Resume
samenvatting mensenrechten en sociale rechtvaardigheid
- Établissement
- Hogeschool Gent (HoGent)
samenvatting van het hele boek
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
MensenrechtenRechtvaardigheid is een beginsel op basis waarvan men stelt
of handelingen juist en eerlijk zijn. Er zijn verschillende
interpretaties over wat nu precies rechtvaardig is, oftewel
wat eerlijk en juist is.
Sociale rechtvaardigheid gaat over visies op wat faire en
rechtvaardige relaties tussen individu en samenleving zijn.
Het concept verwijst naar het proces waardoor individuen
hun rol vervullen in de samenleving en of ze krijgen waar ze recht op hebben.
Wordt vaak ‘gemeten’ aan de hand van:
de verdeling van rijkdom
de kansen op persoonlijke ontwikkeling
welke sociale voordelen er zijn voor wie en onder welke voorwaarden?
Sociale rechtvaardigheid als sociaal-politiek kader
= maatschappelijke achtergronden en ontwikkelingen die vormgeven aan de SL en de doelen: Gunst
recht
1. Tekortkomingen mogelijkheden
Deficit-benadering o.b.v. medisch model: sociale tekortkomingen voorkomen, herstellen,
compenseren. Het is de onaangepastheid aan burgerlijke waarden en normen bv arbeidsklasse:
beschavingsoffensief, vooral gericht op de kinderen wat leidde tot wetten = corrigerende benadering
Na WOII: ondersteunende benadering waarbij men vertrekt van de mogelijkheden via emancipatie,
niet enkel individueel, ook structureel
2. Sociale controle emancipatie
Beschavingsoffensief voor sociale orde = controle via maatregelen. Het kenmerkt zich ook door
instrumentalisering = SW werd ingezet tot realisatie van doelen die gelegen zijn buiten haar eigen
praktijk bv welzijn maar dus ook sociale cohesie
Na WOII: meer eigen doelstellingen formuleren met emancipatie als ordewoord door de
contestatiebeweging in ’60. Doel is bijdragen tot het opheffen van oorzaken die maken dat mensen
niet tot hun recht komen: verticale horizontale ondersteuningsrelaties met ruimte voor
tegenspraak en onderhandeling doordat emancipatie contextueel en persoonsgebonden is. SW =
sociaal-politiek forum die bijdraagt tot kritische analyse van machtsrelaties die we via sociale actie
willen wijzigen.
3. (overheids)paternalisme gebruikersparticipatie
Paternalisme: SW = expert, vertegenwoordiger van moreel superieure en de gebruikers worden
gezien als objecten van de zorg die moeten luisteren via een aanbodsgerichte logica = gebruiker
moet zich inpassen in de structuren.
’70: tegenbeweging met recht op zelfbeschikking wat leidt tot een participatieve benadering met
dialogische praktijk en vraaggericht werken = democratische welzijnsbenadering: geen eenzijdige
machtsrelatie: mede-actor.
,Afwezigheid zorgvraag bemoeizorg: hulpverlening aan mensen met een zorgnood die de weg naar
de reguliere hulpverlening niet vinden = modern paternalisme
4. privaat publiek
Gunst: caritas en filantropie in private sfeer later ondersteund door de overheid
na WOII: °verzorgingsstaat met sturende rol van overheid: publieke sfeer gepaard met ideologische
heroriëntatie: gunst streven naar sociale gelijkheid en rechtvaardigheid in lijn met groeiende
erkenning en verankering van mensenrechten door de overheid: grondrechten in grondwet art 23 =
afdwingbaar
5. Selectiviteit universaliteit
Beschavingsoffensief = selectief: gericht op groep arbeiders, gericht op kinderen
Na WOII: verzorgingsstaat met mensenrechtenbenadering wordt SW gezien als een universeel recht
voor iedereen. Rol SW verbreed van materiële bijstand naar gevarieerd aanbod. Sociaal-politiek is dit
een verschuiving van sociaal beleid van residueel beleid naar structureel beleid. SW krijgt een
structurele positionering en wordt een basisinstitutie. Discussie over welke het beste is:
Universele: Mattheus effect = sterkere groepen gebruiken het vooral i.p.v. de zwakkeren
Selectieve: stigmatiserend, genereert weinig draagvlak met mogelijke afbouw als gevolg
Proportioneel of progressief universalisme = iedereen krijgt iets, maar de zwakkeren meer
Actuele tendensen in de ontwikkeling van gunst naar recht
Juridisering = vertalen van relaties in juridische termen: ket kan conflictueuze relaties
versterken doordat juridische vertalingen van mensenrechten belangen individualiseren. Het
recht van de ene concurreert met het recht van de andere. De situatie wordt ontnomen door
een neutrale andere wat kan leidden tot vervreemding, verlies van macht over de situatie en
het verminderen van engagement.
