Aantekeningen van en bij de colleges van de cursus Klankleer, onder leiding van Dicky Gilbers. Bevat onder andere definities van belangrijke begrippen en uitleg van verschillende fonetische en fonologische processen.
Klankleer - Hoorcollege Aantekeningen
College 1
Classificatie van spraakklanken
- Fonetisch - spraak
o Articulatie (laryngale kenmerken, plaats, wijze)
o Akoestiek (spectrale kenmerken)
o Auditieve en visuele perceptie
- Fonologisch - taalsysteem
o Lexicaal contrast, natuurlijke klassen voor processen
- Articulatorische eigenschappen
o Initiatiekenmerken
Pulmonisch: vanuit longen
Egressief: lucht stroomt naar buiten
o Laryngale kenmerken
Stemhebbendheid, aspiratie, stemkwaliteit
o Supralaryngale kenmerken
Vocaal
Ronding: i // u
Lengte: lies // lease
Consonant
- IPA (ToBi – prosodie, SAMPA)
- Structural gaps -> onmogelijke combinaties
- Accidental gaps -> mogelijk maar niet opgenomen in IPA
o Aangegeven met diakritische tekens
- Consonanten NL -> wit, grijs = alofonen, lichtgrijs = individueel spraakbepaald
- U = oe, y = u
- (:) = verlengende klank
- Stemloze alviolaire fricatief = s
- Diftongen (tweeklanken)
o Nederlands: Ei, Ui, Au Engels: Here
o Geronde voorklinkers: ui, u (exceptioneel)
- Affricaten
o Duits: Pferd, Zeit Engels: Church
- Geprenasaliseerde klanken: Mbutu, Nkomo, Ndour
- Ons schrift is een compromisoplossing tussen fonologische principe en morfologische
principe van spelling
- Spelling ≠ uitspraak
- [uitspraak] / = pauze
- Assimilatie = aanpassingsproces naburige klanken verschillende kenmerken
- Coarticulatie = meer geleidelijk uitgevoerde strategie om energie te besparen,
articulatiebewegingen worden minder abrupt en minder groot
- Reductie = verkleining van articulatorische ruimte en tijd (sjwa)
, College 2
Fonologie
- Fonemen: betekenis onderscheidende klanken
- Allofonen: varianten van fonemen
Italiaan zegt /iek/ i.p.v. /ik/, hij weet niet hoe je het uitspreek {I} of {i}
- Insertie: melk (melek), harp (harep) vs. soms, hart
- Deletie: Utrecht, kastje, lichtje (-t)
- Assimilatie: inpakken (impakken), aanjagen, inkopen; articulatiegemak
- Dissimilatie: leren, leraar vs. kopen, koper; perceptiegemak
- Metathesis: wesp/weps; klanken verwisselen van positie
- Alternanties: letter, beat it; lenitie (slordiger), fortitie (sterker)
- Fusie: klank neemt plaats van ene klank over en wijze van de andere klank
- Compensatory Lengthening: kruis, kuis, lijf, blijf, vrouw, hou, jou
Generatieve taalkunde
- N. Chomsky & M. Halle: Verklaren wat verschijnsel menselijke taal inhoudt
- Grammatica: beschrijving van taalsysteem van individuele gebruiker; beschrijving van
wat sprekers van een taal van die taal weten
- Generatief: systeem van expliciete regels
Universele Grammatica
o Aangeboren + leerfase
Principes en Parameters
- Principes: eigenschappen die gemeenschappelijk zijn voor alle talen
o Syllabes zijn eenheden die bestaan uit consonanten/vocalen
- Parameters: taalspecifieke instellingen
o Nederlands staat clusters van medeklinkers toe, Japans niet
- Probleem: soms kan beschrijving van fonologisch proces op verschillende manieren
o Reis – reizen, een z wordt een s aan het eind van een lettergreep
- Beknoptheidseis: meest beknopte/best generaliserende beschrijving is UG-
beschrijving
o Argument: kind maakt generalisaties. Loopte i.p.v. liep, door data omgeving
o Niet na spreken maar regels ontdekken en toepassen
Fonologische regels
- A -> B / C __ D
o Hond: /d/ -> [t] / __ $
- A = foneem / /
- B = realisatie van dat foneem [ ]
- C __ D = omgeving; het foneem bevindt zich op een positie tussen C en D
o Hier: D = $ (syllabegrens)
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur romyvandermolen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
