Alles wat gekend moet zijn staat in dit document. Dit document is meer dan voldoende om een mooi resultaat te behalen. Alles wat tijdens de les is gezegd staat hier.
A. De gewone hoven en rechtbanken
B. De actoren
C. Het verloop van de burgerlijke procedure
D. De rechtsmiddelen
E. Bijzondere procedures
Justitie is onderdeel van de rechterlijke macht.
Hoe is Justitie in België georganiseerd?
Wanneer kom je in aanraking met justitie?
Wanneer je een conflict hebt met iemand anders bijv. tussen werkgever en werknemer over het
aantal vakantiedagen. Of huurder en verhuurder hebben een conflict over het te betalen van de
huur.
Wanneer je een misdrijf hebt gepleegd vb. een diefstal.
Organisatie van hoven en rechtbanken.
= piramidestructuur. Onderaan lagere rechtbanken, hoe hoger hoe belangrijker de rechtbanken zijn en hoe minder
we ervan hebben.
Meeste zaken komen terecht bij lagere rechtbanken; politierechtbank, vredegerecht en rechtbank van 1 ste aanleg.
Je kan in beroep gaan tegen beslissingen van lagere rechtbanken – en dit bij slechts een beperkt aantal hogere
rechtbanken.
Organisatie - principes
1. Specialisatie:
In België is er veel wetgeving – niet alle rechtbanken kunnen alles beslechten. Daarom zijn rechtbanken
gespecialiseerd in bepaalde topics, ook hebben bepaalde conflicten nood aan eigen specifieke procedures. Zo
zijn vredegerechten gespecialiseerd in huur en hebben rechtbanken ook eigen samenstelling zoals bijv. in de
arbeidsrechtbank die geschillen behandelt tussen werkgever en werknemer waar ook rechters
( = lekenrechters) zetelen uit het werkveld met eigen specialisatie, kennis en expertise.
2. Dubbele aanleg:
Vb als een vrederechter een uitspraak doet over een geschil/conflict en je bent als partij niet tevreden over die
uitspraak, dan kan je naar een hogere rechtbank gaan om de volledige zaak opnieuw behandeld te zien. De 1 ste
aanleg is dan bij de vrederechter – u kan in beroep gaan bij een hogere rechtbank -> rechtbank van 1 ste aanleg =
2de aanleg die de zaak volledig opnieuw gaat doen. Dus in België principe van dubbele aanleg – uw zaak kan 2
keer door 2 verschillende hoven of rechtbanken behandeld worden – dus u bent in de mogelijkheid om in
beroep te gaan wanneer u niet akkoord bent met de beslissing van de rechter.
3. Cassatie:
Na een beroep in 2de aanleg kan je ook nog in beroep gaan bij het Hof van Cassatie gaan. Hof van Cassatie doet
geen uitspraak over de feiten, kijkt niet wie heeft er al dan niet gelijk heeft maar wel of er procedure fouten
gemaakt zijn of is de wet wel goed toegepast door de rechter. Procedurefout vb er is een huiszoekingsbevel –
dit moet getekend worden door de onderzoeksrechter, is dit niet zo dan spreken we over een procedurefout.
Schema met organisatie van rechtbanken en beroep mogelijkheden gebruiken tijdens het studeren
Organisatie – terminologie
1. Rechtbank – rechter – vonnis
Spreekt men bijv. over arbeidsrechtbank – dan bedoelt men rechters die de zaak gaan behandelen. De
uitspraak die ze doen is een vonnis.
1
, 2. Hof – raadsheer – arrest
Bij het Hof van Beroep spreekt men niet over rechters maar over raadsheren. Hun uitspraak die ze doen is
een arrest.
3. Gerechtelijk kanton: 162 in België
= territoriale verdeling van rechtbanken. Vb 1 vredegerecht per gerechtelijk kanton. Waarom? Vrederechter
doet uitspraak over geschillen m.b.t. huur, bewindvoering van personen => dit zijn zeer persoonlijke zaken:
belangrijk is dat vrederechter dicht bij de burger staat.
4. Gerechtelijk arrondissement 12 in België – afdelingen
Die vallen samen met de provincies. Per gerechtelijk arrondissement is er een rechtbank van 1 ste aanleg. Elk
gerechtelijk arrondissement heeft verschillende afdeling vb Gerechtelijk arrondissement Oost-Vlaanderen
heeft afdeling Gent, Dendermonde en Oudenaarde.
5. Rechtsgebied: Gent – Antwerpen – Brussel – Luik – Bergen.
Dit vinden we op het niveau van Beroep: Hof van Beroep is een HOOG Hof (hoog op de piramide). Burgers
komen minder in aanraking met Hof van Beroep dus is 5 meer dan voldoende voor België.
Organisatie – bevoegdheidsregels
1. Materiele bevoegdheid – inhoudelijk
Op examen moet je kunnen aangeven: we zitten met een geschil tussen partij A en partij B – bij welke
rechtbank moeten ze gaan?
Alle hoven en rechtbanken zijn bevoegd gesteld op basis van inhoudelijke regels. Deze zijn onderverdeeld
aan de hand van 4 criteria:
Onderwerp van de vordering – hebben we een conflict m.b.t. huur dan is het Vredegerecht bevoegd
Waarde van de vordering – vb bij burgerlijke geschillen met een waarde van minder dan 5.000euro
worden beslecht door het Vredegerecht, burgerlijke geschillen met een waarde van meer dan
5.000euro dan wordt dit beslecht door de rechtbank van 1 ste aanleg.
Spoedeisend karakter van de vordering – soms is een zaak superdringend waardoor ze dringend moet
beslecht worden door een rechter = procedure kortgeding. Vb buurman doet werken aan zijn huis die
instortingsgevaar van jouw huis veroorzaken. Deze zaak moet zo rap mogelijk behandeld worden -> ze
zal door voorzitter van rechtbank van 1ste aanleg behandeld worden. Zwaar conflict tussen 2 vennoten
met risico op faillissement als niet dringend wordt ingegrepen -> voorzitter van
ondernemingsrechtbank zal dit geschil in kortgeding behandelen.
Hoedanigheid van de partijen – vb geschil tussen 2 ondernemingen dan is de ondernemingsrechtbank
bevoegd.
2. Openbare orde
Deze regels zijn van openbare orde d.w.z. dat er niet kan van afgeweken worden. Vb huur is bevoegdheid
van de Vrederechter w.z. dat huurder en verhuurder niet kunnen beslissen om de zaak te laten behandelen
door 1ste aanleg.
3. Territoriale bevoegdheid – locatie
Waar komt de zaak voor? Bv. Een echtscheiding komt voor familierechtbank = afdeling van rechtbank van
1ste aanleg. We moeten weten in welk rechtsarrondissement gaan we die rechtszaak behandelen.
EISER heeft keuze
Woonplaats verweerder
Woonplaats in akte (partij A en partij B hebben een overeenkomst gesloten waarin vermeld staat ‘als
wij ooit een conflict hebben dan wordt de zaak beslecht in de ondernemingsrechtbank van Oost-
Vlaanderen’).
Plaats waar verbintenis is ontstaan of moet worden uitgevoerd – vb er is een conflict tussen architect
en bouwheer dan kan de zaak behandeld worden waar de woning gebouwd is.
2
, 4. Aanvullend recht, maar uitzonderingen
MISDRIJVEN
Onderscheid is van belang om te weten voor welke rechtbank de zaak zal beslecht worden.
Boetes worden vermenigvuldigd met opcentiemen – ze zijn al zeer oud en liggen daardoor veel te laag.
Misdaden
Opsluiting van 5 jaar tot levenslang
Overtreding
Opsluiting van max. 7 dagen en/of een boete van max. 25euro ( x 8 = max. 200euro )
Nachtlawaai
Inbreuken op de wegcode
Dronkenschap op de openbare weg
3
, A. De gewone hoven en rechtbanken
Belangrijk voor examen is dat je per Hof/per Rechtbank de verschillende materiële bevoegdheden van buiten kent.
Vb partij A en partij B hebben een geschil voor huur – bij welke rechtbank moet geschil voorgelegd worden?
Antwoord = Vrederechter
1. Vrederechter
Materiële bevoegdheid:
Alle burgerlijke geschillen waarvan de waarde niet meer dan 5.000euro bedraagt
Alle huurzaken en andere geschillen i.v.m. onroerende goederen, ongeacht hun waarde
Het uitspreken van een beschermingsmaatregel (vb Bewind)
Consumentenkrediet
Nutsvoorzieningen tegen particulieren
Territoriale bevoegdheid:
1 vrederechter per gerechtelijk kanton
Hoger beroep: (indien niet akkoord met uitspraak van de vrederechter)
Bij de rechtbank van eerste aanleg (burgerlijke rechtbank), met uitzondering van vorderingen van
minder dan 2.000euro (beroep niet mogelijk).
2. Politierechtbank
Materiële bevoegdheid:
Overtredingen
Alle misdrijven betreffende het wegverkeer, ook al hangen die samen met zwaardere misdrijven + alle
vorderingen tot schadevergoeding door het slachtoffer van het ongeval
Beroepen tegen GAS-boetes
Territoriale bevoegdheid:
1 politierechtbank per gerechtelijk arrondissement
Hoger beroep: (indien niet akkoord met uitspraak van politierechter)
Bij de rechtbank van eerste aanleg (correctionele rechtbank)
3. Rechtbank van 1ste aanleg
Meerdere afdelingen: (afhankelijk van onderwerp van de vordering)
a) Rechtbank van 1ste aanleg - Burgerlijke rechtbank.
Materiële bevoegdheid:
Volheid van bevoegdheid: alle geschillen waarvoor geen andere rechtbank uitdrukkelijk bevoegd is.
Burgerlijke geschillen met waarde meer dan 5.000euro
Beroepen tegen burgerlijke zaken van meer dan 2.000euro behandeld door vrederechter.
Territoriale bevoegdheid:
1 burgerlijke rechtbank per gerechtelijk arrondissement
Hoger beroep: (indien je niet akkoord gaat met de uitspraak in 1 ste aanleg)
Bij het hof van beroep, met uitzondering van vorderingen van minder dan 2.500euro
!!! je kan in beroep gaan tegen een beslissing van de burgerlijke rechtbank van het hof van beroep als
die zaak voor de 1ste keer wordt behandeld door de rechtbank van 1 ste aanleg bijv. voor een
burgerlijk geschil met een waarde van meer dan 5.000euro.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jonathandonovan1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €11,29. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
