GESCHIEDENIS VAN HET PUBLIEK RECHT
LES 3 & 4
05.10.2020 – 12.10.2020
Algemeen deel: De Engelse constitutionele traditie
Engelse, Britse of VK constitutionele traditie?
Citaat uit een vonnis van vorig jaar – the UK does not have any single document called a
constitution, and yet it has a constitution established over the course of our history by
common law, statutes, conventions and practice (bronnen van de niet geschreven constitutie
van de VK)
1. Engeland: politieke achtergrond
Engelse politieke geschiedenis:
- Gevoel van grote continuïteit
- Geen grote regimeveranderingen, maar wel bepaalde breuklijnen (vooral
zoeken in de sociaaleconomische verschuivingen, op een lange termijn, die
volgt niet dezelfde periodisering als constitutionele geschiedenis)
Wel grote sociaaleconomische en politieke verschuivingen, maar niet helemaal
volgens de algemene chronologie of volgens het patroon van de continentale
ontwikkeling
Begin Tweede Middeleeuwen: Engeland = politieke (en territoriale) eenheid
- Territoriale expansie: Britse eilanden (geostrategisch belang):
o Wales (ME, relatief sterke integratie)
o Schotland + Ierland (veel minder sterke integratie, stemde tegen brexit,
rechterlijke organisatie, common law, geldt enkel in Engeland en
Wales en niet Schotland en N. Ierland)
o Koloniaal imperium (handelscompagnieën, XIXde eeuw –
staatskolonialisme)
- Vanaf ME: parlementaire traditie en ontwikkeling van een eigen rechtstraditie
(common law) – uniforme rechtstraditie tegenover verscheidenheid (daarom
common law)
Nieuwe Tijd: absolutistische tendensen gefnuikt
- In Europa – absolutisme
- Stuart-dynastie (XVIIde eeuw): streven naar onverdeelde interne
soevereiniteit, strijd tussen Kroon en Parlement (oppositie:
1
, sociaaleconomische belangen in het Parlement vertegenwoordigd, common
law rechtsmachten)
- 1642-1649: burgeroorlog ‘royalisten’ contra ‘parlementsgezinden’ –
overwinning van die laatste, maar…
- 1653-1660: militaire dictatuur van Cromwell (eigenlijk dezelfde als de
koning)
- 1660-1688: Restauratie van de Stuart monarchie, tijdens ballingschap vooral
in Frankrijk – hoogtepunt macht Frankrijk + absolutisme - willen dezelfde
soort systeem toepassen (eindigt in 1689 – ‘Glorious Revolution’ – de koning
gaat vluchten, roepen de schoonzoon van de koning om te Troon te nemen)
- 1689: Bill of Rights (politiek compromis bij het aantreden van Mary Stuart en
William of Orange als vorsten na de vlucht van Jacobus II Stuart)
o Een van de belangrijkste documenten in de geschiedenis van
publiekrecht
o Term Bill of Rights kan meerdere betekenissen hebben
o Atypisch gebeurtenis in vergelijking met continentale Europa
o Garanties voor vrije verkiezingen van het Parlement en spreekvrijheid
in het Parlement
o Zie ook de Schotse Claim of Rights (1689)
o Structuur:
1. Aanhef
Van wie gaat de tekst uit: the lords Spiritual (kerk) and
Temporal (hoge adel) and Commons (Lagerhuis)
Te vroeg om over volkssoevereiniteit te spreken
Geschreven document, opgesteld door het Parlement
2. Grieven tegen Jacobus II
Specifieke voorbeelden waarmee het aangetoond wordt dat
de koning zich bezondig heeft aan slecht behoorlijk bestuur
(tirannie)
Koning handelde tegen de wetten
3. Nieuwe verkiezingen van een (Protestants) Parlement (hoogste
instantie – parliamentary sovereignty)
2
, 4. Verklaring van de ‘oude vrijheden en rechten’
Kern van de Bill of Rights
Vooral wat de koning niet mag doet
Conservatieve revolutie – revolutionaire (nieuwe)
absolutistisch regime afschaffen en terug naar de oude,
goede waarden gaan
5. Aanvaarding van de verklaring als voorwaarde voor de toewijzing
van het koningschap
6. Aanpassing van eedformules
7. Aanvaarding van de verklaring door W&M
Aanvaarding door William & Mary
Parlement beslist en niet de vorst
Parlement boven de koning – parliamentary sovereignity
8. Wettelijke bevestiging van de verklaring (+dynastieke opvolging +
uitsluiting van katholieken van de troonopvolging)
Authority of the Parliament
Conform aan de traditie
Verwijzing naar God, maar is het koningschap eigenlijk
niet van God maar van het Parlement
o Bespreking:
Vorst gebonden door de wetten (rechtsstaat door toepassing
van een ‘legaliteitsbeginsel’ waaraan de uitvoerende macht
onderworpen is)
Beperking van de Royal Prerogative: o.m. inzake fiscaliteit
(wet in formele zin vereist), leger in vredestrijd
XVIIIde eeuw: regeringspraktijk
- Bevordert de marginalisering van de vorst in de effectieve uitoefening van de
macht
- Bevordert de ontwikkeling van een kabinet onder leiding van een Eerste
Minister met collectieve verantwoordelijkheid ten opzichte het Parlement
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur inadonvil. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
