Hoofdstuk 1 : Introductie tot de
toxicologie
1. Definitie
Toxicologie = De leer van vergiften
Men bestudeert de schadelijke effecten van lichaamsvreemde stoffen of
xenobiotica in organismen.
Men zoekt uit hoe die effecten precies tot stand komen.
Het werkingsmechanisme van toxische stoffen
2. Subdisciplines
We onderscheiden verschillende toepassingsgebieden/subdisciplines van de toxicologie :
Klinische toxicologie :
Zowel bij mensen (humane toxicologie) als bij dieren (veterinaire toxicologie)
bestudeert deze subdiscipline volgende aspecten :
Hoe een vergiftiging herkennen en behandelen (diagnostiek en therapie).
Nagaan welke vergiftigingsmethoden mogelijk zijn en hoe toxische stoffen
opsporen in bloed, urine, …
Voedingstoxicologie :
Toxicologische aspecten van levensmiddelen en voedingsgewoonten :
Bv. de aanwezigheid van contaminanten en additieven in
voedingsmiddelen.
Arbeidstoxicologie, werkplaatstoxicologie of industriële toxicologie :
Men onderzoekt of chemische stoffen in de arbeidssfeer de gezondheid kunne
schaden, hetzij acuut door kortstondige blootstelling aan hoge concentraties,
hetzij door langdurige blootstelling aan lage concentratie.
Milieu- en ecotoxicologie :
Bij milieutoxicologie bestudeert men de effecten van vervuilde stoffen in het
milieu op planten, micro-organismen en dieren in aarde en water.
Bij ecotoxicologie bestudeert men een specifiek tak binnen de milieutoxicologie
die de invloed van toxische stoffen bestudeert op de populatiedynamiek in een
ecosysteem.
Geneesmiddelentoxicologie :
Specifiek ontwikkeld om de mogelijke nadelige effecten van geneesmiddelen na te
gaan vooraleer deze worden toegediend bij de mens.
3. Factoren die de toxiciteit bepalen van chemische stoffen
3.1. Interactie menselijk consument – chemische stof
Om de toxiciteit van een stof in onze voeding te evealueren, moeten we dan ook
nagaan wat het lichaam met de stof doet (= toxicokinetiek) en omgekeerd :
Wat de stof met het lichaam doen (=toxicodynamiek).
Toxicokinetische vragen :
1
, Hoofdstuk 1 : Introductie tot de toxicologie
Neemt het lichaam de stof vanuit het maag-darmkanaal in het bloed op?
(absorptiefase)
Hoe wordt de stof getransporteerd en over organen en weefsels verdeeld?
(verdelingsfase)
Hoe wordt ze verwijderd uit het lichaam? (eliminatiefase = metabolisatie +
excretie)
Wordt ze eerst afgebroken (metabolisatiefase) vooraleer ze uitgescheiden kan
worden?
Hoe en langs welke weg (nieren, gal, …) wordt ze uitgescheiden? (excretiefase)
Toxicodynamische vragen :
Welke zijn de doelwitorganen voor de stof? Ter hoogte van die organen zijn er
aangrijpingspunten (receptoren) voor de stof.
Interactie met receptoren
Welke biochemische reacties worden uitgelokt door de interactie van de stof met
de receptor? Welke tekens (symptomen) doen zich dan voor bij het slachtoffer?
Wat doet de stof met het lichaam?
3.2. Dosis
Elke stof kan toxische effecten veroorzaken, als de dosis maar hoog genoeg is.
3.3. Verschil in gevoeligheid naargelang het individu
Waarom reageren we niet allemaal op dezelfde manier?
Leeftijd
Heel jonge kinderen blijken gevoeliger voor xenobiotica omdat hun lichaam nog
niet volledig ontwikkeld is.
Zo werken sommige enzymatische ontgiftingssytemen en uitscheidingsorganen
nog niet optimaal en zijn bepaalde fysiologische barrières nog erg zwak.
Genetische verschillen
Hypergevoeligheid kan ook te wijten zijn aan genetische verschillen.
Voor sommige geneesmiddelen is het bekend dat sommige populaties duidelijk
lagere dosissen moeten krijgen dan andere.
Voorbeeld (cursus blz. 13)
2
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur stienm. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