Conditioneren van sociale grondrechten: mensenrechten gekoppeld aan voorwaarden:
rechten en plichtenverhaal verhoogde drempel, tendens van responsabilisering. Men
tracht maatschappelijke doelstellingen te bereiken door gedrag aan te sturen. Het ligt dicht
bij criminalisering waarbij sancties worden opgelegd. Er is een verdoken moralisering =
wijzen op juist gedrag, op de gepaste maatschappelijke waarden en normen (controle). Het
kan leiden tot uitval van kwetsbaren uit het systeem van dienstverlening, wat leid tot
verhoogde kwetsbaarheid. Het leidt ook tot onderbescherming aangezien burgers rechten
niet opnemen of het verschuiven van problemen.
Vermaatschappelijking in de participatiesamenleving: sluit goed aan bij mensenrechten,
maar roept vragen op: wat voor de mensen zonder netwerk? Is ambulante hulpverlening
humaner? Besparingsmethode? Komt niet overeen met recht op maatschappelijke
dienstverlening. Vermaatschappelijking vanuit mensenrechtenbenadering vereist sterke
overheid die zorgt dat de verschuiving een keuze is wat sterke basisinstituties vereist.
Vermarkting: kan commerciële dienstverlening garant staan voor mensenrechten? De
duurzaamheid van opgebouwde expertise kan verloren gaan door een gebrek aan duurzame
maatschappelijke dienstverlening met de aanbesteding. Winst wordt belangrijker dan
welzijn.
Hybride vorm van oude en nieuwe opvattingen: SW construeert de mensenrechten
Sociale rechtvaardigheid als handelingskader voor SW
SW = handelingspraktijk en wetenschap: sociaal handelen met doel
, Relationeel handelen: intermenselijke activiteit
Maatschappelijk handelen: in een maatschappelijke context, sociale sfeer: ruimte tussen
private en publieke sfeer
Rechtvaardig handelen: streven naar sociale rechtvaardigheid en menselijke waardigheid
Mensenrechten: Mensenrechten geven een aanknooppunt voor het handelen.
Sociale rechtvaardigheid als handelingskader
1. Handelingskader voor een individuele actie, 1 sociale interventie
2. Handelingskader voor het handelen van de sociaal werker
3. Handelingskader voor het beleid van sociale organisaties
4. Handelingskader voor het sociale beleid van de samenleving. Van gunst naar recht: dit
impliceert dat welzijnszorg
een gerechtvaardigde claim is – niet iets waarvoor we moeten smeken
(liefdadigheid of vergiffenis)
er een plicht is van iemand – traditioneel de overheid – om die claim waar te
maken
dat die plicht afdwingbaar (zou) moet(en) zijn
soorten rechtvaardigheid
ideale (ideale doel) conservatieve (vanuit realiteit vertrekken)
correctieve (onrecht terug goed) distributieve rechtvaardigheid (herverdelen)
procedurele (regels) substantiële rechtvaardigheid (vertrekken van inhoud)
vergelijkende niet-vergelijkende rechtvaardigheid
discretionaire ruimte = de lezing of interpretatie die de sociaal werker, al dan niet in dialoog met
anderen, geeft aan regels, protocollen, contexten en dergelijke waarin hij/zij zich bevindt.
Collectieve (na WOII: overheid) individuele verantwoordelijkheid (’80: sociale rechtvaardigheid
gekoppeld aan voorwaarden, conditionalisering, belonen en straffen)
Stromingen in het handelen vanuit sociale rechtvaardigheid
1. utilitarisme
hoogste principe = maximalisatie van nut = alles wat genot brengt en pijn voorkomt
o.b.v. kosten-baten analyse
moraal: bruikbaarheid, geen inhoudelijke normatieve claim
greatest happiness fort he greatest number
Jeremy Bentham, John Stuart Mill
Kritieken
Wat met moreel onaanvaardbare handelingen en uitkomsten?
Geen overeenstemming over wat maximale baten zijn:
o Neutrale en intrinsieke goederen
o Andere waarden en individuele voorkeuren
Meerderheid als doorslaggevende factor
Gevolgen slecht kunnen inschatten
Rechtvaardigheid uit kosten en baten is simplistisch
Liberalisme
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur tyanavdv. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
67866 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans