Initiatie bouwfysica
Ventilatie
1. Inleiding
Binnenlucht wordt verwarmd, vervuild en bevochtigd door mensen processen en bouwmat
teveel aan warmte, vocht en vervuiling moet afgevoerd worden en vervangen door verse en droge
lucht
Ventilatie = gewenste stroming van lucht door natuurlijk of mechanisch geïnduceerde drukverschillen
Infiltratie / exfiltratie = ongewenste stroming van lucht door openingen in de gebouwenveloppe t.g.v
onzorgvuldige afwerking
teveel in/exfiltratie belemmert de goede werking van ventilatieprocessen
Tijdens de zomer kan ventilatie overtollige warmte afvoeren = Free Cooling
Tijdens de winter kunnen infiltratie en ventilatie zorgen voor aanleiding tot ongewenste
tochtverschijnselen en energieverliezen Luchtdicht bouwen + ventilatiedebieten afstemmen op
vraag! (voldoende ventilatie nodig, maar teveel is inefficiënt (teveel E))
E nodig om op te warmen/ af te koelen
Wanneer we meer ventileren gaat het aantal deeltjes vuil verminderen maar meer energie nodig
! Optimale balans vinden minimaal energieverbruik en minimale vervuiling !
2. Waarom verluchten?
Vervuilingen: Gevolgen:
- Mens: CO2 , zweet, COVID,… - Irritaties, vermoeidheid, ziekten,
- Stoffen in verf, lijm,... allergieën
- Stof door gebrekkig onderhoud - Geurhinder
- Geuren en vocht van toilet, - Schimmelvorming en condensatie
keuken, … op koude plaatsen
- Vluchtige organische stoffen (verf) - CO-vergiftiging
- Openhaard, kachel, …
,Oplossing: Energie-efficiënt ventileren om te zorgen voor een goede binnen luchtkwaliteit en
thermisch comfort. Bijkomende voordelen: verminderde radioactiviteit, afremmen ontwikkeling
huisstofmijt en opp condensatie wegventileren i.p.v. isolatie bijplaatsen
Belgische norm (NBN15251) gedefinieerd in klasse
IAQ : indoor air quality = goede binnen luchtkwaliteit
OAQ: outdoor air quality = goede buiten luchtkwaliteit
IDA: kwaliteit klassen (binnenlucht)
ODA: kwaliteit klassen (buitenlucht)
(Filterprestatie)
Kwaliteitsklassen buitenlucht ODA:
Beste
Standaard
Kwaliteitsklassen binnenlucht IDA: IDA1 = hoge IAQ, IDA4 = lage IAQ
Verschil -> binnenluchtkwaliteit = relatief
t.o.v. buitenlucht! => IDA optellen met
buitenlucht
CO2 productie mens: GCO2 = 0,16. M
(l/h.pers)
1 MET = 58,2 W/m2 = zittende persoon
in rust (gemiddelde persoon = 1,8m2 ) (kan afwijken op examen)
Bv: mens die licht beweegt : M = 110 W/m2 GCO2 = 18l/h = 18000 ppm.m3/h
M staat voor het menselijke metabolisme per m 2 lichaamsoppervlak in W/m2 = afhankelijk van het
activiteitsniveu! = voelbare + latente warmte
Voelbare warmte: voel je echt, warmte waardoor de temp ve voorwerp/stof wijzigt bij
toevoer/afvoer
Latente warmte: warmte die nodig is om de fasetoestand van een voorwerp/stof te wijzigen (zweet)
Er is een ventilatiedebiet om het CO2 niveau te limiteren (leggen wij op, IDA de buitenconcentratie
en de gewenste binnenconcentratie)
hoeveel aanvoer is er nodig? (in m3/(h.pers))
Ce = gem buitenconcentratie (ODA2)
Cmax,i = IDA-waarde (w geg)
0,00016 . M / (1500- 400) = 0,000000145 M
V’a,pers = Ventilatie debied in m3 verse lucht per uur per
persoon in functie van de geschatte CO2 productie
, V’a,pers = 1000 GCO2 / (Cmax,I – Ce )
C02 concentratie binnen op basis van ventilatievoud n en de interne CO 2 productie:
Ci = Ce + (p.GCO2 / n.V).106 ppm Ci = binnen concentratie
V = volume ruimte
n = ventilatievoud
p = aantal personen
Gemeten CO2-gehalte mag 3% vd tijd hoger liggen dan de grenswaarde vd IDA klasse
De tijd die niet aan de eisen voldoen = unmet hours
Ventilatievoud n:
Gp licht bewegen = 18l/h 0,018 m3/h
n = ((p.Gp)/(Ci – Ce).V).106 ppm N = ingeblazen verse lucht per uur/inhoud ruimte Ach of
1/h. (Bv: een ruimte heeft 3 ach per uur wordt de inhoud
van de ruimte 3 keer vervangen)
n . V/p
Luchtverversingsdebiet (m3/h) per person:
Ventilatiedebiet voor woongebouwen:
1 l/s.m2 = 1.3600/1000 = 3,6 m3/h.m2 = normdebiet
Ventilatievoud:
Opp x 3,6 / opp x h
Ventilatiedebiet voor utiliteitsbouw:
Bv(berekening ventilatie debiet): IDA 3: 22,5 m3/h.pers: voor klas van 54m2 en 27 personen
(22500.27/54.3600)l/s.m2 = 3,1 l/s.m2
Luchtdichtheid:
Ondichtheden zorgen voor infiltraties:
- Open haard, dampkap
- Niet bepleisterd metselwerk.
- Doorgangen en leidingen
- Slecht uitgevoerde aansluitingen tss constructiedelen
- Voegen en kieren rond ramen en deuren in gesloten toestand
Bij gebrek aan voldoende ventilatie geeft een te luchtdicht gebouw aanleiding tot:
- Ongezonde lucht
- Te veel vocht in lucht schimmel, condensatie
- Geur en stank
- Bouwschade (losgekomen pleisterwerk)
Gemiddeld geschat infiltratievoud over seizoen:
ns : n50/20 Met n50 het infiltratievoud bij een kunstmatig aangelegd drukverschil van 50Pa
