Dit zijn de college aantekeningen van het vak 'Cytologie en Histologie' van professor Calders van het deel histologie. Dit kan zeker ook als uitgebreide samenvatting gebruikt worden
Histologie
Les 1 (08/11)
EPITHEEL
Histologie/weefselleer
Groeperingen v cellen: gelijksoortige vorm & functie
4 primaire weefsels:
- Epitheel (op heel veel plaatsen in het lichaam)
- Bind- & steunweefsel (kraakbeen – been)
- Spierweefsel
- Zenuwweefsel
Vermengd: ≠ verhoudingen
Functie en oorsprong
Functie:
- Bekleden of bedekken (huid) beschermen
- Opname v stoffen (darmwand) cytopempsis
o Apicaal: nr het darmlumen toe
o Basaal: nr het bloedvat toe
- Afscheiding v stoffen (klieren)
o Cellen die een welbepaald secreet zullen produceren bv zweet,
speeksel
o Cellen die dienstdoen als afvoergang
- Opnemen v prikkels (neuro-epitheel) betrokken in communicatie tss
buitenwereld & interne geheel
- Samentrekken (myo-epitheel)
o Bevat heel veel actine-achtige eiwitten in het cytoskelet
o Bv melkklier die uit alveolen en ducti bestaan rond alveolen zit glad
spierweefsel & myo-epitheel
Bedekkend epitheel
Eenlagig:
A. Plat plaveiselepitheel: lis v Henle
o 90% longalveolen
o Lis v Henle = onderdeel v nefron
B. Kubisch: nierbuisjes
C. Cilinder: darmkanaal (vanaf slokdarm)
o Luchtwegen
Meerlagig:
- Verhoornend (huid): kubisch tot cilindrisch
1
, - Niet-verhoornend (mond): geen hoornschilfers
- Cilinderepitheel (urethra): cilindrisch
- Overgangsepitheel (blaas): bolvormig B
o Vorm afh v vulling
o Zeer plastisch in hun vorm
- Uitz meerrijig (luchtwegen): pseudomeerlagig
o Mr er is eig mr 1 laag cellen aanwezig
Neuro-epitheel: sensorische functie
Myo-epitheel: mogelijkheid tot contractie
Klierepitheel
Ontstaan: epitheel wr op een gegeven moment een verhoogde mitotische deling is
- Tros v cellen ontstaat
Gespecialiseerd in productie v secreet (≠ v bloed of weefselvloeistof)
Soorten:
- Eencellig: slijmbekercel in darm of trachea
- Meercellig: meest voorkomend 99,9% vd klieren zijn meercellig
- Exocrien: klierafvoergang
- Endocrien: rechtstreeks aan bloed (volledige afsluiting)
Endocriene klieren
1e type: strengen met wijde capillairen
2e type: vesiculair (= rond holte, bv schildklier)
Voeding!!
- Diffusie dr lamina propria & basale membr
- Soms circulatie v vloeistof in intercellulaire ruimten
2
,Epitheel is niet doorbloed
Regeneratie en metaplasie
Regeneratie:
- Epitheel weinig statisch
- Cellen w vernieuwd (mitose) aan een tempo dat uiteenlopend is
o Bv darmepitheel: 1 tot 4 dagen turnover
o Bv huid: 2 tot 3 weken
- Heel sterk afh v metabolisme hoger metabolisme, hogere turnover nodig
- Afh v soort weefsel
Metaplasie:
- Overgang in ander soort epitheel
o Bv zware rokers: meerrijig trilhaarepitheel w aangetast & kapotgemaakt
en kan niet meer opnieuw gevormd w meerlagig plaveiselepitheel (=
long zonder borstels)
o Bv in darm ook
Celbiologie
Cellen die ionen transporteren: actief transport (nier)
- Transporteiwitten, pompen, … nodig
o Pompen = eiwit DUS eiwit kunnen aanmaken en energie nodig
o Eiwit aanmaken: DNA uit kern nodig, je maakt er mRNA v, mRNA gaat
nr ribosomen in RER, GA nodig! Heel energie-eisend dus ook
mitochondriën nodig in de cel om energie te produceren
- Volgende kenmerken:
o Diepe invaginaties vd celmembr
o Talrijke interdigitaties
o Vele langgerekte mitochondriën
o Sterke ATP-ase-activiteit
o Hoog zuurstofverbruik
Examenvraag: nier
- Bevat een glomerulus die afvalstoffen filtert
- Je moet water & ionen recupereren dit gebeurt dmv epitheelcellen
Cellen die dmv pinocytose transporteren:
- Transport macromoleculen (nrml niet dr celmembr)
- Cytopempsis: opname via pinocytose, afgave via exocytose (bv endotheel)
- Weinig celorganellen
- Cytoskelet met veel contractiele eiwitten nodig
Examenvraag: membr herstellen
- Fosfolipiden aanmaken
- Fosfolipide bestaat uit een vet (3 vetzuren + glycerol)
- 1 vetzuurstaart eraf knippen & er een fosfaatgroep op plaatsen
- Gebeurt in GER (daar ook vetmetabolisme), daar knip je de fosfaatgroep eraf
3
, - Fosforylering gebeurt in GA
- Energie-eisend proces dus ook mitochondriën vr nodig
Vormen v chemische boodschappers:
- Functie: boodschappers produceren vr reguleren activiteit andere cellen
- Neurocriene cellen: zenuwcel (afgave in synaptische spleet)
- Paracriene cellen: mastcel (afgave aan intercellulaire vloeistof)
- Endocriene cellen: testes (afgave aan bloed)
Examenvraag: dopamine
- W omgezet in serotonine
- Enzymes vr nodig (vr die enzymes eiwitsynthese nodig mr niet rechtstreeks vr
omzetting v dopamine nr serotonine)
- Apud-principe
- Energie vr nodig + mitochondriale invloeden
Eiwit-synthetiserende cellen:
- = glyco-proteïnecellen
- Produceren kleine hoeveelheden proteïnen
o Synthese dr vrije polysomen (skeletspier)
o Synthese aan membraangebonden polysomen
- Secretie:
o AZ uit bloed via actief transport
o AZ hechten aan vrij ribosoom (zie eiwitsynthese)
o Eiwitten nr GA
- Ophopen Golgi-cisternen, uitstulpingen (secreetvacuolen)
- Verplaatsing nr celapex
- Exocytose
Polypeptide-secernerende cellen:
- APUD (neurale lijst) = Amine Precursor Uptake and Decarboxylation
o Hoge activiteit AZ-decarboxylase
o Weinig basofiel cytoplasma
o Ophoping v kleine, ronde secreetgranulen
o Vrij weinig RER – zwak GA synthesesnelheid zeer laag
o Diffuus verspreid/gedeeltelijk tot celgroepen/kleine klierachtige
structuren
Glycoproteïne-producerende cellen:
- Typisch vb: slijmbekercel darmepitheel slijm zit aan de apicale zijde
o Grote secreetgranula
o Uitgebreid RER & GA koolhydratengedeelte in beide, sulfatering in
GA
Examenvraag: bespreek de vorming v slijm/mucus in de slijmbekercel (vnl op
niveau vd celorganellen)
- Wat is mucus? Combinatie v glycoproteïnen & glycolipiden
- Uitleggen hoe glycoproteïnen & glycolipiden gemaakt w
- Eiwitsynthese + GA & lipidensynthese + GA uitleggen
- Belangrijk bijproduct v vetmetabolisme: peroxides, zuurstofradicalen
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur florencevanparys. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
