Communicatiewetenchappen
2020
Minicollege 23/09
2 hoofdvragen:
1) Hoe menselijke communicatie begrijpen & studeren? communicatie
2) Is SL te begrijpen & besturen zonder vergaande mediat. in analyse betrekken? mediatieve
communicatie
Taal = middel communicatie / = verfijning communicatie (lichaamstaal)
Media centrale rol op veel domeinen (macroniveau, ook microniveau persoonlijke comm.)
Invloed op wet. kennis?
Wet. is uitgangspunt: productie kennis
- Heeft enorme status kennismonopolie
- Onder vuur
Mens invloed op klimaatcrisis (hoax = constructie linkse bewegingen)
Maar twijfels over feiten dit probleem je hebt hier weerstand tegen*
Zo ook:
Aarde plat: ME probleem, wij weten intussen beter
Vaccinaties gevaarlijk volksgezondheid? Want neveneffecten als autisme, allergieën & vergif
(nanotechnologie)
*weerstand= communicat. verklaring
Media-effecten (traditie in communicatie): invloed massamedia op overtuigingen, attidudes,
gedragingen mensen zoals gamen, facebook etc.
Massamedia internet: andere dynamiek?
=non-hiërarchische structuur (voor iedereen toegankelijk) /participatieve cultuur
(kan meedoen als burger met iedereen wereld meer democratie open
communicat.)
wordt moeilijk want weinig onderscheid:
Objectieve feiten & pol.-morele meningen. Zijn wel wetenschappers?
Emp. kennis & ervaringskennis geen autoriteit meer
Wet. kennis & complottheoriën?
Experts & amateurs
Internet= wereldwijd computernetwerk dat mogelijk informatie verspreiden of zoeken en e-mailen
Door democratisering (internet) kennis begint wetenschap te verminderen
Social media: vorming van echokamers
(sociologische dynamiek)
Probleem: ‘confirmation bias’: wetenschappers uitkijken niet alleen verificatie, ook falsificatie.
Internet nodigt niet uit falsificatie, vooral verificatie.
,Echokamer= circuleren ideeën die al had
Sociale bevestiging gelijkgestemden
Collect. bekrachtiging alternatieve waarheid wetenschappers twijfelen
Uitsluiten strijdige info
Processen radicalisering? (Terroristen)
Algoritmes: vorming van filterbubbels
= algoritmische identiteit
Bevestigingen kennis (progamma’s die je aantikt)
Netflix, facebook, etc. digitale (gebruiksvriendelijke) algoritmes info personaliseren:
Bepalen adhv zoekgeschiedenis wat interesseert
Selecteren vglbare info = recommendation (aanbieden)
Filteren strijdige informatie alleen hier info over
Socialisatie in bepaald wereldbeeld
El Pariser: technische vorming filterbubbel
zitten eig op =/= internetten
Toepassen op casus: weerstand tegen wetenschap
(moeilijk uit komen)
Casus (theorie van prof om er communicatief naar te kijken):
Mediatisering: rol internet
Democratisering kennis
Sociale echokamers
Technische filterbubbels: deurwachters onze kennis
De communicatieve hypothese:
Is waar?
Theorie, methode, onderzoek!
Doelstelling communicatie (casus)
Hoofdstuk 1: Inleiding
Sociale wetenschappers inzicht in: menselijk gedrag, soc. interacties, orgs., mtij, cult., business,
gezondheid & verandering
SL: modeleren > weten > twijfelen
< modus/ model: omgaan met fouten, hoe onbetrouwbaar zijn deze?
Wetenschap + wetenschap > geloofwaardig beeld hierover opbouwen
Invloed op publieke opinie
Bv. Ailan heeft enorme impact gehad die zeer snel is verspreid
1. Heeft PO veranderd want eerst heel negatief over vluchtelingen & nu dit schrijnend beeld
2. Impact maar ook niet helemaal
Bv. Jaren 80’ klimaat: volk werd toen nog niet voldoende wakker geschud want social media was niet
aanwezig
Invloed media op stereotypering rode draad. is heel belangrijk geworden, hoewel niet altijd zo lijkt.
Bv. Experiment jongens en meisjes rechtstaan en onzeker worden
,Kan men vandaag nog overtuigen zonder de media te betrekken?
