, wb je geen waarden mag laten meespelen
o Wetensch laten hun ideologie vaak meeslepen, studies met conclusies die meegaan met hun wereldbeeld
worden beter beoordeeld
N.B.: betekent niet dat waarden nooit impact mogen hebben op de evaluatie van evidentie.
vb Stel 1 onderzoek met dodelijke uitkomst, andere studie met ongevaarlijke uitkomst
Even streng beoordelen? Kritischer zijn met uitkomst van ongevaarlijk
Mbv waarden oplossen: soms wel zinvol in kritische evaluatie
Inductief risico
Verband met probleem van inductie (H6)
Waardegeladenheid van beoordeling van theorien obv evidentie voor die theorien
Wat betekent het als je de theorie onterecht verwerpt/aanvaard buiten onze kennisverwerving?
= prijs die we betalen voor vals neg/ vals pos
=> andere waarden dan epistemische waarden
Wetenschappelijke evidentie volstaat niet om een theorie helemaal te bewijzen.
Dat betekent dat je bij het aannemen (of verwerpen) van een bepaalde hypothese een risico neemt.
Verantwoord omgaan met dat risico impliceert dat je er ook (niet-epistemische) waarden bij betrekt
Soms is het vooral belangrijk om vals positieven te vermijden, soms om vals negatieven te vermijden.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur avdkk. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