Nee…
- SL kan je beïnvloeden met media want SL is zeer extreem/hyper gemediat. > men kan
hiermee wel niet per se het doel bereiken
- Coca cola & mcdonalds centrale symbolen in onze mtij bedrijven/org.s staan in onze SL op
plaats waar nu door communiceren met vele tools & zo mediatisering naar hun hand, dit lukt
niet volledig & maakt het complex
- gesprekken/ interacties gemediatiseerd, hoewel dit laatste wat nog niet was gemediatiseerd
fundamenteel dus veel veranderd
- Maar technologieën/digitalisering hebben nog extremer gemaakt ( bv. Uber is het bekendste
taxibedrijf maar heeft niet eens echte taxi’s etc.)
- Interacties online bijdrage economie en marktwaren van bedrijven omdat zicht op
klantenbasis
- Journalistieke deontologie (artikel)? Als journalist levens redden
- Heeft niet zo goed gestelde welzijn adolescenten te maken met social media?
Hoofdstuk 2: Basisconcepten & modellen
Inleiding
- Communicatie als discipline: relatief jonge wetenschap (na W02), ook al mediaonderzoek
ervoor veel ouder
- Voortgevloeid uit =/= stromingen want communicatiewetensch. fenomenen voordien
onderzocht in pyscho, socio, taalkunde
- Aristoteles’ retoriek: ethos (persoonlijkh & waarden spreker) , pathos ( inspelen emoties
publiek), logos (logica argumentatie): kernelementen communicatie in media-effecten
- Multidisciplinariteit belangrijk: kennis uit meerdere discipl combineren activiteit
voltooien/betrekking op # takken wetenschap
4 invalshoeken, basis communicatietheoretisch/wetensch. denken:
- Retoriek
- Propaganda
- Media-effecten
- Infotheorie
- Groepsdynamice
Diverse subdomeinen (diversiteit tot uiting op vlak definities & modellen communicatie)
Wat is communicatie?
Communicare = gem. maken/delen inhoud
Van Dale: mededeling, kennisgeving; verbinding; uitwisseling gedachten, het geestelijke met elkaar
verkeren
Verschil mededeling, kennisgeving & laatste: A B & A B: tegenstelling is breuklijn beide
definities
Definitie goed wanneer:
- Bruikbaar of operationeel binnen bepaalde wet. visie, benadering/veld
- Logisch, coherent
, - Logisch, coherent
- Niet tegengesproken door zichtb. werkelijkheid
- Toelaat het gedefin. nauwkeurig te ondersch. van andere mtijlijke verschijnselen
Beste def: communicatie = proces waardoor zender bewustzijnsinhoud overdraagt/tracht
over te dragen aan 1 + ontvangers, dit dmv. kanaal, signalen & tekens van Fauconnier
2 fund. =/= visies op scholen/benaderingen communicatiewet. (Heath & Bryant)
1) Processchool: comm =transmissie boodschappen
a. A (Z) B (O) centraal, transmissie = encoderen & decoderen
Kanalen & media inzetten in Z & O boodschappen dmv. efficiëntie &
accuraatheid (complex proces)
b. Poging beïnvloeding gedrag/gedachten
c. =/= output & input = fout waar fout?
d. Basis psycho & socio (kwant. procesmatige manier met nadruk menszijn)
e. Gericht op comm.activiteiten “acts of comm.”
2) Betekenisrecreatieschool: comm = prod. & uitwisseling betekenissen (geen proces,
ook productieproces bij ontvanger)
a. Nadruk hoe boodschappen/teksten interageren met mensen betekenissen
b. Afwijkingen Z & O niet noodz fout, kan ook cult. =/= zijn
c. Boodschap/tekst = centraal, centrale meth.= semiotiek = studie werking
tekens
d. Primair gericht op producten comm. (kunst, reclame...) “works of comm.”
e. Teksten maken& lezen parallelle processen A // B
Controversen & breekpunten in definities
Wetensch. oneens bepaalde standpunten discussie waarvan antw niet belangrijk
Wat nodig om over comm. te praten? Lat hoog
1) Intentionaliteit: discussie passief-actief model McQuail met 4 situaties intentionaliteit
2 opvattingen:
a. Teleologische: sterk vertegenw. bij onderzoekers massacommunicatie: comm. heeft
doel nodig (1) processchool
b. Gedrags: studie interpersoonlijke: : “you cannot not communicate”( bv. In een
vergadering waar iemand aanwezig is die niks zegt (nr. 1,2,3 en 4) )
Breekpunt: er is geen comm.proces maar feit dat wij niet comm. geeft wel info over
de comm.: alle gedrag is geen communicatie, eventueel wel informatief Intentie
meestal moeilijk afleiden
2) Geslaagde comm. als criterium?
